Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: ‘Kim önceki devrim olacak’ savaşı

Siz bu satırları okuduğunuzda Rusya-Ukrayna savaşında, 958. günü doldurulacak ve gelecek bu 42 gün içinde birileri düğme basıp bütün sorunları çözülmezse savaş, ikinci bir 500 günü görülmüş olacak. Hatta başkanların açıklamalarına bakarsak savaş üçüncü bir 500 günü doldurmayacağının da hiçbir teminatı yok.

Genel olarak söylediğimiz savaş konusunda birinci 40 gün içinde sona erdirme imkanı vardı ve Türkiye’nin teşebbüsüyle Mart 2022’de yapılan müzakerelerde bir ön mutabakata vardı, İngilizlerin ortaya çıkmasıyla savaşın çıkmaza sokmuştu. Dönemin İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss da Putin’e imajını modelinin bir muahede formülünün mutlaka sunulacağını söylemişti. Oysa diplomaside bir mutabakata varmanın kurallarından birisi, karşı noktada geri eklenmeye imkan tanıyacak bir formül oluşturmaktır. Yoksa başka taraf kendini kapata kısılmış yaşıyorsa çatışma uzun süre devam eder. Münasebetiyle şu anda savaş 1000. günde bir araya gelmeksak bu, çok büyük ölçüde İngiltere ve ABD’nin siyasetlerinin sonuçları.

Rusya, son vakitlerde taarruzları hızlandırdı. Geçen hafta Ruslar, Donbas’ta dümdüz ovaların ortasında yüksek bir zirvede kurulması nedeniyle Ukraynalıların hem savunma savaşı vermelerine hem de Rusya’nın işgal ettiği yerlerde uzaktan bombalamamarına izin veren Vugledar kentini ele geçirdi. Dün de Ukrayna yayın organları, Donbas’ta tekrar değerli bir yerleşim yeri olan Krasnogorivka’nın büsbütün Rusların eline geçtiğini yazdı. Buralar Ukrayna kuvvetlerinin 2014’ten beri tahkim ettiği yerlerdi. Şayet Ruslar, Donetsk ilinin Pokrovsk ilçe merkezini de birkaç ay içinde ele geçirmekse bu, Rusya’nın bu bölgedeki büsbütün mağduru kurarak Ukrayna’nın daha orta bölgelerine sızmalarını sağlayacak.

Ukraynalı organizasyon, bu geri çekilmelerin planının dahil olduğunu, Ruslar gereğince yıprandıktan sonra bir bölgeden geri çekildiğini söylüyor.

Peki Ukrayna kuvvetleri yıpranmıyor mu? Ukrayna’da en milliyetçi çizgideki yayın organları bile terhis konusunda düzenleme yapılmadığı için neredeyse üç yıldır silah altında bulunan bazı askerler firara başladıklarını ve bu savaşta kurtulduklarını yazıyor. Şu ana kadar firardan dolayı 80 bin dava açılmıştır. Gerçek firar sayılarının daha fazla olduğu söyleniyor. Rusların süratli ilerleyişinde de altı ay önceki apar topar askere alınanların yeterlince eğitilmemesinin ve bu kişilerin kaçmasının hissi olduğu, temelde de milliyetçi ve askeriyeye yakın yorumcular tarafından söyleniyor.

Dolayısıyla bu türlü bir tüketilen yarışta birincisinin çökeceği mutlaka olmaz. Bölgede istikrarlar daha fazla bozulmadan ve Karadeniz, Rusya’nın ne de ABD’nin karar verdiği bir bölge olmadan bu savaş bitmesi, Karadeniz’e kıyıdaş bütün devletlerden ayrılıyor.

[e-posta korumalı]