Türk fotoğraf sanatının hafızası portreler

Fahrünnissa Zeyd’in havyarlı, şampanyalı karşılamasını, Haluk Akakçe’nin en dramatik pozunu nasıl çektiğini yaşadığını heyecanla anlatıyor Yahşi Baraz. Ancak bu şaşırtıcı değil. Zira biriyle tanıştığınız ve sanata olan büyük tutkusunu fark ettiğinizde. Galeri Baraz’ın kurucusu Yahşi Baraz, Türk fotoğrafına olan katkıları saymakla bitmeyecek bir isim. Bu hafta Inspera Bodrum Arka Space’te açılan stand bunu deliller niteliğindedir. Stantta Baraz’ın bugüne kadar fotoğrafladığı 500’den fazla sanatkardan bir seçilmiş sanatseverlerle buluşuyor.

Yahşi Bey, 1975 yılında Galeri Baraz’ı kurduğu Türk sanatkarlarının fotoğraflarının ne kadar az olduğunu fark ediyor. Ve amatör bir ruhla stüdyolarında, meskenlerinde sanatkarların faydalanmaya başlıyor. Baraz’ın Abidin Dino’dan Ömer Uluç’a sanatkarlarla kurduğu derin bağları ölümsüzleştiren bu kareler vakit içinde parçalanmış sanatkarın saklandığı devasa bir arşive, adeta Türk fotoğrafının hafızasına dönüşüyor. Yahşi Baraz bu proje için “İyi ki o fotoğrafları çekmiştim” diyor ve benimle de bu karelerin kıssalarını paylaşıyor. Doğal müzelerde arşivciliğe ne kadar kıymet veriliyor, bunun için sanat tarihçilerinin görevlendirildiğini hatırlatmasını yaparak.

Inspera Bodrum Arka Space’in girişimiyle şekillenen ‘Portreler’ standı 30 Kasım’a kadar salıdan pazara 12.00-20.00 ortasında, sanat merkezinin Arka Space ve Fuaye Alanı’nda görülebilir.

Fahrünnissa Zeyd

“En değerli ressamımız. Hiç reklamını yapmadan yalnızca sanatına odaklanmış bir sanatçıydı. Vefatından sonra yapıtları 500 bin-1 milyon dolar ortasında satılmaya başlandı. Fotoğraflarını 1991’de Ürdün’de, Amman’da çektim. Beni son derece hoş karşılıyor. Havyarlar, şampanyalar eşliğinde… Üç ay sonra vefat etti. Tate Müzesi’nde şahsî olarak açılan birinci ve tek sanatkarımız.”

Adnan Çoker

“Türk resmi için hem yeterli bir eğitimci hem sanatçıydı. Yüzlerce öğrenci yetiştirdi. Adnan Çoker’in Sedef Adası’ndaki konutunda çektim. Türkiye’deki değerli koleksiyonlarda yapıtları var. Piyasada yapıtlarının mevcut olduğu yerde.”

Haluk Akakçe

“İstanbul’daki St. Regis’in farklı zamanlarda 3-4 yıl boyunca kullandığı, kendisine tahsis edilen bir atölyesi vardı. Evrensel günlerde atölyeye giderken geziyorum. Meczup doluydu, tiyatral pozlar veriyordu. Lakin onun en dramatik halini yakaladığım, yerde oturduğum bir pozu da var.”

YAHŞİ BARAZ ÇEKTİĞİ KARELERİ ANLATIYOR…

Semiha Berksoy

“Hem müzik (soprano olarak) hem de fotoğraf dünyamızda öne çıkan bir isim. ‘Çok genç kalmıştı’ bir sanatçımızdır. Yapıtları çok aranır. Portrelerini Cihangir’deki meskeninde çektim.”

Burhan Doğançay

“114 ülke gezmiş, Guggenheim’dan Metropolitan’a toplanmış çeşitli müzelerde 60’tan fazla yapıtı olan tek sanatkarımız. Türk ressamları orta memleketler arası alanda tanınmak için çok efor göstermiş ve bunu başarmıştır. Fotoğraflarını New York’ta çekmiştim.”

Nejad Melih İhtilal

“Kendisinin giyinmesi Varşova, Kopenhag ve İstanbul’da çektim. Asosyal bir kişiliktir. O nedenle çok az fotoğrafı vardır. Çok değerli bir sanatçıdır. Onun da değeri Fikret Mualla olarak sıhhatinde bilinmiyordu, öldükten sonra pahalandı.”

Yüksel Arslan

“Fotoğraflarını çektiğim 1989 yılında çok ünlü değildi. Paris’teki meskenine kalmıştım. Konut ağzına kadar fotoğrafla doluydu. Yaklaşık 1.000 dolardan oluşan yapıtlarını söyledi. O devir kimseyle ilgilenmedi. Hatta “Resimler çok erotik, ayıp olur” diyenler oldu. Sonraki yıllarda stant açtı. Fakat artık en çok bilinen isimlerin ortasında. Özgün’ün bir düzeni vardır, kullanılacağı farklı boyutlarda kendi bulur.”

Abidin Dino

“Paris’teki konutunda katıldım. Sohbet ettik. Sanat dünyamızın en entelektüel isimlerindendi. Misafirperver bir halde giderken beni. Güzin Hanım’la (dilbilimci, müellif, Abidin Dino’nun eşi) da birlikte çekildim. Güzin Hanım ‘Elbisem müstehak değil’ diyerek kabul etmemişti. Birlikte çalışmayı çekemediğime üzülüyorum.”