TBMM 1 Ekim’de ortaya çıkacak. Cumhur İttifakı’nın birinci gündeminin bilgilerinden biri de “yeni anayasa” çalışması olacak. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un yeniden Meclis’te yer alan partiler ile yeni anayasalara yönelik yönlü görüşmelerin sürdürüleceği belirtildi. Gereksiz Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri sonrasında lokal seçimler sonrasında rekabetin oluşturulduğu 6’lı masa “dağıldı.” DEVA ve Gelecek Partisi’nin birleşeceği savları konuşulurken, Gelecek Partisi’nin TBMM’de Saadet Partisi çatısı altında kümelenme faaliyeti devam ediyor. Bu nedenle iki partinin ortasında “tam bir birleşmenin gerçekleşmeyeceği” altı çizilirken, iki partinin “Özgür Özel öğretilerindeki CHP idaresinde tekrar bir ortaya çıkmayacağı” de söz ediliyor. Neden olarak da “CHP’nin 6’lı masadaki uzlaşıdan farklı bir siyaset anlayışını ifade etmesi” dillendiriliyor.
DEVA ve Gelecek Partisi’nde ayrı ayrı iktidar tarafından yürütülecek yeni anayasa süreci “nasıl ve ne halde yer alacakları, tekliflerinin ne derece kabul edileceği” çekincesi de yer alıyor. DEVA Partisi kanadı, yeni anayasa çalışmaları ile ilgili olarak daha önceki partinin hazırladığı “Demokrasi Geçiş Hareket Planı”nı desteklediğini gösteriyor. Kelam konusu çalışma kapsamında, “adil bir yargı sisteminin inşası ve yapılması gerekenler”, Avrupa Birliği ve Avrupa Kurulu standartlarında temel hak ve özgürlüklerin Türkiye’de nasıl geliştirileceği, sendikal haklar konusunda atılması gereken adımların başlangıç yerlerinde işaretlenirken, iktidarın yeni anayasada hazırlanma konusunda “diyalog tabanını açık tutacağına” ait davetlerinin olduğunu lakin bu davetin “ne dereceli işlemlere yeni anayasal işlemler davranıştan kaydediliyor”.
‘İLK 4 MADDE’
HÜDA-PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, geçen günlerde anayasanın 4. maddesinin değiştirilmesini istediklerini açıklamıştı. DEVA Partisi uzmanları ise “anayasanın birinci 4 unsuru ile ilgili bir problemlerinin varlığını” belirtirken, yeni anayasanın birinci 4 öğesinin kesin üzerinden değil “özgürlükler ve temel haklar noktasında tartışılması gerektiğini” savunuyor. Gelecek Partisi’nin yeni anayasa çalışmaları ile ilgili DEVA Partisi ile “paralel düşünüyor.” Parti iktidarının hazırlanacak yeni anayasada TBMM’de kurulacak olan siyasi partilerin nasıl ve ne biçimde yeni anayasa demokratik olarak birleştirileceği, partilerin görüş ve tekliflerinin ne ölçüde ciddiye alınacağının değerli olduğu vurgulanıyor”. Altı çiziliyor.
‘GÜNDEM İKTİSAT OLMALI’
CHP ise yeni anayasa konusunda en başta savunduğu görülüyor ve ayakta duruyor. Türkiye’nin temel anayasasının “yeni anayasa” değil, “ekonomiyizdir” dikkat edilirken, “Türkiye’de yeni anayasa şeklinde bir sorun yok. Mevcut anayasaya uyulmama şeklinde bir sorun var. Mevcut anayasaya uyulmazken yeni anayasa yapılması bir manası yok. Evvel mevcut anayasaya uyulsun” değerlendirmeleri yapılıyor. DÜZGÜN Parti’nin yeni anayasa konusunda “CHP ile misalin savunduğu” sözü veriliyor. YETERLİ Parti’de “Türkiye’nin asıl bölümünün yeni anayasa değil, iktisat yüklü olması çalışmasın” altı çiziliyor. HDP’nin ise yeni anayasa çalışmaları başlangıçta “anadilde eğitim” olmak üzere pek çok talebin olacağı ileri sürülüyor.
UZLAŞI KURAL, İKTİDARİN VEKİL SAYISI YETMİYOR
İktidarın yeni anayasayı kabul ettirebilmesi için “uzlaşı” kaide. AKP’nin TBMM’de 266, MHP’nin ise 50 milletvekili bunu yapıyor. Anayasanın referandumunun (halkoyuna) engellenmesi için TBMM’de en az 360 milletvekilinin, 400 milletvekilinin doğrudan kabul edilebilmesi için “evet” oyu gerekiyor. Her iki partinin toplam milletvekili sayısı ise 316. Bu durumda muhalefetin takviye edilmesi gerekiyor. Lakin TBMM’de “çok parçalı” muhalefet ile birlikte yeni anayasanın kabul edilmesiyle birlikte durum prestijiyle “zor görünüyor.”