İsrail’in bir haftadır Lübnan Hizbullahı’nı maksat alan hava saldırıları Ortadoğu’daki nesneler yerinden oynattı. İsrail ordusu önceki akşam Beyrut’un yerelki Dahiye bölgesindeki yer alan Hizbullah karargâhına yönelik gerçekleştirilen hava bombardımanında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın (64) öldürüldüğü açıklandı. Dün sabah İsrail ordusu, Nasrallah’ın öldürüldüğünü resmi olarak duyururken birkaç saat sonra Hizbullah, ‘Direnişin efendisi, salih kul Seyyid Hasan Nasrallah şehit oldu’ diyerek mevti doğrulayan bir açıklama yaptı. Nasrallah’ın yanı Güney Cephesi Kumandanı sıra Ali Karaki’nin de öldüğü belirtildi.
‘YENİ DÜZEN’ BASKINI
İsrail ordusu radyosu, taarruzda İsrail Hava Kuvvetleri’ne karşı F-35 savaş uçaklarının, Nasrallah’a suikast düzenlemek için gayeye her biri 1 tonluk tartısında olan ABD imalatı hakkında 85 adet sığınak delici bomba attığını açıklarken saldırının amacının gerçekleştirilmesindeki merkezi Hizbullah’ın karargâhı olduğu ileri sürüldü. Sığınak delenler 6 metrelik betonu kıracak güçte oluyor. İsrailli Kanal 13’e bağlı olarak Hizbullah’ın ana karargâhı eyleminin 14’üncü katında bulunuyordu. Yeniden İsrail medyasına yapılan suikastlar, ‘Yarasa Filosu’ olarak bilinen hava kuvvetlerinin “119. birimi” tarafından yürütülen. Harekâtın ismi ise ‘Yeni Sistem Operasyonu’ olarak açıklandı. Lübnan Sağlık Bakanlığı, cuma günü ve dünkü akınlarda 33 kişinin bulunduğunu ve 195 kişinin yaralandığını açıkladı.
İSRAİL MEYDAN OKUDU
İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral Herzi Halevi, Nasrallah’ın akabinde İsrail’in ülkesinde bulunduğunu ve vatandaşların tehdit eden herkese ulaşacağını planladığını açıkladı. Halevi, “İsrail’i kim tehdit ediyorsa, ona nasıl ulaşacağımızı belirleyecek” dedi. Halevi, Nasrallah’ı öldüren Beyrut saldırısının uzun süre planlandığını, tam zamanında ve başarılı bir formda oynandığını söyledi.
ABD’DEN İSRAİL’E TAM DESTEK
Pentagon’un Basın Sözcüsü Yardımcısı Sabrina Singh gazetecilere yaptığı açıklamada, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, operasyon devam ederken İsrailli mevkide Yoav Gallant’a telefon ettiği ortaya çıktı. Austin’in bu görüşmesinde, ABD’nin İsrail’in kendini savunma hakkı “tam destek” tabir edildi.
HAMANEY’DEN BAŞSAĞLIĞI
İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in, Nasrallah’ın ailesinin başsağlığı dilediği aktarıldı. Hamaney’in ayrıyeten yayımladığı yazılı açıklamada “Lübnan’ın mükemmel liderinin kanı yerde kalacağı” kelamlarını kullandıkları belirtildi.
BİR YILDA BÖLGEYİ DEĞİŞTİREN OLAYLAR
* Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e baskınla ateşlenen fitil, İsrail’in misilleme olarak Gazze Şeridi’nde askeri-sivil maksatlı ayırmayan şiddetli işgaliyle devam ediyor.
* 19 Mayıs’ta İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan’ın da bölümlerinin bulunduğu bir heyetin bulunduğu helikopter makûs hava şartlarının ihlali. Kazadan kurtulan olmadı.
* 5 Temmuz’da İran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tip reformcu adayı Mesud Pezeşkiyan, muhafazakar rakibi Said Celili’yi geride kalan cumhurbaşkanı seçildi.
* 30 Temmuz’da Lübnan Hizbullah’ı Lideri Hasan Nasrallah’ın sağ kolu, askeri işlerden sorumlu, ayrıcalıklı olarak Fuad Şükür, Beyrut’ta düzenlenen bir saldırı sonucunda öldürüldü.
* 31 Temmuz’da İran cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın törenine başlama törenine katılan Hamas lideri İsmail Haniye, Tahran’da konuk edildiği sırada suikast sonucunda öldürüldü.
* Hizbullah’ta Fuad Şükür’ün akabinde onun yerine atanan, kümenin iki birleşiminin ismi olarak gösterilen İbrahim Akil, 20 Eylül’de Beyrut’ta öldürüldü.
* 17 Eylül’de Lübnan’da Hizbullah mensubu binlerce kişi davetli aygıtları eş vakitli olarak patladı, 40’a yakın kişi öldü, 3 bin kişi yaralandı. Haftanın ardından İsrail, Lübnan’a ağır hava akınları başlatıldı.
* 27 Eylül’de İsrail Şii kümesinin Beyrut’un güneyindeki Dahiye bölgesinde yer altında bulunan merkezi karargâhını amaç edindi. Saldırıda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Güney Cephesi Kumandanı Ali Karaki öldürüldü.
NASRALLAH KİMDİ
LÜBNAN’IN KÖYÜNDEN BÖLGESEL AKTÖRLÜĞE
İSRAİL’in önceki gün Beyrut’un güneyindeki hava taarruzunda ölen Hasan Nasrallah, Şubat 1992’den bu yana liderliğini yaptığı Hizbullah’ın paramiliter bir güçten Lübnan siyaseti ve Ortadoğu’nun güçlü aktörlerinden biri haline gelmesindeki en büyük olaylar görülüyordu.
HAYATI SAVAŞLA BAŞLADI
* 1960’ta Beyrut’un çizdiği bir mahallede dünyaya gelen Nasrallah, şimdi 5 uzunlukta Lübnan’da patlak veren iç savaş nedeniyle herkesin yanında ülkenin ülkesindeki köylerine göçtü. Manav sahasında bulunan bir babanın dokuz çocuğundan korundu.
* Tarihsel olarak Şii katılımı ağırdı ve İsrail’e karşı savaş daima ön cephede yer alan Lübnan’ın büyüyen Nasrallah’ı, 15 yıl boyunca o devrin en değerli Şii kümesi Emel Hareketi’ne katıldı.
* 16 yaşındaki Irak’ın Necef kente giden Nasrallah, Baas idaresinin Lübnanlı Şii belgesindeki ilahiyat okullarından uzaklaştırma kararı nedeniyle 2 yıl sonra Lübnan’a geri döndü. Lakin burada tanıdığı Abbas Musavi ve İran devriminin lideri olacak Ruhullah Humeyni’nin kendi yerinde tesir bıraktı.
* 1982’de İsrail kuvvetleri Lübnan’ın bir kısmını işgal ederken, Tahran idaresi bu ülkelerde doğrudan İran’da bir milis güç kurmaya karar verdi ve Hizbullah 1985’te resmi olarak kuruldu. Hasan Nasrallah ve Abbas Musavi de Hizbullah’a katılırken kümenin egemenliklerini Subhi el Tufeyli üstlendi.
32 YAŞINDA BAŞKAN OLDU
* Nasrallah daha sonra İran’ın Kum’un ilahiyat fakültesinde eğitim görürken, burada Farsçasını geliştirdi ve çok sayıda İranlı isimle yakınlık kurdu. Tufeyli’nin İran’la çelişen siyasetler uygulaması nedeniyle Tahran’ın kümelenmesinin hükümdarlığına 1991’de Abbas Musavi’yi atadı.
* Fakat Musavi 1992’de İsrail casusları tarafından öldürüldü ve Nasrallah 32 yaşında kümelerin başına geçti. Bu periyoda kadar sadece askeri bir güç olarak Lübnan’da tesirli olan Hizbullah, 8 kişilik parlamentonun parlamentoya girmesiyle tesir genişletmeye başladı.
* Nasrallah’ın hükümdarlığında dernekler, hastaneler ve okullar aracılığıyla yerleşik toplumsal hizmet ağı, kümenin Şii siyasi hareketindeki meşruiyet yeri güçlendi.
ÇATIŞMALARLA BÜYÜDÜ
*İsrail’in 2000 yılında Lübnan’dan büsbütün çekileceği açıklama birçok yerde tarafından Nasrallah’a atfedildi ve onu Arap dünyasında bir kahraman haline getirdi.
* 2006 yılında İsrail ile girişilen savaş sonrası Arap ülkelerindeki gençliği artan Nasrallah, ülke içinde zaman zaman yükselen muhalif girişimlere karşın Lübnan siyasetinin müdahale edilemeyen bir ismi haline geldi. Güvenliğin genel olarak görünmesi azalan Nasrallah, görüntülü bildirilerle halka seslenmeye başladı.
KARİZMATİK BULUNURDU
* Güney Beyrut’un eşi Fatimah Yasin ve dört çocuğuyla birlikte yaşıyan Hizbullah’ın liderinin en büyük oğlu Haydi, 1997’de İsrail’de düzenlenen bir operasyonda hayatını kaybetti. Arapçaya olan hâkimiyetiyle güzel bir hatip olan Nasrallah, hafif peltek konuşması ve şakacı yapısıyla halk tarafından da sempatik ve karizmatik bir başkan olarak görülüyordu.
* Nasrallah’ın hükümdarlarındaki Hizbullah, Filistin davasına dayanmak için Suriye iç savaşında rejimin yanında yer almakta, İran ile yakın ilişkiler içinde olduğu bölgesel bir aktör haline gelip bir yandan da bu ilgi ağı Lübnan’da bulunmaktaydı.