Fransa kabul etti: Thiaroye Katliamı’nı tanımak için adım attı

Fransız Ulusal Gaziler ve Savaş Mağdurları Ofisi, Thiaroye’da katledilen 6 Afrikalı askerin “Fransa için öldüğünü” kabul eden bir karar yayımladı.

Karara göre, 4’ü Senegal, 1’i Fildişi Sahili ve 1’i de o dönem Yukarı Volta ismiyle bilinen Burkina Fasolu asker için “Fransa için öldü” ibaresi kullanılacak.

“Fransa için öldü (Mort pour la France)” ibaresi Fransa’nın katıldığı savaş ve askeri operasyonlarda ölen askerler için kullanılıyor.

Fransa’nın en eski sömürgesi Senegal, 1895’ten 1946’ya kadar Fransız Batı Afrikası içinde yer aldı.

General Faidherbe adıyla da bilinen 3. Napolyon tarafından 1857’de kurulan sömürge piyade birliği, o dönem Fransız sömürgesi altındaki Sahra Altı Afrika’dan toplanan askerlerden oluşuyordu.

Bu askerlerin çoğunluğunun Senegalli olması nedeniyle piyade birliğine Senegalli Nişancılar adı verilse de aralarında, o dönem Fransız Batı Afrikası’nın parçası Benin, Fildişi Sahili, Gine, Mali, Burkina Faso, Nijer ve Moritanya’dan da askerler yer alıyordu.

Senegalli Nişancıların, Afrika ülkelerinin bağımsızlığını kazandığı 1960’a kadar Fransa bayrağı altında Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında, Verdun Muharebesi’nden Çanakkale’ye kadar birçok cephede en ön safta savaştırıldığı biliniyor.

THİAROYE KATLİAMI

İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından esir alınan, ardından 1944’te Amerikalılar tarafından kurtarılan Senegalli Nişancılar, Dakar yakınlarındaki Thiaroye Kışlası’na getirildi ve orada yaklaşık 2 hafta bekletildi.

Askerler, primlerini ve savaş tazminatlarını alıp köylerine gitmek istedi ancak Fransızlar söz verdikleri ödemeyi yapmadı.

Askerler haklarını talep için toplandıklarında ise isyan çıkardıkları gerekçesiyle Fransız askerleri tarafından kurşuna dizildi.

Fransız arşivlerinde grubun “ayaklanma” çıkardığı iddiası yer alırken, 35 askerin öldürüldüğü kayıtlara geçti.

Fransız tarihçi Armelle Mabon “Yerli savaş esirleri, işgal altındaki Fransa’nın unutulmuş yüzleri” başlıklı kitabında öldürülen askerlerin sayısının 400 olduğunu belirtiyor.

Askerlerin cesetleri topluca çukurlara atılsa da Thiaroye Kışlası’nda sembolik bir mezarlık da bulunuyor.

Eski Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, 2014’te kışlada düzenlenen anma töreninde yaptığı konuşmada, yaşananları “tek kelimeyle korkunç ve dayanılmaz” olarak nitelemişti.

Hollande, “Bu adaletsizliği düzeltmek istiyorum” dese de cesetleri çukurlara atılan askerlerin aileleri, üzerinden 80 yıl geçen katliam nedeniyle Fransa’dan tazminat ve özür bekliyor.

Katliamın 1 Aralık’ta yapılması nedeniyle 2004’ten bu yana her 1 Aralık’ta Senegalli Nişancılar çeşitli programlarla anılıyor.