Yazı değil, yılı ele geçirdi

Siz de vakit zaman toplumsal medyada gezinirken sabah sporunu yapmış, taze meyve suyu içen, ellerinde alışveriş poşetleriyle poz veren, pürüzsüz cildiyle ışıltılar saçan kusursuz bayanları görünce paralel bir kozmosa geçmiş üzere hissediyor musunuz? Toplumsal medyanın ‘kusursuz hoşluk, sağlıklı hayat’ dayatması tahminen de birinci defa bu yaz önemli bir tehditle karşı karşıya kaldı. Dertsiz, yaramaz, savruk, partilemeyi seven kızlardan oluşan ordusuyla brat trendi bütün yaz ortalığı kasıp kavurdu.

Her şey İngiliz müzikçi Charli XCX’in geçen haziranda yayımlanan ‘Brat’ albümüyle başladı. Albüm çıkar çıkmaz İngiltere albüm listesinde 2’nci sıraya, ABD Billboard listesinde de 3 numaraya yerleşerek inanılmaz bir muvaffakiyet yakaladı. Charli XCX o periyot brat’i TikTok’ta ‘biraz dağınık, partilemeyi seven ve bazen aptalca şeyler söyleyen kız’ olarak tasvir ediyordu: “Kendi üzere hisseder fakat ortada ruhsal çöküntüler de yaşar. Dürüsttür, açıksözlüdür. Biraz istikrarsızdır. Aptalca şeyler yapar… İşte brat bu. Brat sensin.”

Albümün birinci gördüğünüzde yüzünüzü ekşittiğiniz neon yeşili kapağı bu trendin simgesi oldu. Beşerler sokakta, meskende neon yeşili ne gördülerse fotoğrafını çekip yayımlamaya başladı. Lakin mağazalar brat eserleriyle dolup taşmadı. Zira brat’lar dizaynlarını meskende kendileri yaratmayı tercih etti. Kimi tırnağını boyadı neon yeşile kimi de tişörtünü…

Dünyanın saygın İngilizce sözlüklerinden Collins Sözlüğü (Collins COBUILD Advanced Dictionary) 2024’ün sözü olarak ‘brat’i seçerken bu kelimeyi ‘kendine güvenen, bağımsız ve hedonist bir tutumla karakterize edilen kişi’ olarak tanımladı. Kelamlık yayımcısı yaptığı açıklamada “Büyük bir muvaffakiyet yakalayan bir albüm olmanın ötesinde, global çapta insanlarda yankı uyandıran kültürel bir fenomendir ‘Brat’ ve ‘brat summer’ estetik ve hayat biçimi olarak kendini kanıtlamıştır” dedi.

Kimilerine nazaran feminist bir hal olan brat, ironik bir biçimde incel’lerin (kadınlara yönelik saldırganlık ve şiddet içeren bir lisanı benimseyen erkekler) meşhur ettiği ‘looksmaxxing’ sözünü geçerek bu yıl ipi göğüsledi. Looksmaxxing kişinin fizikî görünümünün cazipliğini en üst seviyeye çıkarmaya çalışması manasında kullanılıyor.

Tabii brat trendinin feminist harekete ziyan verdiğini düşünenlerin sayısı da hiç az değil. İleri sürdükleri argümansa kelam konusu trendin kurgulanmış, dağınıklığından umursamazlığına şuurlu bir performans olması. ‘Sözde çılgınlıkları’ tam da çevrimiçi ortamlar için gereksinim duyulan malzemeyi veriyor.