ABD’de 620 milyar dolarlık mali sistem riski paniği

Pazartesi günü, Federal Deposit Insurance Corp.’un başkanı Washington’daki bir grup bankacıyı ABD mali sisteminde gizlenen 620 milyar dolarlık bir risk konusunda uyardı.

Cuma gününe kadar geçen sürede ise iki banka bu riske yenik düştü.

ABD düzenleyicilerinin, Silvergate Capital Corp. ve çok daha büyük olan SVB Financial Group’un bu haftaki çöküşünden önce tehlikelerin görülür derecede erken ortaya çıktığını görüp yeterince harekete geçip geçmediğiyle ilgili şu anda ulusal bir tartışmaya hazırlanıyor.

SVB’nin on yıldan fazla bir süredir en büyüğü olan ani iflası, Silikon Vadisi girişimcilerinden oluşan devleri yüzüstü ve öfkeli bıraktı. Biden yönetimi ve politikacılar düzenleyicilere tam güvenleri olduğunu ifade ederken bazı gözlemciler mevcut durumu ele almak için geçmiş krizlerle başa çıkma plnalarını inceleme yarışına girmiş durumdalar.

FDIC Başkanı Martin Gruenberg’in bu haftaki konuşması, bankaların bilançolarının Fed’in hızlı faiz artışları arasında yüz milyarlarca dolar değer kaybeden düşük faizli tahvillerle dolu olduğu konusundaki endişesini ilk kez dile getirmesi değildi. Bu durum para çekme işlemlerinin bankayı bu varlıkları satmaya ve kayıplarla birlikte iflas etme riskinin artması olarak tanımlanıyor.

‘Kör nokta’

Bu durumda, gözlemciler, kripto para birimi yanlısı Silvergate’in, 1 Mart’ta artan kayıpların yaşayabilirliğini baltalayabileceği konusunda uyarmasının ardından başka bir çalışma haftasına girmesine izin verdi. Banka nihayetinde Çarşamba günü kapanacağını söyledi.

Aynı gün SVB, daha geniş bir kriz korkusunu körükleyerek bilançosunu güçlendirmesi gerektiğinin sinyalini verdi. Bunu bankanya el konulması izledi. 24 büyük bankanın yer aldığı KBW Banka Endeksi de, yüzde 16 düşerek üç yılın en kötü haftasını yaşadı.

2017’de para biriminin denetçi vekili olarak görev yapan Keith Noreika, “Silvergate ile biraz düzenleyici bir kör nokta vardı. Bu durum benzer finansman uyumsuzlukları olan diğerlerinin başına gelebilir” ifadelerini kullandı.

Yaşanan kriz 2008 krizinden sonra yürürlüğe giren Dodd-Frank düzenleyici revizyonunun eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde kısmen geri alınmasıyla ilgili olarak Washington’da şimdiden tartışmaları alevlendirmeye başladı.

Trump, düzenlemelere uyma maliyetlerini düşürmek için tasarlanmış geniş kapsamlı bir önlemi imzalayarak küçük ve bölgesel bankaların denetimini kolaylaştırmıştı. Mayıs 2018’de alınan bir önlem, sistemik olarak önemli kabul edilmek için gerekli varlık eşiğini 50 milyar dolardan 250 milyar dolara yükseltti.

SVB o sırada 50 milyar doları henüz aşmıştı. 2022’nin başlarında, 220 milyar dolara yükseldi ve sonuçta ABD’nin en büyük 16. bankası oldu.

Banka, bu hızlı büyümenin çoğunu, salgın sırasında ateşli teknoloji girişimlerinden gelen mevduatları temizleyerek ve parayı en düşük faizlerin son aşaması olduğu ortaya çıkan borçlanma senetlerine aktararak elde etmişti.

Bu girişimler daha sonra finansmanı tüketip hesaplarını boşaltırken, SVB ilk çeyrekte 1,8 milyar dolarlık vergi sonrası zarar ederek paniğe yol açmıştı.