Avrupa ülkeleri, Ukrayna için milyarlarca euro borçlanmaya hazırlanıyor

Avrupa Komisyonu tarafından mart ayında duyurulan ve “Avrupa Güvenlik Yardım Aracı” (SAFE) kapsamında yürütülen bu yeni borçlanma planı, aynı zamanda AB’nin on yıllardır süregelen “ABD’ye savunma bağımlılığını” azaltmayı amaçlıyor. Program, “ReArm Europe” adlı daha geniş bir savunma stratejisinin parçası olarak hayata geçirildi.

20’DEN FAZLA ÜLKE BAŞVURMAYA HAZIRLANIYOR

Belçika, Bulgaristan, Güney Kıbrıs, Çekya, Estonya, İspanya, Finlandiya, Macaristan ve Litvanya, kredi başvurusu yapacaklarını resmen açıkladı. Çekya, Letonya, Bulgaristan ve Yunanistan da başvuru hazırlığında. AB Savunma Komiseri Andrius Kubilius, en az 20 ülkenin toplamda 100 milyar euroya kadar talepte bulunmasının beklendiğini ifade etti.

Fransa’nın da kredilere başvurması beklenirken; Almanya, İsveç ve Hollanda gibi güçlü ekonomiye sahip ülkeler ise bu borçlanma planına katılmayabilir. Yine de bu ülkeler, doğrudan kredi almasalar bile ortak silah alımları sayesinde maliyetleri düşürebilecek.

SİLAHLAR UKRAYNA İÇİN

Üye ülkeler, bu kredileri hem Ukrayna’ya gönderilecek silahlar için kullanabilecek hem de kendi savunma stoklarını yenileyebilecek. Ayrıca, doğrudan Ukrayna’daki savunma şirketlerinden silah satın alımı da teşvik ediliyor. Böylece Ukrayna’nın savunma üretimi artırılırken, AB ile teknoloji entegrasyonu da hızlandırılacak.

Komisyon üyeleri Kubilius ve Valdis Dombrovskis, üye ülkelere hitaben gönderdikleri mektupta, “Ukrayna için, Ukrayna ile, Ukrayna’da tedarik” modelinin Avrupa’nın kolektif güvenliğine büyük katkı sağlayacağını vurguladı.

UZUN VADELİ BORÇLANMA

Brüksel, bu krediler için 45 yıla kadar vade ve ilk etapta yüzde 15’e kadar peşin ödeme imkânı sunuyor. Krediler, AB’nin yüksek kredi notu sayesinde piyasa faiz oranlarının çok altında. Bu durum, özellikle borç yükü yüksek ülkeler için cazip bir finansman seçeneği sunuyor.

Ancak Avusturya ve İtalya gibi yüksek borçlu ülkeler, bu kredilerin mevcut bütçe açıklarını artırmasından endişe ettikleri için daha temkinli yaklaşıyor.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, ülkesinin bu program kapsamında 1,2 milyar euro talep edeceğini açıkladı. Belçika’nın ise 7 ila 11 milyar euro arasında kredi almayı planladığı belirtiliyor.

AB ÜZERİNDE UKRAYNA BASKISI ARTIYOR

ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya askeri destek konusunda isteksiz sinyaller vermesi, Avrupa üzerindeki baskıyı artırdı. Birçok ülke hem Ukrayna’ya yardımı sürdürmek hem de kendi savunma kabiliyetini artırmak için AB’nin bu yeni finansman aracına yöneliyor.

Başvurular için son tarih salı gece yarısı olsa da, Brüksel geç kalan ülkelerin de sürece dahil olabileceğini açıkladı.