Süper Lig’de yabancı hakem ve VAR tartışmasına bakış: El oğlu farz oldu | Deneyime kıymet yok, kulüp yasaklısı bir isim var…
Trendyol Süper Lig’de 12. hafta geride kalırken, hakem performansları her vakit olduğu üzere spor kamuoyunun kıymetli gündem hususlarından biri olarak öne çıktı. Müellifimiz Murat Fevzi Tanırlı, son devirde gündeme gelen yabancı hakem mevzusuyla ilgili dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.
Trendyol Süper Lig’de 12. hafta geride kaldı ve ulusal ortaya girildi. Galatasaray’ın liderliğini sürdürdüğü ligde Fenerbahçe ve Samsunspor tepenin en yakın takipçileri olarak öne çıktı.
Geride bıraktığımız haftanın akabinde hakem performansları büyük tartışma konusu olurken Beşiktaş Başkanı Hasan Arat, Türkiye Futbol Federasyonu Lideri İbrahim Hacıosmanoğlu’na ziyarette bulundu.
Yabancı VAR hakemi isteğini vurgulayan Arat’ın talebine Hacıosmanoğlu açık kapı bırakırken, müellifimiz Murat Fevzi Tanırlı’dan dikkat çeken bir kıymetlendirme geldi.
İşte Tanırlı’nın yazısı:
“SAHAYA DA EL OĞLU FARZ OLDU”
Futbol akıl ve bilimle yönetilir. Bu bilimselliğin bir köşesinde sosyolojiyi gerçek okumak da vardır. Futboldaki sorunun sosyolojik sorunların bir yansıması olduğunu da görmemek, yalnızca hakem özelinde tahlil düşünmek büyük yanılgı. Hayatın her anında birbirine itimadının kalmadığı, paranoyanın dorukta olduğu bir devirdeyiz. Toplum ne yazık ki komplo teorilerine çok yatkın hale getirildi. Hakem kararlarında daima arka niyet ve yapı sorgulanır durumda. Bu güvensizlik ortamı, acil durum daveti vermekte ve denenmeyen tek şeyi zarurî kılmakta: Yabancı Hakem. Tüm bu hamaset bir kenara bırakılmalı ve yeni bir MHK ile yabancı planı yapılmalı. Geçen dönem yabancı VAR, kusuruyla sevabıyla toplulukları susturmuştu. Ancak artık sarı kartlardan bile “saldırı” çetelesi tutulur hale gelmişken, alana da el oğlu farz oldu. Mevcut hakemlerimiz de Harika Lig’in değer düzeyi kısmen düşük maçlarında vazife alır. Alt yapı için yeni bir planlamaya gidilir. Kulüpler Birliği ve TFF istişaresiyle yabancıdan yerliye tekrar dönüş süreci planlanır.
KAŞAR HAKEM TARTIŞMASI
Ferhat Gündoğdu ve Ahmet Şahin sayesinde 2022’den bu vakte nefret nesnesi haline getirilen Türk hakemliğinde bir de “Kaşar hakem istemiyoruz! Eskileri at, yenilerine maç ver! Kâfi ki gençler yanılgı yapsın” popülizmi türedi. Volkan Bayarslan (46) ile Ümit Öztürk (41) dışında eski hakemimiz esasen yok. Akıl ve bilimle değil, toplumsal medya ile yönetilen futbol ikliminde bu yaklaşımlara şaşırmamak gerek. TFF’de son 6 yılın bilgilerine bakıldığında, 2018-19 sezonu Süper Lig takımındaki 25 isimden bugün düdük çalan 6 hakem kaldı. Hatta TFF 1.Ligi de havuza katarsak 48 isimden 14 hakem kaldı. Bu 14 isimden 5’ini yükselten de tekrar Ferhat Gündoğdu idi. Bu süreçte 6 TFF Başkanı, 9 MHK Başkanı; Beşiktaş, G.Saray ve Trabzonspor’da 3’er, F.Bahçe’de 1; teknik yönetici olarak F.Bahçe’de 12, Beşiktaş’ta 8, Trabzonspor’da 7, G.Saray’da 3 değişim oldu.
SÜPER LiG HAKEMLERi KAÇ YAŞINDA VE KAÇ DÖNEMDİR DÜDÜK ÇALIYOR?
SKANDAL KUSURU YOK FAKAT BAYARSLAN KIZAKTA
13 yıldır Muhteşem Lig’de olan Volkan Bayarslan (46) mesleğinin sonuna geldi. Skandal yanılgı yapmamasına karşın Trabzonspor kazanamadığından kızağa çekildi. En yaşlı 2. isim Ümit Öztürk. 2015’den bu yana Muhteşem Lig’de. Âlâ hakem lakin Fatih Terim ile ailecek hatıra fotoğrafı çektirme sevdası başını yaktı. Yalnızca 1’er maçı olan bu ikiliyi hesaba katmazsak, mesleğin en olgun devri kabul edilen 40’lı yaşlarda vazife alan hakemimiz yok (Havuzda birkaç isim var, hiç vazife verilmediğinden yok hükmünde). Hatta Ferhat Gündoğdu’nun gelir gelmez yok ettiği hakemlerin yaşları 40’ın altında (Tek istisna Bitigen-40). Deneyimin yok sayıldığı, kulüp naralarıyla, keyfiyetle takımların ve FIFA listelerinin şekillendirildiği 2022 ve 2024 MHK’sıyla karşı karşıyayız.
KALiTENiN YAŞLA SAYIYLA BiR iLGiSi YOK
Dolayısıyla matematikten, bilimden uzak pek çok kulübün laf cambazlığıyla uğraşıyoruz. “Kaşar hakem istemiyorlarmış, aman gençler yönetsinmiş”. Takımda aslında yaş ve deneyim yılı olarak kaşar bırakmadınız. Lakin kalitenin yaşla ve sayıyla ilgisi olmadığını kavratamadık. Yabancı oyuncu sonu üzere. Futbolcunun yerlisi yabancısı olmaz, yeterlisi berbatı olur. Keza deneyimin ne kadar değerli olduğunu hiç öğretemedik. Hakemlikte bebe sayılabilecek yaştaki Oğuzhan Çakır’a yazık ederek, Trabzonspor-Fenerbahçe’ye atayabilecek kadar kendini kaybetmiş MHK’mız var. “Havuz klasmanı” palavralarıyla spor kamuoyunu yanlış yönlendirmeye devam etmeleri de gayreti. Yazıyı kaleme aldığımda 12 hafta sonlanmıştı. 108 maçta, 23 hakem misyon aldı. Nerede öteki 24 isim? Niçin havuz yaptınız o vakit? Siftah için dönemin 2. yarısındaki derbileri mi bekliyorsunuz acep!
HAKEMLERiMiZ ‘KÖTÜ ADAM’ BAŞROLÜNDE
Avrupalının dünyasında hakem kavramı, “yardımcı oyuncu” rolünde. Bizde ise baş aktör ve daima makûs adam! Avrupalının hakemlikle nefret boyutunda işi olmadığından deneyim mana kazanıyor. Otorite zarurî saygıyı sağlamış durumda. Hakeme yamuk yapan, cezalarla yamuluyor. 10 yıldan fazla misyon yapan hakem sayısı Avrupa’da hatrı sayılır noktada. Bizde yalnızca 1 ve muhtemelen kış klasmanında sıfıra düşecek. Hem hakemi keşfedecek, yetiştirecek ve eğitecek alt yapın olmasın, hem deneyime bedel verme, hem de âlâ idare bekle! Laf ola, beri gele.
AVRUPA’DA DENEYİM, EMEĞE HÜRMET SONSUZ
Hakem odaklı bir futbol iklimi döngümüzü değiştirebilecek bir TFF idare mantalitesi yıllardır gelemedi. Hakem ömürleri de kısaldı. 35’ine gelmeyen bir hakemin Üstün Lig’e alınması, “Kulüpler-TFF-MHK” üçgeninde hayallerinin daha da erken bitirilmesine hamile. 28’inde Üstün Lig’e ayak basan Zorbay’ın başına gelenleri, 26’sında Trabzon-Fenerbahçe yöneten Oğuzhan’ın mesleğinin başında maruz kaldığı durumu düşünün. En çarpıcı örneklerden Ali Şansalan’ı hatırlayın. Muhteşem Lig’de kulüp yasaklısı tek isim. 2021’deki Trabzon-F.Bahçe maçı nedeniyle 3 yıldır F.Bahçe maçlarının yanından geçemiyor. Keza Tugay Kaan Numanoğlu. Mesleğinin daha 9. maçında, 34 yaşındayken F.Bahçe-Beşiktaş’a atayan zihniyet sonrası toparlanması 1-2 sene sürdü.