İran nükleer müzakereleri 5 ay sonra tekrar başladı

Avusturya’nın başkenti Viyana’da Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşmasının yeniden tam ve eksiksiz olarak hayata geçirilmesi için sürdürülen görüşmelere verilen yaklaşık 5 aylık aranın ardından taraflar, müzakereler için yeniden bir araya geldi.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi adına AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora’nın başkanlığında sürdürülen müzakerelerin ilk gününde ikili görüşmeler gerçekleştirildi.

Mora, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Ali Bakıri ve Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Viyana Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mikhail Ulyanov ile görüştü.

İkili görüşmeler kapsamında Rus Büyükelçi Ulyanov, Bakıri ile bir araya geldi. Ulyanov, Twitter’dan yaptığı açıklamada, Bakıri ile nihai anlaşmaya ilişkin çözüme kavuşturulması gereken sorunların aşılması için yol ve yöntemleri ele alan yapıcı bir görüşme yaptıklarını ifade etti.

Ulyanov, Siyasi Direktör Mora ile yaptığı görüşmeye ilişkin de KOEP’in yeniden hayata geçirilmesi için atılması gereken adımların konuşulduğunu kaydetti.

AB Dış İlişkiler Servisinden herhangi bir açıklama yapılmazken, görüşmelere Çin heyeti de katıldı.

İran ile nükleer müzakereler

İran ile 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.

Viyana’da Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla yapılan müzakerelere eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilen Washington, AB aracılığıyla dolaylı katılım sağlıyor.

Washington, Tahran’ın anlaşmadaki taahhütlerine geri dönmesini isterken, İran nükleer anlaşmadan ayrılan taraf olarak öncelikle ABD’nin anlaşmaya dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve anlaşmadan tekrar ayrılmayacağına dair güvence vermesini talep ediyor.

Taraflar son olarak Mart 2022’de toplanmış, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “dış etkenler” nedeniyle görüşmelere ara verildiğini duyurmuştu.

Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran arasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD arasındaki anlaşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuştu. Tahran ve Washington yönetimleri de AB’nin sunduğu yeni çözüm önerilerini olumlu karşıladıklarını açıklamıştı.