‘Zengezur’u Bakû ve Erivan kontrol etmeli’

Azerbaycan’ın zaferi ve Rusya’nın arabuluculuğunda imzalanan bir ateşkes anlaşmasıyla sona erdi. Anlaşmanın 9. maddesinde Azerbaycan ve ona bağlı olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ulaşım yollarının açılması öngörüldü. 

Zengezur Koridoru’nun Ermenistan topraklarına inşa edilmesi ve güvenliğinin Rusya Sınır Muhafızları tarafından sağlanması kararlaştırıldı. Ancak Bakû ve Erivan yönetimleri, Nahçıvan’ı Azerbaycan’a bağlayacak güzergâh da dahil olmak üzere ulaşım hatlarıyla ilgili maddenin barış anlaşmasından çıkarılması konusunda anlaştı. 

Proje, Zengezur bölgesinde buradan kara ve demiryolu ulaşımıyla Azerbaycan’ı doğrudan Nahçıvan’a bağlamayı amaçlıyordu. Aynı zamanda Azerbaycan ve Türkiye’yi doğrudan birbirine bağlamayı da hedefliyordu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Özel Görevler Temsilcisi Elçin Amirbeyov, barış anlaşmasının imzalanmasını hızlandırmak için taraflar arasında uyuşmazlığa neden olan konulardan biri olan ulaşım hatları hususunun taslak metinden çıkarıldığını duyurdu. 

Amirbeyov, iki ülkenin barış anlaşması imzalandıktan sonra Azerbaycan ile Nahçıvan arasında ulaşım hattının sağlanması için kabul edilebilir bir formül bulmak üzere müzakerelere devam edebileceğini kaydetti. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ani Badalyan ise maddenin karşılıklı uzlaşıyla çıkarıldığını belirtti. 

Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Kafkasya uzmanı Prof. Dr. Toğrul İsmayıl, Ermenistan’ın aldığı Batı desteği nedeniyle Rus gücünün koridoru kontrol etmesini istemediğini söyledi. 

İsmayıl, “Azerbaycan tarafı için farketmezdi. Maddenin barış görüşmesinden çıkarılması bölgedeki jeopolitik dengeler açısından değerlendirilmeli. Rus sınır muhafızları, Zengezur Koridoru’nda güvenliği temin edecekti. Batı, koridorun Rusya’nın kontrolünde olmasını istemedi. Aslında üçüncü bir devletin orayı kontrol etmemesi Türkiye ve Azerbaycan’ın da işine yarıyor. Ancak o günkü şartlar onu gerektiriyordu. Bugün bunun bir anlamı kalmadı. İlk başta o bölgeye Rusya’nın bakmasından kimse rahatsız değildi. Ancak Ukrayna savaşı, Moskova’nın elini zayıflattıkça Batı, ciddi şekildi koridorun güvenliğini Rusya’nın sağlayacak olmasından rahatsız oldu. En ideali bu koridorun Azerbaycan ve Ermenistan’ın kendisinin kontrol etmesidir” dedi.