ABD’de diken üstünde sayımız! Ya ülkede karışırsan

ABD’de seçmenler dün sandık başına giderek 4 yıl boyunca görevi yapacak liderlerini seçti. Yetkililer, sayım işlemlerinin günler boyunca Amerikalılara yapılmalarının davetinde sürebileceğini belirtti.

SAYIM GÜNLER SÜREBİLİR

Yaklaşık 82 milyon kişi oyunu erken kullanıldı. 50 eyaletteki sandıkların tamamı TSİ saatiyle bu sabah saatlerinde kapandı. Ancak sayım yolu eyaletlere göre değişebiliyor. Pek çok eyalette 5 Kasım’dan önce kullanılan oyların süratli sayılabilmesi için hazırlık yapılsa da, kazananı belirleyecek yüksek nüfuslu Pensilvanya ve Wisconsin’de sürecin devamında kazananı ilan günleri alabileceği belirtiliyor. 2020’de seçim 3 Kasım’da yapılmasına rağmen Demokrat aday Joe Biden’ın kazanmasına rağmen 7 Kasım’da netleşmişti. Ayrıyeten iki günün çok yakın oy alması durumunda partilerden birinin itirazı üzerine tekrar tekrar sayım yapma ihtimali de bulunmaktadır. Seçimleri kazanan aday, 20 Ocak 2025’te yemin ederek ABD’nin 47. başkanı olacak. Seçmen ayrıca Temsilciler Meclisi’nin tamamının 435 üyesi ve Senato’nun yaklaşık üçte biri olan 34 üyesinin belirlenmesi için oy verdi.

İHA’LAR KESKİN NİŞANCILAR

Başa gelen beklenen yarış, bazı verilerden ortaya çıkan itirazlar sırasında sokakların karışması ihtimalini de tetikledi. Bilhassa, kampanya boyunca 2020’deki seçimlerin kendisinden çalındığını tez etmeye devam eden Trump’ın aşırıcı destekçilerinin mümkün olduğu 6 Ocak 2021’de yaşanıyor, yenilgiyi kabul etmemesinden korkuluyor. Emsal bir değişmenin yaşanmaması, ülkenin toplanması ki seçimin fevkalâde edilebilmesinden itibaren yürütülüyordu. Sayım merkezlerinin çatılarına keskin nişancılar kaydedildi, İHA’lar kiralandı. Bazı birimler sayım görevlilerinin ömrü için panik butonları kaydedilir. Başşehir Washington’da pek çok mağaza vitrinlerini tahta bariyerlerle kapattı.

TRUMPÇILAR ÖRGÜTLENİYOR

Amerikan medyasına göre, Trump’ı destekleyen aşırı kümeler seçimlerden aylar önce, yenilgiyi tanımak için örgütlenmeye başladı. New York Times’ın haberine göre Telegram’da organize olan Trump yanlıları, bazı bilgilerin sonuçları tartışmaya açıkken, hazır oldukları bildirilerini paylaşıyor. Bildirilerin bazılarında “sandıktan sonra Trump zaferi çıkmazsa hile yapılabilecek” öne sürülüyor; uydurmalarla kimlik ABD vatandaşı olmayanlara oy kullanıldığı ya da seçmen listelerinin hileli hazırlandığı şekilde delilsiz arşivler paylaşılıyor.

MUSK’IN TESİRİ KORKUTUYOR

İnternette hızlı bir şekilde yayılabilen kanıtsız çoğalmalar ve uydurma manzaraların insanların kullanabileceğinden korkuturken, Trump’ı öldüren toplumsal medya platformu X’in sahibi Elon Musk’ın oynayabileceği rol de tartışma konusu. Trump’tan yana dayanak koyan Musk’ın, devam etmesi itirazı halinde diye bir avukat ordusunun hazır bulundurulmadığı belirtildi.

BAŞA BAŞ BİR YARIŞ

Trump da Harris kampanyasının oğlunun salıverildiği eyaletlerde ele geçirildi. Salıncak eyaletlerinden Pensilvanya’da konuşan Harris, “İvme bizden yana. Trump periyodunu birlikte kapatalım” bildirisi verdi. Eski Lider Donald Trump’ın oğlu Pensilvanya’daki maratonun durakları ve bir sonraki kararsız eyalet Michigan oldu. ABD’yi ‘zaferin yeni zirvelerine’ taşıma kelamını verdi. Oy verme sürecinin başlangıcından önceki yapılan son anketler, adayların neredeyse başa baş olduğu ortaya çıktı. Harris ülke çapındaki anketlerde Trump’ın yalnızca bir nokta önündeyken, 7 sol eyaletin 4’ünde Trump, Harris’i çok az farkla geçiyordu. Adaylar, en büyük seçim eyaleti olan Pensilvanya’da eşit durumdaydı. Bu ortada dün oy verme oranları devam ederken FBI, Rusya’dan yapılan tespit edilen aramalarla bomba raporlarının seçime müdahale edildiği bildirildi.

AB ALARMDA
YA TRUMP SEÇİLİRSE

ABD’de yapılan seçimlerde Donald Trump’ın galip çıkması durumunda Avrupa Birliği’nin nasıl bir yolun genişlemesi süt ‘kriz görüşmeleri’ yapıldığı kaydediliyor.

Anketlerde iki günlük başa baş bir performans sergilerken Trump’ın 2016-20’yi kapsayan birinci periyodunda ABD idaresiyle düşüşli çıkışlı bir devir yaşayan AB, hastaların mümkün senaryoları seçiliyor. İngiliz Daily Mail haber programında, AB’li organize Trump’ın Avrupa’ya ticari baskı uygulamasını kaldırması halinde Kentucky Bourbon viskisi ve Harley-Davidson motosikletleri şeklinde Amerikan ürünlerine ağır vergiler sağlamayı planlıyor.

AB, ABD’nin renginin salınması eyaletlerinde imal edilen bu üretime vergi yükü vererek 2026 ara seçimleri öncesinde Kongre’de Trump aleyhine harekete geçilmesini umuyor.

Ayrıca Biden idaresi ile Ukrayna’nın silahlandırılmasında kritik rol oynayan AB, Trump’ın güzel anlaşma söylediğini Rusya lideri Vladimir Putin ile Moskova yanlısı bir uzlaşmayı desteklemesinden dert duyuyordu.

TRUMP SEÇİLMEDEN TEHDİTLERE BAŞLADI

Seçim saatleri kala, Trump, Kuzey Carolina’da kalmayı planlayarak Meksika’yı maksimuma çıkardı. Göçmen zıddı telaffuzlarıyla dikkat ederek Trump’ın seçilmesi halinde sistemsiz göçmenlerin ABD’ye engel olunmaması halinde Meksika’ya yüzde 25 gümrük vergisi yaptırımı tehdidinde bulunuyordu. Komşu ülke tarafından işgal edildiklerini söyleyen Trump, “Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum’a çağrıda bulunuyorum; Yüzde 25’lik oran işe yaramazsa 50 yapar ve o da olmazsa 75 yapar. Sonra da 100 olacak” dedi.

MÜSLÜMANLARDAN TAKVİYE İSTEDİ

Michigan’da rekor sayıda Müslüman ve Arap seçmenin dayanıklılığını süresi boyunca süren Trump, X üzerinden yaptığı paylaşımda, Michigan’daki Arap ve Müslüman seçmenin “Harris ve kabinesinin Ortadoğu’yu işgal edeceğinden, Müslümanın vefatına neden olacağından ve 3’üncü Savaşı Dünya’nı Başlatacağından haberdar olduğunu öne sürerek, kendisine takviye yapılmasını istedi.

‘ÖNDEYİM’

Öte yandan Trump, Florida’da oyunu kullandıktan sonra birinci sırada olduğunu ve “seçimi kazanacağından emin olduğunu” söyledi.

SEÇMENİN GÜNDEMİNDE BUNLAR VARDI

Amerikalıların sandığa giderken tercihlerini değerlendirmeleri değişirse, birkaç değerli krediyi kazananı belirlerler.

*İKTİSAT:Harris, birinci önceliğinin çalışan odaları için yiyecek ve barınma masraflarından ödün vermeden çalışmak istediğini söyledi. Trump, “enflasyonu sona erdirme ve Amerika’yı tekrar uygun maliyete getirme” kelamını verdi. Harris, büyük işletmeler için vergileri artırmak isterken Trump, kurallarda dolar pahasında bir dizi vergi indirimi uygulayacağını söylüyor.

*GÖÇ:Lider Yardımcılığı periyodunda sistemsiz göçü engellemediği için çok eleştirilen Harris, kampanyanda durmasını sertleştirdi ve insan kaçakçılarıyla çaba kelam etti. Göç aykırısı Trump, Meksika hududuna duvar inşa ederek ve yaptırımlarını artırarak hududu kapatmaya yemin etti. Ayrıyeten, ABD tarihindeki en büyük toplu hudut kampanyasını uygulayacağını vaat etti.

*BAYAN HAKLARI:ABD’de seçimin en çok ayrışmış noktalardan biri kürtaj hakkı. Harris, kürtaj hakları kampanyasının ortaya koyduğunu ve tazminat haklarının teminatının alacağını söyledi. Trump, kürtaj konusunda dengeli bir beyanda bulunuyor; Lakin başkanlık döneminde Yüksek Mahkeme’ye atanan üç yargıç, ‘Roe v Wade’ diye bilinen anayasal kürtajın iptal edilmesinde kilit rol oynadı.

BAKALIM SONUCU KİM BİLECEK
İLK SANDIKTAN BERABERLİK ÇIKTI

ABD’nin New Hampshire topraklarındaki küçük bir kasaba olan Dixville Notch’ta açılan birinci sandıktan beraberlik ortaya çıktı. Ülkede başkanlık seçimlerinin sonuçlarında birinci olan biri olan kasabada Cumhuriyetçilerin lider adayı Donald Trump ve Demokratların lider adayı Kamala Harris üçer oy alarak berabere kaldı. Onu 4 yılda dünyanın dört bir yanından muhabir, klasik olarak ilk açılan bu sandığı haber yapmak için Dixville Notch’a akın ediyor. Dört yıl önce, Joe Biden, ABD-Kanada hududuna yakın bu küçük kasabada kullanılan beş oyunun tamamını alarak Trump’a karşı zafer kazanmıştı.

FENOMEN SU AYGİRİ ‘TRUMP’ DEDİ

TAYLAND’ın Chonburi’dekileri Khao Kheow Açık Hayvanat Bahçesi’nde yaşayan toplumsal medya fenomeni yavru su aygırı Moo Deng, başkanlık seçimlerinde tercihini kullandı. Moo Deng, iki meyve tabağının ortasında seçim yapılması istendiğinde ABD başkanlık seçimlerinde hangi adayın kazanacağını doldurmaya çalıştı. Hayvan bakıcıları Moo Deng’e biri Donald Trump’ın mininin mahallî yazılışıyla, oburu ise Kamala Harris’in ismiyle hazırlanan iki meyve tabağı ikram etti. Moo Deng’in, üzerinde Donald Trump yazan meyve tabağını tükettiği belirtildi. Hayvanat bahçesinin Facebook ve TikTok sayfalarındaki geliştirici Moo Deng’in tercih görüntüsü toplumsal medyada da büyük ilgi topladı.

SIMPSONLAR’A NAZARAN ‘KAMALA’ ​​KAZANACAK 

Ülkede seçim heyecanı devam ederken, Simpsonlar dizisinin 24 yıl önce yayımlanan ‘Bart To The Future’ isimli kısmı tekrar gündem oldu. Geleceğe dair öngörüleriyle pek çok sefer gündem olan Simpsonlar, geçmişteki bazı olayları yanlış bir biçimde iddiayla dikkatleri üzerine çekmişti. 2000 yılında yayınlanan bir görünüm, Lisa Simpson karakterinin giydiği kıyafetler, takıları ve halleri, o dönemki Demokrat lider adayı Kamala Harris ile benzerlikler taşıyor. Toplumsal olarak karakterinin giydiği mor kadro elbisesi, inci kolye ve küpelerin Harris’i çağırdığına dair süt savlar yer aldı. Birçok kullanıcı, “Simpsonlar, Kamala Harris’in liderini büyütmeyi hedefliyor” yorumunda bulundu.

SEÇİM SÜRECİNE DAMGA VURANLAR

BİDEN’A KARŞI TRUMP

Cumhuriyetçi partide kendisine meydan okuyan isimlerin birer birer eklenmesinin akabinde Mart yerinde eski Lider Donald Trump (78), partinin gayri resmi lider adayı oldu. 2020’de Trump’ı yenen ABD Başkanı Joe Biden (81) kamuoyunda sık sık lisanının dolaştığı, unutkanlığı, duraksamaları nedeniyle yaşı üzerinden eleştirilse de bir defa daha aday olduğunu açıkladı.

MEŞHUR SABIKA FOTOSU

2021 Kongre baskınından bu yana hakkında pek çok dava açılan Trump, 30 Mayıs’ta 12 kişilik mahkeme jürisinin kararıyla 2016 seçimleri sırasında bir porno yıldızına sus hissi vermesinin nedeniye görülen davada resmi olarak hatalı bulundu. ABD tarihinde bir cürümden karar verilen ilk eski Lider olan Trump’ın sabıka fotoğrafı günlerce konuşuldu. Trump, tüm davaları “siyasi cadı avı” olarak nitelendirdi.

JOE BIDEN’I BİTİREN TV MÜNAZARASI

Trump ve rakibi Biden, haziran’ın ilk TV münazarasına çıktı. ABD Başkanı Biden, o zamana kadar sergilediği maksimum performansla, haftalarca adaylıktan çekilmenin gerekip gerekmediği tartışıldı.

SUİKAST GİRİŞİMİ

Temmuz ayında, Cumhuriyetçi aday Trump Pensilvanya’da miting yaptığı sırada suikast girişimine uğradı. Trump kılpayı kurtuldu. Çabucak akabinde yapılan Cumhuriyetçilerin ulusal kongresinde büyük takviyeyle resmi olarak aday gösterildi.

HARRIS ADAY OLDU

Yine temmuz ABD Başkanı Biden, Demokrat partinin adaylığının çekildiğini açıkladı. Demokratlar, Lider Yardımcısı Kamala Harris’i ağustosta düzenlediği kongrede resmi olarak aday ilan etti.

MUSK SAFİNİ AŞİKÂR ETTİ

Dünyanın en varlıklı insanı, Tesla ve SpaceX CEO’su, toplumsal medya platformu X’in sahibi Elon Musk, açıkça Trump’ı gördüğünü açıkladı. Trump kampanyasına büyük ölçülerde bağış yaptılar, mitinglerde sahneye çıktı. Trump seçilirse ona hükümet misyonunu sunacağını açıkladı.

HARRIS, TRUMP’I YENDİ

Eylül ayında Harris ve Trump ortasından geçen ikinci TV münazarasının kazananı Demokrat adayı oldu. Trump’ın münazarada göçmen karşıtı siyasetini savunmak için sarf ettiği “göçmenler kedi köpek yiyor” sözlerinin tepkisine dikkat çekildi.

MİTİNG MARATONU

Anketler yarışın başa baş geçeceğine işaret ederken, adaylar seçim eyaletlerinde miting tiplerine çıktı. Pek çok Hollywood’un ünlüsü ve eski Lider Barack Obama’yla ele ele destekçilerine seslenen Harris, Washington’da 75 binden fazla insanın bir ortaya çıktığını dile getirdi. Trump’ın New York’taki mitingindeki ırkçı latifeler Latin destekçilerini sarstı. Cumhuriyetçi aday emekçi oylarını toplamak için birkaç saat McDonalds’ta çalıştı; Demokratlara saldırmak için bir mitinge çöp kamyonuyla geldi.