Michael Lockshin, müellif Mikhail Bulgakov’un rejiminin tersine Usta ile Margarita romanından uyarladığı sinemasında Putin’in yönettiği Rusya’nın tekrar karanlık çağlara döndüğünü vurguluyor. Usta ile Margarita bugüne kadar Rusya’da gerçekleştirilmiş en yüksek bütçeli üretim. Bütçesi 1,2 milyar rublelik sinema sinemalarında bir aydan fazla gösterimde kaldı, izleyici sayısı 5,6 milyona ulaştı, gösterim getirisi 20 milyon Avro oldu, eleştirmenlerin yüzde 79’u sineması beğendi, olumlu yazılar yazdı. Halkın ve eleştirmenlerin görünümü büyük bir muvaffakiyet sağladı. Putin medyasının büyük bir olayına dönüşen sinemanın politik iletisine dikkat edildi, uyarlamanın özgün öve öve göklere çıkarıldı.
KREMLİN’DEN YASAKLAMA
Rusya Kültür Bakanlığı filminin bütçesine yüklü ölçüde dayanak onayı ancak Rusya Ukrayna’ya savaş açıldıktan sonra durum değişti. Kremlin’in ekonomik dayanıklılığını gösteren sineması sansürledi, yasakladı. Rusya-Ukrayna savaşından önceki Lockshin ABD’ye gittiğini, açıkça Ukrayna’yı egemenliğini belirtti. Müdürün davranışı ve davranışları çok rahatsız etti. Ne bu ne de sineması satanist, Rusya aykırı diye suçlayan medya-televizyon propagandacılarının, toplumsal ağların polemikleri Usta ile Margarita’nın Londra tarafından Rus tarafından sinemalarda çalıştırılması engellendi. Baskıcı Stalin devrini eleştiren yeren, Rus edebiyatının başyapıtı olarak ilan edilen, yerler ve zamanlar ortasından geçen romanın sinemaya uyarlamasının çok gücü olduğunu bilen direktör sinemasal anlatım için makul, yaratıcı bir analiz sağlandı. Olayların kronolojik sıralaması anlatılmıyor, bu formül sineması izleyicinin daha anlaşılır bir şekilde izlenmesini sağlıyor.
‘GERÇEK MUHARRİR SUSARSA ÖLÜR’
1930’larda fütüristik Moskova’da ismi Usta olan ünlü muharrir mesleğinin doruğunda yazınsal bir skandalla karşılaşır. Muharrirler Birliği’nin toplantısında Usta’nın Ponce Pilate’den esinlenerek yazdığı kitap ve tiyatro oyunu eleştiridiği, dini eğitim propagandası yaptığı için yasaklanır. PC’deki Berlioz romanının satıştan çekileceğini belirtir, oyun repertuardan kaldırılır. Usta’nın kişilerin birliği kartından alınır. “Hiçbir muharrir susmaz, gerçek bir müellif susarsa ölür” diyen Usta 1 Mayıs şovları sırasında Margarita ile karşılaşır. Evli bayan Usta’nın ilham perisi ve metresi olur, onun aşkı ve cesaretlendirmesiyle müellif kendisi, çevreyle ilgili diğer bir roman yazmaya girişir. Bu romanda Şeytan Woland kişiliğinde (Goethe Faust’unda şeytanı Woland olarak yazar) ve uşakları Moskova’ya gelirler, kentteki hayatı karıştırıp tiyatroda kara büyü gösterileri yapılıyor. Yetkililer, arkadaş yazarlar Aloysius’un ihbarı üzerine Usta’nın tekrar başarısız olduğunu bir roman yazdığını öğrendiler. Psikiyatrik tedavisi kapatılan Usta’ya elektro şokla azap edilir. Usta romanını bitirir, Margarita’ya kayıt için Resmiye teslim edip intihar eder. Margarita romanı okuduktan sonra zehir içerir, büyücüye dönüşür, Şeytan’ın balosunda Usta’yı bulur.
KARANLIK RUSYA GERÇEĞİ
Usta’yı canlandıran Yevgeni Tsyganov ile Margarita’da Yuliya Snigir’in performansları harikadır, yapım-ses dizaynları, manzara, müzik harikadır. Finaldeki kitapların yakma kısmı, Moskova’nın ateşleri içinde kalması çok etkileyicidir. Moskova’nın patlamasıyla, gökdelenleriyle, kiliseleriyle günümüz Rusya’sına gönderme yapıyor Michael Lockshin. Sinema genç bir grup tarafından çekildi, direktör Ukrayna’ya para yardımı yapıyor, Ukraynalı belgeselcileri katıldı.
Rus sinemasının ünlü oyuncuları Tsyganov ile Snigir aforoz edildiler, artık Rusya’da oyuncu olarak çalışamayacaklar. İki yıldır Rusya’daki yeni gerçek Bulgakov’un Stalin rejimini eleştirdiği Usta ile Margarita’dan daha karanlık oldu.