Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Yerhov Cumhuriyet’e şöyle konuştu:
Aleksey Yerhov, Ukrayna’nın karşı saldırılarında amaçlanan Kursk Nükleer Santralı’nın vurulmasının bölge için riske dikkat çekti.
Rusya’nın, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesiyle birlikte 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da yaşanan büyük savaşta yüz binlerce asker ve sivil hayatı kaybedildi. Üçüncü yıla girerken Ukrayna savaşının küresel iktisat, güç siyasetleri ve daha birçok alandaki tesirleri sürmeye devam ediyor. Savaşın sonlanmasına ait şu anda bir umut görünüyor, buna rağmen Ukrayna’nın Kursk’unda gerçekleştirilen karşı taarruzlar ise, ekranda savaş gidişatını görebiliyor. Moskova’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, bölgedeki bölgede Cumhuriyet’e önem verdi. İşte o röportaj…
Ukrayna’nın, Kursk’a hücumlarını ve güç tesislerini mümkün ziyanını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ukrayna’nın Kursk’daki operasyonu Rus ordusunu Donetsk ve Lugansk’ta devam eden çatışmaların ana istikametinden uzaklaştırmayı amaçlıyor. Ukrayna müfrezeleri, Rusya topraklarına sızmaya çalışıyorlar (14-15 Eylül’de bu cinsten 6 deneme oldu), Rusya boyunca 10-20 km aralıkta durduruldular. Ukrayna topraklarına geri itiliyorlar. Hem Kiev hem de Batı, mevzuyu Ukrayna’nın neredeyse yeni bir cephe açılacağı ve orada güya yapmak için Moskova’yı alacaklarmış üzere muvaffakiyetler eldeyken çalışmaya başlayacaklar. Aslında durum bu türlü değil. Rus ordusu, ana istikamette taarruza devam ediyor. Komutanlığımız insanları korumak için mümkün olan her yolu denediği için süreç süratli ilerleyemiyor. Çernobil felaketi hafızamızda kalıyor ama Kursk Nükleer Güç Santralı (NGS), Ukrayna’nın insansız hava araçları ve füzeleri tarafından imha edilirse, Çernobil bunun yanında güllük gülistanlık kalır. Bu türlü bir tehlike son derece gerçektir. Ukrayna, Zaporojye Nükleer Güç Santralı’nı sistematik olarak bombalıyor ve Kursk NGS’ye akınlarını giderek artırıyor.
Ukraynalı Doğalgaz şirketi Naftogaz ile Rus Gazprom 2019 yılı ortasında Ukrayna üzerinden Avrupa’ya 2021-2024 yılları için senede 40 milyar metreküp doğalgaz transit geçişi öngören bir muahede imzalandı. Ukrayna Bakanlar Kurulu, mutabakatın 2024 sonrası için uzatılmayacağını duyurdu. Mutabakatın uzatılması Rusya’yı nasıl temsil ediyor?
Rusya, kendi gazına sahip, sahip olacak ve sahip olacak. Emniyetli bir “mavi yakıt” tedarikçisiydi, tedarikçisidir ve o denli olmaya devam edecektir. Öbürleri ise, güç güvenliklerini öngöremeyen Kiev rejimine ve onun Batılı işverenlerine emanet edip etmemeleri konusunda âlâ düşünüyorlar.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, savaşın sonlandırılmasını amaçlayan bir barış konferansına Rusya’nın dahil edilmesi gerektiğini söyledi. Rusya’nın barış konferanslarına karşı tavrı nedir?
Türk temsilciler daima Rusya’nın katılımı olmadan barış hakkında konuşmanın ve konferans düzenlemesinin anlamsız olduğunu savunuyorlar. Bu katiyen hakikatten yoksun birilerinin bu bakış açısına kulak bakışına ne görülüyor ne de ortaya çıkıyor. Tam tersine Batı’da, Moskova’ya verilen bir ültimatomdan başka bir mana söz etmeyen kelamda “Zelenskiy formülü” esasında Bürgenstock’a misal memleketler arası forumların Rusya olmadan yapılması konusunda ısrarlara devam ediliyor. Rusya’yı “barış konferansına” davet etmek istediklerini söylerken kastettikleri tam olarak bu. Orada ona bu ültimatomu vermek, onu kabul etmeye zorlamak için. Bu cins şovlara katılmadığımız ve katılmayacağımız aşikârdır.
Savaş ama hangi kurallarda bitebilir? Savaşın yeni durumu nedir?
Askeri çoklu işlemlerle tarafların teslimiyle bozulmasıyla; Ne “Zelenskiy formülüne” ne de diğer bir formüle göre Rusya’ya teslim olmayacak. 2,5 yıl önce, İstanbul’da Türkiye’nin yardımıyla, Rus ve Ukrayna heyetleri, kişilerin tutuklanmasına ait değerli bir belgeye ulaşmış ve hatta onu paraflamış. Ancak daha sonra ABD ve Büyük Britanya, Zelenskiy’in bu muahedesini açıkça yasakladı.
Polonya ve Romanya çapında ülkeler savaş süresince Rus insansız hava araçlarının ülkelerinin hava alanlarının birçok defa bozulduğunu bildiriyor. Buna ait bir yorumunuz var mı?
Rusya’ya karşı “vekalet savaşına” katılan tüm Doğu Avrupalı NATO Üyeleri, bu çeşit bir katılımın büyük bir bedeli olduğunu çok düzgün anlıyorlar.
‘İKİ ÜLKE DE ABD İLE İŞ YAPMAYA MAHKÛM’
ABD seçimlerinde adayları Rusya’ya yönelik tavırları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Burada, iki siyasi şahsiyet ortada bir çekişme değil, küresel oligarşinin iki ayarlanmış ortasında küresel yayılma bir çabadır. Ortalarda önemli görüş ayrılıkları var, genel olarak bunlar, yeni-sömürgeci siyasetleri daha rahat nasıl uygulayabilecekleri ile ilgili. ABD seçimlerini kim kazanırsa, hem Rusya’da hem de Türkiye’de kazansın iş yapmaya mahkûm olacaktır. Elbette kendi yetenekleri ve anlayışları kadar.
Türkiye-Suriye’deki olağanlaşmaların neler olduğu günlük olarak mı konuşuluyor? Yakın zamanda Rusya işbirliğiyle planlanan bir toplantı var mı? Olağanlaşma Rusya tarafından destekleniyor mu?
Rusya, Türkiye ve Suriye’nin ikili ilişkilerinin olağanlaştırılması konusunda mutabakata var olmasına yardımcı olmak için geçmişte hiçbir efordan kaçınmadı ve artık de kaçınmayacaktır. Bunun vaktinin geldiğini düşünüyorum. Bu, bilhassa’nın iki kuzeyindeki önderlerinin son vakitlerinde yaptığı olumlu açıklamalarla kanıtlanıyor. Şimdi bu çeşit bir iletişimle ilgili spesifik detaylar arasında, yeni bir toplantı için hazırlık yapmayı faydalı bir şekilde genişletmeyi amaçlıyoruz.