Ankara-Washington seçimlerinde değişiklikler değişir
İki ülkenin ortasında çözülmeyi bekleyen birçok sıkıntı varken, 5 Kasım’daki seçimlerin akabinde Oval Ofis’te kimin olacağı Türkiye ve ABD ilişkilerinin gidişat açısından da değerli.
ABD’de seçimlere 5 gün kala Cumhuriyetçi adayı Donald Trump’ın, ABD Lider Yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris’e yapılan karşılaştırma anketi ortalamalarına göre kıl hisleri farklı olarak görülüyorken; Türkiye genelindeki iki liderinin de seçim kampanyası ya da aleyhine bir perspektif sunması dikkat çekti. Buna göre Ortadoğu’daki tansiyonlar, Suriye özelinde ABD’ye dayanaklı YPG/PKK krizi ve S-400/F-35 sorunsalı olmak üzere mevzuların kim lideri olursa olsun iki NATO müttefiki ortasında çözülmeyi bekleyen sorunlar olarak kalması bekleniyor.
WASHINGTON MESAFELİYDİ
Yaklaşık 4 yıllık Joe Biden-Kamala Harris idaresinin Türkiye ile ilişkileri süratli denetimine ilişkin bir otomobil şeklinde geniş. Lider Biden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile NATO ve G20 üzere memleketler arası dorukların marjlarında görüşülürken, Beyaz Saray’a bir ziyaret gerçekleşmedi. ABD-Türkiye bağlantılarını bakanlar ve bürokratlar yürütürken depolanabilirler da yaşadılar. Bu süreçte yeni F-16 uçaklarının ve diğer savunma sanayii çalışmalarının ABD Kongresi’nden alınmasının, 4 yıllık süreçte olumlu bir gelişme olduğu görüldü.
BİDEN DÖNEMİ GİBİ OLUR
ABD Başkanı Biden’ın temsilcisi olarak misyon yapan Harris’in lider olması halinde bir sonraki dört yılda ilgilerin tarafının çok da farklı olması beklenmiyor. NATO ittifakını daha da güçlendireceğini söyleyerek, Rusya’ya karşı Ukrayna’ya silah satışını destekliyor ve Ortadoğu’da savaşları bitirmek üzere bir vaadi olmayan Harris’in siyasetleri, Biden’ın siyasetleriyle tıpatıp birebir. Bu noktada Harris’in yakın devirde Türkiye ile bağlantıları farklı bir raya koyma fikrine yönelik elde bir veri bulunmuyor.
TRUMP İNİŞLİ ÇIKIŞLIYDI
Başkan olduğu devirde Türkiye ile bol miktarda çıkışlı çıkışlı bir alakaya sahip olan Trump’ın ikinci devri ise hem çok daha yakın şeyler sunabilir hem de Biden-Harris devrindeki cüzi devredilebilirleri da yok olabilir. Rahip Andrew Brunson krizi, Türk iktisadını mahvetme tehdidi, Türk bakanlara yaptırımları ve S-400 alımından dolayı uygulanan CAATSA yaptırımlarının tümü Trump periyodunda gerçekleşmişti.
LİDER DİPLOMASİNİ SEVİYOR
Aynı vakitte Trump devrinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın birden fazla sefer Beyaz Saray’da ağırlanması, iki başkanın birbirine doğrudan telefonla ulaşılabilirliği, Türkiye’ye ABD tarafından Patriot hava savunma sistemlerinin satılmamasını Trump’ın “aptalca bir karar” olarak değerlendirmesi ve Türkiye’ye hak Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de gerçekleştirdiği hudut operasyonunun biri hariç, Trump devrinde gerçekleşmesi ve Trump’ın Suriye’deki ABD’deki askeri güçlerinin ısrarla istemekle YPG/PKK’nın “umrunda olmadığını” belirtmesi münasebetlerde çok farklı bir hava yaşanabileceği ihtimalini de artırıyor.
TRUMP, BİDEN’İN GAFINI GÖSTERİYE DÖNÜŞTÜRDÜ
ABD siyasetini son günlerde sürekli eden “çöp” polemiği Cumhuriyetçi aday Donald Trump fırsat gösterisine dönüştü. Lider Joe Biden’ın Trump’ı desteklemesine “çöp” yakıştırmasını yapmasının akabinde Cumhuriyetçi lider adayı önceki gün Wisconsin’de yaptığı mitingine çöp arabalarıyla gitti. Basın mensuplarına kamyonun içinden konuşan Trump, “Çöp kamyonumu beğendiniz mi? Bu kamyon Kamala Harris ve Joe Biden’ın şerefine” dedi.
TRUMP BİDEN’DAN EVVEL KUTLAMIŞTI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 28 Mayıs seçimlerinde tekrar seçiminden sonra Trump’ın kutlama bildirisi ABD Başkanı’ndan daha önce gelmişti. Biden, X platformundan, “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı yine seçiminden dolayı tebrik ediyorum. NATO Müttefikleri olarak ikili bahislerde ve ortak küresel zorluklarda birlikte çalışmayı sürdürmek dört gözle bekliyorum” derken, Trump’ın bildirisi ise kendi toplumsal medya platformu Truth Social’dan gelmişti. Trump, “Türkiye’deki büyük ve pek hak edilmiş zaferden dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı kutluyorum. parçaları yeterli tanıyorum, uygun bir dosttur ve ülkeyi ve Türkiye’nin büyük insanlarını ne kadar çok sayıda ayrı ayrı deneyim uyguladınız; Türkiye’nin yeni bir değeri ve hürmet düzeyine taşındı!” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump, Cumhuriyetçi adayın 13 Temmuz’da atlattığı suikast girişiminden sonra da telefonda görüşmüştü.