Hangi ülke kimi istiyor: Trump mı Harris mi

İSRAİL ‘TRUMP’TAN YANA

HAMAS’ın geçen yıl 7 Ekim baskınından sonra İsrail’in Gazze, Lübnan ve İran’a yönelik taarruzlarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve kabinesi ABD’de iktidar olan Joe Biden-Kamala Harris ikilisinden her türlü başarıya ulaştı. Lakin İsraillilerin gönlü Trump’tan yana. İsrail’in Kanal 12 haber kanalının anketine göre, halkın yüzde 66’sı kadar büyük bir çoğunluk lideri eskinin yine seçilmesini istiyor. Hatta Başbakan Netanyahu’nun çok sağcı silahlara oy verenler ortada Trump’a takviye yüzde 93’e kadar çıkıyor.

‘SAVAŞI BİTİR’ DEMİŞ

Trump vaktinde ABD’nin büyükelçiliği Tel Aviv’den Kudüs’e taşınmış, İsrail’in Suriye’nin Golan doruklarını ilhakı sırasında, ayrıyeten Arap ülkeleriyle İbrahim muahedeleri diye anılan olağanlaşma süreci başlatılmıştı. Cumhuriyetçi adayın tercihi İsrail’de Gazze Şeridi’nde dağıtılırken dağıtılırken, The Times of Israel haberlerinin yayımlandığı iki kaynağa dayandırıldığı haberine göre Trump, Netanyahu’ya seçimleri kazanırsa 20 Ocak 2025’te ABD başkanlık koltuğuna oturana kadar Gazze’deki “ savaşı bitirmesini” söyledi.

FİLİSTİNLİLER ‘HİÇBİRİ’ DİYER

FİLİSTİNLİLER ABD’de lider kim olursa olsun İsrail yanlısı siyasetlerin sürmesini bekliyor. Bu nedenle ABD vatandaşı olan ve oy hakkı bulunan Filistinlilerde üçüncü bir adayı koruma kelam konusu. Filistin’in işgal altında Batı Şeria bölgesindeki zeytin hasadında çalışan Filistin kökenli ABD’li teşebbüsçü Jamal Zaglul, “Burada sıkıntılarımız var. ABD’de kimse bizi umut edemiyor” diyor. Başka bir ikili vatandaş olan Basim Sabri ise “sekiz yıllık sefil ABD yönetimini protesto etmek için üçüncü bir parti adayına oy vermeyi planladığını söylüyor. Kaliforniya’da her yıl birkaç sefer Filistin’e giden Odeh Juma, ABD’nin İsrail’e askeri dayanağa dikkat ederek siyasetçilerin kendi seçim çıkarları uğruna Filistin ya da Ukrayna’da savaşların sona erdirilmesi yerde gözlerinin geri geldiğini söylüyor.

UKRAYNA ‘HARRİS’ DİYOR

ABD’deki seçimlere kilitlenmiş ülkelerin başında Ukrayna geliyor. 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal başlatılmasıyla devam eden savaşta Batı’dan silah ve askeri eğitim alan Kiev, Demokrat Parti adayı Harris’in seçimde ABD Yönetimi’nden itibaren dayanağı bulmayı umuyor. Öte yandan Rusya lideri Vladimir Putin ile yeterli anlaşmayı sağladığını, vaktinde savaşın bir günde bitirilebileceğini söyleyen Trump var. Lakin Trump’ın Rusya’dan umduğu uzlaşmacı hali bulamadığında Ukrayna’yı daha güçlü bir halde silahlandırabileceği de konuşulanlar ortada. Her ne kadar Rusya lideri Vladimir Putin, ‘Harris’i kullandınız’ diye ABD seçimlerini trollemeye kalksa da Trump devrinde iki liderin bireysel lisandan konuşabildiği hafızalarda yerini koruyor.

AVRUPA ‘BÖLÜNMÜŞ’ DURUMDA

Avrupa Birliği ve NATO ülkelerinde kimin iktidarda olduğu ABD seçimlerindeki favorileri de değişiyor. ‘Amerika’yı Yine Büyük Yap’ sloganı ve göç aksisi ile Avrupa’daki çok milliyetçi akıma bir nevi esin kaynağı olan Donald Trump, Macaristan, İtalya, Hollanda şeklinde geniş iktidar ya da iktidar arkadaşı olan popülist partilerden takviye ediliyor. Ukrayna savaşında Avrupa’yı yalnız bırakmanın mümkün olması, Rusya’nın tehdidine karşı Avrupalı ​​NATO müttefiklerine yönelik ‘savunma bütçenizi genişletseniz dayanak bulamazsınız’ tutumu ise tasayla karşılanıyor. Ayrıyeten Trump’ın Avrupa yapımı üretime gümrük vergisini vaatleri de AB’de tasayla izleniyor. Muhtemel bir Kamala Harris başkanlığının da Avrupa’dan kendileri için daha fazlasını yapmalarını sağlayacak bir beklenti konusu söz konusu.

ÇİN GÜYA TRUMP’A MEYİLLİ

ASLINDA Barack Obama devrinden bu yana ABD, Çin’i baş hasım diyor. Münasebetiyle ABD’de kim iktidarda olursa olsun Pekin’i yakın takibe alacağı kesin. Öte yandan Trump döneminde başlayan ABD-Çin ticaret savaşı da harlanabilir. ABD’ye ihracatta ek vergi duvarlarıyla karşı karşıya kalması halinde Çin iktisadı yeni zorluklarla yüzleşmek zorunda kalabilir. Washington’ın Çin’in Ukrayna savaşında Rusya’ya takviyeden rahatsız olduğu biliniyor. Pekin ise ABD’nin Tayvan’ın bağımsızlığının ortaya çıkmasından ibaret değil. Çin İdaresi ayrıyeten, Biden idaresinin Hindistan, Japonya, Tayvan çapında komşu ülkelerle yakınlaşmasına yansılı. Pekin, Trump’ın seçilmesi halinde ABD’nin bölge ülkeleri ile işbirliği arayışını kesip sanat bahçesinin rahatlayacağını umuyor.

ABD’DE MÜSLÜMANLAR SONUCU BELİRLEYEBİLİR

ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinin sonucu, adayların İsrail’in Gazze’de devam eden soykırımına ait kapsamlarına oy verecek Müslüman seçmenler belirlenecek. ABD’deki Müslüman sivil toplum seçeneklerinin tamamı ABD Müslüman Tertipleri Kurulunun (USCMO) Genel Sekreteri Usame Cemal, İsrail’e askeri yardım yollarıken Filistin’e insani yardım bile yollamayan Biden Yönetimi’ne çok öfkeli, Lider yardımcısı ve Demokrat lider adayı Kamala Harris ‘Ben de bundan sorumlu olduklarını söyledi.

‘ATEŞKES’ TALEBİ

Öte yandan ABD’de yüzde 1 ile yüzde 1,5 oranında tekabül eden Müslüman oyların Michigan için adayların başabaş çekişmeli eyaletlerde çok değerli olduğunu vurgulayan Cemal, 2020’de bu eyaletteki oyların Biden’ın Donald Trump’a karşı az sayıda farkla başkanlığı kazanmasında tesirli olduğunu hatırlattı. Cemal, lakin bu sefer Müslüman seçmenlerin Gazze konusunda Demokrat ve Cumhuriyetçilere tepki olarak üçüncü partiye oy vermek istemesinin oylarını böldüğüne işaret ederek, “Şu andan seçim gününe kadar, umarım adaylardan birinin dayanak konusunda biraz daha net hale gelebiliriz. Şu anda bizim olan tek şey Gazze’de gerçek bir ateşkes” toplantısı paylaşıldı.

FRANSİZ BAHİSÇİ TRUMP’A 30 MİLYON DOLAR OYNADI

ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinde yalnızca iki gün kala hangi adayın kazanılacağına ilişkin bahisler de artıyor. Amerikan gazetesi Wall Street Journal’ın (WSJ) görüştüğü bir yatırımcı, Cumhuriyetçi adayı Donald Trump’ın kazanma ihtimaline 30 milyon dolarlık bahis oynadığını söyledi. “Theo” olarak tanınan Fransız yatırımcı, “Hiçbir siyasi gayem yok. Amacım yalnızca para kazanmak” diye konuştu.

‘UTANGAÇ SEÇMEN’

Daha önce ABD’de yaşadığını ve oynanabildiğini gösteren Fransız yatırıcımcı, Amerikalılara açık olmayan pazarda Polymarket’te ağustostan bu yana Trump’ın farklı ölçülerde bahis oynadığını söyledi. Theo, Trump’ın kazanacağını öngöremeyen 2016 ve 2020 anketlerini örnek göstererek, anketlerin Cumhuriyetçi adayın oy oranlarını yanlış ölçtüğünü belirtti. İşlemciya göre ayrı ayrı Fransa’da Trump’a oy vermekten çekinen çok sayıda “utangaç seçmen” bulunuyor. Son anketler, Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris’in oy oranlarının ortasında çok az bir fark bulunduğuna işaret ediyor. Habere göre, Theo’nun Trump bahisleri tutarsa, parasını iki kattan fazla artırabilir ve yaklaşık 80 milyon dolar kazanabilir. Harris kazanırsa, parasının birçoğunu yahut daha berbatı, tümünü kaybetme riski var.