Alışveriş merkezleri yönetmeliğinde değişiklik

Alışveriş merkezlerinde kiracı ve kiraya veren ilişkisinde çeşitli giderlerden kaynaklanan sorunların ortaya çıkmasına neden olan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yapıldı. Yeni düzenlemeyle gelir ve gider raporunun asgari standartları belirlenerek, alışveriş merkezlerinde reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için işletmelerden ortak gider katılım payı tahsil edilmesinin önüne geçildi.

Türkiye’de 2000’li yılların başından itibaren perakende ve gayrimenkul sektörlerinde yaşanan dönüşümle birlikte alışveriş merkezlerinin sayısı da arttı. Bu durum bir yandan ülke ekonomisine katkı sağlarken, diğer yandan sektör aktörleri arasında kiracı ve kiraya veren ilişkisi çerçevesinde alışveriş merkezinin çeşitli giderlerinden kaynaklanan sorunların ortaya çıkmasına sebep oldu. Ticaret Bakanlığı tarafından alışveriş merkezleri ile ilgili olarak hem uygulamada karşılaşılan sorunların çözümü hem de sektörden gelen geri bildirimler doğrultusunda kamuoyu taleplerinin karşılanması amacıyla Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yapıldı.

Alışveriş merkezlerinde ortak gelir ve ortak giderlerin kapsamı belirlendi

Alışveriş merkezleri arasındaki uygulama birliğinin sağlanması ve şeffaflığın artırılması amacıyla ortak kullanım alanlarından elde edilen gelirler ile bu alanlara ilişkin giderlerin kapsamı belirlendi. Bu çerçevede ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım gibi ortak kullanım alanı giderleri ile alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderlerin ortak gider olduğu ve alışveriş merkezindeki işletmelerden yalnızca bu giderler için ortak gider katılım payı tahsil edilebileceği kabul edildi. Bundan böyle söz konusu giderlerin dışında kalan giderler ile ortak gider niteliğini haiz olup belgelendirilmeyen giderler için işletmelerden herhangi bir bedel talep edilemeyecek. Ayrıca ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, ATM ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile alışveriş merkezi yönetimlerince işletmelerden alınan gider avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelir kabul edildi ve bu gelirlerin yalnızca ortak giderlerin karşılanmasında kullanılabileceği kurala bağlandı.

Reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için işletmelerden ortak gider katılım payı tahsil edilmesinin önüne geçildi

Alışveriş merkezinin ortak gideri niteliğinde olmayan ve alışveriş merkezi maliki veya yönetimine ait giderler olduğu kabul edilen reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için alışveriş merkezindeki işletmelerden bundan böyle herhangi bir bedel tahsil edilemeyecek. Ancak, sözleşme serbestisi ilkesi doğrultusunda Yönetmelik değişikliğinden önce kurulan sözleşmelerde hüküm bulunması halinde bahse konu giderler için işletmelerden sözleşmeler yenileninceye ya da uzatılmış sayılıncaya kadar katılım payı tahsil edilebilecek. Yine Yönetmelik değişikliğinden önce kurulan sözleşmelerde yönetim giderlerinin alt kalemlerinin belirtilmediği durumda işletmelerden yalnızca alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilecek.

Ortak gelir ve gider raporunun asgari standartları belirlendi

Alışveriş merkezlerinde her yıl bir önceki yılın ortak gelir ve giderleriyle ilgili standart, gerçeğe uygun, şeffaflığın ve hesap verilebilirliğin sağlandığı raporların oluşturulması zorunlu hale getirildi. Ortak gelir ve gider raporunun oluşturulmasına ilişkin muhtemel tereddütlerin ortadan kaldırılmasını teminen proaktif bir yaklaşımla raporda bulunması gereken asgari unsurlar açık ve detaylı şekilde belirlendi.

Alışveriş merkezi yönetiminin ortak gider paylaşımına ilişkin uygulamaları bağımsız denetime tabi kılındı

Ortak gider katılım payı hesaplama ve tahsilatları ile raporlamalarının mevzuata uygun olup olmadığının kontrol ve tespiti amacıyla alışveriş merkezi yönetimlerine bağımsız denetim yükümlülüğü getirildi. Bu çerçevede söz konusu uygulamalar her yıl Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenerek rapora bağlanacak ve alışveriş merkezindeki işletmelerin bilgisine sunulacak. Bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak raporda Yönetmeliğe aykırı tüm uygulamalar ayrıntılı şekilde belirtilecek. Böylece bakanlıkça yapılan denetimlerle birlikte alışveriş merkezlerinin ortak gelir ve giderlerine ilişkin çifte denetim yapılması sağlanarak, bu hususlarda yaşanan mağduriyet ve mevzuata aykırılıkların önüne geçilecek.