BETAM üçüncü çeyrekte, bir önceki çeyreğe göre daralma öngördü

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, (BETAM) Prof. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Uğurcan Acar tarafından hazırlanan “Büyüme Hız Kesti” başlıklı büyüme notunu yayımladı.

Raporda, kesinleşen Temmuz ve kısmen açıklanan Ağustos ayı GSYH öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara göre 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 3,9 oranında büyümesi öngörüldü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarla ise 2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0,7 azalacağı tahmin edildi.

Böylelikle 2020 yılının ikinci çeyreğinde pandemi şokundan beri süregelen pozitif çeyreklik büyümenin yerini daralmaya bırakacağı öngörüsü paylaşıldı. Aynı dönemde sürekli olarak yüzde 5’in üzerinde seyreden yıllık büyümenin de bir miktar azalacağı belirtildi.

Sanayi üretiminde azalış

2022 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe oranla sanayi üretim endekslerinde yüzde 4,5 ile 6,5 arasında azalma tahmin edildi. Bir önceki çeyrekte çok güçlü artan ÖTV bu çeyrekte bir miktar azalırken, kamu tüketim harcamalarında yüzde 7 civarında artış hesplandı.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre bakıldığında üretim ve kredilerdeki azalış çok daha net görülürken dayanıksız tüketim malları üretim endeksi yüzde 7, dayanıklı tüketim malları üretim endeksinde ise yüzde 15 azalma kaydedildi. Hem konut hem tüketici kredilerinde yıllık bazda büyük düşüş gözlemlenirken tüketim malları ithalatı yüzde 20’den fazla artış gösterdi.

Kamu yatırımlarında artış

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriye göre, 2022 yılının üçüncü çeyreğinde ara malı üretim endeksi ve üretim beklentilerinde yüzde 5’i aşan azalışlar tahmin edildi.

Raporda, yıllık bazda da üretim göstergelerinde azalışa dikkat çekildi. Ticari krediler ve ticari kredi kartlarında güçlü azalışlar öngörülürken yatırım malı ithalatı, stok seviyeleri ve kamu yatırım harcamalarında güçlü artış sinyalleri gözlemlendi.

Gelişmeler dış ticaret dengesi aleyhine

2022 yılının üçüncü çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış altın dış ticaret rakamlarına bakıldığında ihracatta yüzde 2,1’lik, ithalatta ise yüzde 1,7’lik artış tahmin edildi. Toplam ihracatta ise yüzde 4,4 düzeyinde bir azalış kaydedildi.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla altın dışı ihracat bir miktar artarken, toplam ihracat yüzde 8’e yakın düşüş kaydetti. Buna yüzde 4’lük ithalat artışı eklendiğinde 2022 yılının üçüncü çeyreğinde gelişmelerin dış ticaret dengesinin aleyhine olduğunun görüldüğü belirtildi.