Bakan sinyali verdi tedbir geldi.. Yurtdışından e-Alışverişe fren

TİCARET Bakanlığı, son dönemde internet üzerinden yapılan yurtdışı alışverişleri durdurmak üzere sert fren yaptı. Resmi Gazetede yayımlanan kararla yurtdışından posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gümrüksüz alışveriş yapma sınırı 150 ’dan (5 bin 400 TL) 30 Euro’ya (bin 80 TL) düşürüldü. Söz konusu limitler dahilinde ürünlerden alınacak vergi miktarı da AB ülkeleri için yüzde 50, diğer ülkeler için yüzde 100 oranında artırıldı. Böylece gençlerin en çok tercih ettiği ve yurtiçinde ‘pahalı’ olan marka spor ayakkabılar başta olmak üzere birçok ürün için fiyat avantajı bitmiş oldu. Bir başka ifadeyle TEMU, Amazon, Shein gibi sitelerden alışveriş devri büyük ölçüde kapandı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın Kayseri’den işaretini verdiği kararın Çinli TEMU ve ABD’li Amazon’u durdurmak için alındığı yorumları yapıldı. 

Dünkü kararla posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla yurtdışından alışverişe iki sert önlem geldi.

Bunlardan birincisi vergisiz alışveriş sınırı yüzde 80 oranında düşürüldü. Yani 150 Euro’dan (5400 TL) 30 Euro’ya indirildi. İkincisi siparişler AB ülkelerinden geliyorsa bunlara uygulanan vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a çıkarıldı. Diğer ülkelerden (Çin, ABD, Hindistan gibi) gelenlerin vergisi ise yüzde 30’dan yüzde 60’a yani iki kat oranında artırıldı. 

Yeni kararla vergisiz alışveriş sınırı 30 Euro’ya inerken; ödenen vergi TEMU, Shein benzeri ABD, Çin, Singapur gibi ‘diğer ülkelerden’ geldiğinde oran yüzde 30’dan yüzde 60’a çıktı. AB ülkelerinden gelenler içinse bu vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a yükseldi.  

MARKA AYAKKABI ÖNE ÇIKIYORDU

Türkiye’de gençler bu siteleri özellikle fiyatları 7 bin liraya kadar uzanan bazı spor ayakkabıları alabilmek için tercih ediyordu. Yurtiçi mağazalarda denedikten sonra ayakkabıyı sipariş veren gençler, fiyatı 3 ila 4 bin liraya indirmiş oluyordu. Ancak yeni kararla bu tür siparişler imkânsız hale geldi.

Söz konusu karar için yürürlük tarihi ‘yayımı tarihinden’ 15 gün sonra olarak belirlendi. Dolayısıyla 6 Ağustos’ta yayımlandığı için 21 Ağustos’tan itibaren yürürlüğe girecek.

ALIŞVERİŞE KOŞMAYIN

Yetkililer, yeni kuralların 21 Ağustos sonrasında yürürlüğe gireceğini belirterek o tarihe kadar alışveriş yapılabileceğini söylüyorlar. Ancak sipariş 10-12 gün içinde ilgili gümrüğe gelmeyecekse yani 21 Ağustos’tan sonra Türk gümrüğüne girecekse yeni limit ve vergiler geçerli olacak. Bu durumda ABD ya da Çin’den satın aldığınız marka spor ayakkabının limiti 30 Euro’nun üzerindeyse normal gümrük beyannamesine tabi hale geleceksiniz. Bir gümrük müşaviriyle anlaşacak, onun ücretini ödeyecek, yüzde 17 gümrük vergisi, yüzde 30 ilave gümrük vergisi, yüzde 20 KDV ödeyeceksiniz. Ürün ihtisas gümrüğüne gelecek ve orada AZOR testine tabi tutulacak. Ama bunların hiçbiriyle uğraşmak istemiyorsanız ‘siparişinizi’ iptal edeceksiniz. 

6 Ağustos’tan önce alışveriş yapanların siparişleri 21 Ağustos’tan önce Türk gümrüğüne gelirse eski kurallara tabi olunacak.

SİNYALLER GELMİŞTİ

TBMM Sanayi Komisyonu’nda E-Ticaret Yasası’nda değişiklik görüşmeleri sırasında Çin devletinin teşvikleriyle TEMU’nun ucuz ürünlerini Türkiye’de hiçbir vergi ödemeden sattığı vurgulanmıştı. Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, “Şu anda yurtdışından satış yapan  TEMU, Shein firmalarının Türkiye’de satışlarını günlük gözlemliyoruz. 2023 yılbaşında TEMU’nun işlem adedi 96, 2024 yılbaşında 6 bin 544 adet satışı varken, temmuz itibarıyla 612 bine çıktı. Burada satış yapanların tamamı Çinli, küçük firmalar, ’ler; bunların Türkiye’deki KOBİ’lere böyle bir savaş açması karşısında biz bu yasayı çıkarmayı öngördük” demişti. Ticaret Bakanı Ömer Bolat da dört gün önce Kayseri’de TEMU’ya ilişkin bir soru üzerine “Konunun çok yakın takipçisiyiz ve çalışıyoruz, gerekli kararları da aldık tedbirler anlamında, çok yakında göreceksiniz” demişti.

HÜLLE MÜMKÜN MÜ?

Hürriyet’e bilgi veren uzmanlar, yeni vergi oranlarıyla bu sitelerden siparişlerin azalacağına dikkat çektiler. Ancak bazı boşluklardan yararlanmanın da mümkün olabildiğini belirten uzmanlar, “Mesela 150 Euro sınırı varken de 200 Euro’luk sipariş veren müşteriye, alışveriş sitesi ‘Ürününüzün fiyatını kaç , Euro beyan edelim’ diye soruyordu. Müşteri 20 Euro derse beyan bu şekilde veriliyordu. Mesela Ali Baba, bunu yapıyordu. Diyelim gümrük memuru ayakkabının fiyatının 20 dolar değil 200 dolar olduğunu fark ettiğinde ise şirket müşteriye sorup ürünü geri gönderiyordu ya da vergisi ödenerek içeri alınıyordu” dedi.