Esad’ın istihbarat yapılanması:12 yaşındaki çocuk bilesorgulanmış
Suriye’nin Humus kentindeki dört istihbarat üssünden Rusya’ya kaçan devrik önder Beşşar Esed’e ait istihbarat evraklarına ulaşıldı. Dokümanlarda rejimin kendine çalışıyor olsa bile kuşku duyduğu bireyler hakkında kapsamlı kayıtlar tuttuğu tespit edildi. Rejim tarafından alıkonulan bireylere azap yapıldığı ortaya çıkarken, 12 yaşındaki bir çocuğun bile Esed’in fotoğrafını yırtıp çöpe attığı için sorgulamaya alındığı öğrenildi.
The Sunday Times gazetesi, Suriye’nin Humus kentindeki dört istihbarat üssüne girerek burada ülkenin devrik lideri Beşşar Esed’e ilişkin istihbarat evraklarına ulaşarak tahlil etti.
Esed rejiminin Doğu Almanya İstihbarat Servisi Stasi’ye benzetildiği tahlilde, rejimin, kendine çalışıyor olsa bile kuşku duyduğu bireyler hakkında birçok kayıt tuttuğu tespit edildi.
“İNANILMAZ DERECEDE KAPSAMLI” KAYITLAR
Telefonların dinlenmesi, bilgisayarlara sızılması ve şüphelilerin şahsen takip edilmesi suretiyle rejim tarafından ele geçirilen kayıtların “inanılmaz derecede kapsamlı” olduğunun altı çizildi.
Öyle ki, bu kayıtlarda, bir şüphelinin annesinin otomobilini tamir ettirdiği yer ve diğer bir şüphelinin ise akrabalarını nizamlı olarak ziyaret etmesi üzere ayrıntılar yer alıyordu.
TUTSAKLARA İŞKENCE
Ulaşılan evraklarda ayrıyeten, rejim tarafından alıkonulan şahıslara azap yapıldığı da ortaya çıktı.
Alıkonulan şahısların hapishanelere götürülmeden evvel “fiziksel şiddete” tabi tutulduğu, akabinde da tek kişilik hücrelere kapatılıp sırf sorgu için sistemli olarak çıkarıldıkları belirtildi.
Söz konusu evrakların toplanmasına yardım eden ve daha evvel rejim tarafından alıkonulmuş Rasheed al-Abrash, tutsakların cezalarının, güvenlik güçlerine kaç “teröristin ismini itiraf ettiğine” bağlı olarak artıp ya da azalabileceğini söyledi.
12 YAŞINDAKİ ÇOCUK BİLE “HEDEF”
Söz konusu evraklarda, 12 yaşındaki bir çocuğun devrik başkan Esed’in fotoğrafını yırtıp çöpe attığının “öğretmeni” tarafından şikayet edilmesi üzerine sorgulamaya alındığı da anlaşıldı.
Çocuğun kağıttaki resmi fark etmediğini söylemesi ve ailesinin soruşturulmasının akabinde “suçsuz” olduğunun anlaşılmasına karşın, sorgulandıktan 4 gün sonra mahkemeye çıktığı da dokümanlar ortasında yer aldı.
SERBEST BIRAKILMAK DA TAHLİL DEĞİL
Öte yandan evraklara nazaran, rejim aksisi protestolara katıldıkları ve muhalefeti destekledikleri için “terörizm” ile suçlanıp gözaltına alınan yahut tutuklanan şahıslar, yıllarca süren nezaret müddetinin akabinde da rahata eremiyordu.
Serbest bırakıldıktan sonra rejim güçleri tarafından takibe alınan vatandaşlar, kısa bir müddet sonra tıpkı kabahatten tekrar tutuklanabiliyordu. Mahpusa giren birden fazla kişi de sağ çıkamıyordu.
CASUS KUŞLAR
Analiz edilen dokümanlarda, rejim devrinde vatandaşların, toplumun içine sızıp kendilerini gözetleyen casuslar hakkında konuşurken şifreli sözler kullandığı belirtildi.
Buna nazaran, Suriyeliler, arkadaşlarını, komşularını ve akrabalarını rejim güçlerine ihbar eden bu “casuslardan” bahsederken “kuşlar” sözü kullanıyordu. Kimliği bilinmeyen kuşlar toplumda edindikleri bilgileri rejim güçlerine iletiyordu.
Kimilerinin istekli olarak yürüttüğü bu casusluk faaliyetlerinde kaç kişinin karıştığı bilinmemekle birlikte, rejim güçlerine iletilen bilgi sayısında ve yapılan operasyonların büyüklüğü göz önüne alındığında muhbir sayısının çok fazla olduğu sonucuna varılıyor.
Rejim güçlerine ilişkin arşiv kayıtları, bu çok sayıdaki casusların bazen farkında olmadan birbirlerini gözetleyip ihbar ettiğini gösteriyor.
Kayıtlarda, sorgulanmak üzere getirilen fakat rejimin casusu olduğu ortaya çıkıp hür bırakılan çok sayıda kişinin bilgisi bulunuyor.
“ÇİFTE AJANLIK”
“Çok zımnî: çabucak dağıtılmak üzere” ibaresi yer alan 2019 tarihli bir raporda, bir mahkumun itirafında kimi rejim güçlerinin, “çifte ajanlık” yani hem rejim güçlerine hem de muhaliflere çalıştığını ortaya koyuyordu.
Raporda yer alan bir kişinin tabirine nazaran, rejim ismine çalışan birtakım güvenlik güçlerinin kişi başı 800 ila 1000 dolar karşılığında vatandaşların komşu ülkelere kaçmalarına yardım ediyordu.
Bu bireyler ayrıyeten kaçmak isteyen rejim askerlerine de kaçakçılık hizmeti sağlıyordu.