BM Genel Heyeti’nden, İsrail-Filistin meselesinin iki devletli tahlili için konferans kararı

193 üyeli BM Genel Konseyinde Senegal tarafından sunulan ve Türkiye dahil çok sayıda ülkenin eş sunucusu olduğu iki devletli tahlil ve Orta Doğu’da barış sürecine ait karar tasarısı oylamaya sunuldu.

Tasarı, 8 “hayır”, 7 “çekimser” oya karşı 157 “evet” oyuyla kabul edildi.

Kararda, İsrail-Filistin sıkıntısına ait kalıcı, adil ve kapsamlı barış inşa etmek için ilgili kararların uygulanması, Orta Doğu’da kalıcı, adil ve kapsamlı barış inşa edilmesi ve bu bahiste üst seviye iştirakli konferans düzenlenmesi talep edildi.

Konferansın “Filistin Probleminin Barışçıl Tahlili ve İki Devletli Tahlil için Üst Seviye Milletlerarası Konferans” başlığıyla 2-4 Haziran 2025’te New York’ta düzenlenmesi kararlaştırıldı.

KONFERANS SONUNDA SONUÇ BİLDİRGESİ KABUL EDİLMESİ TALEP EDİLDİ

Kararda, konferans sonunda somut adım atılmasına yönelik bir sonuç bildirgesinin kabul edilmesi talep edilirken, kelam konusu bildirgenin, Filistin probleminin barışçıl tahlili ve iki devletli tahlilin inşası için bir yol haritası belirlemesi gerektiğinin altı çizildi.

Kararda, Orta Doğu barış sürecine ait en son statü mevzularında müzakerelerin tekrar başlaması, bu çerçevede Moskova’da bir konferans düzenlenmesi istendi.

İki tarafa da milletlerarası hukuk ve daha evvel imzalanan muahedeler uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme daveti yapılan kararda, işgalci güç olan İsrail’in Milletlerarası Adalet Divanının (UAD) müracaat görüşünde de belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmesi talep edildi.

Bu çerçevede İsrail’in “derhal tüm yerleşim yeri faaliyetlerini sonlandırma, işgal altındaki Filistin topraklarındaki yerleşimcileri tahliye etme ve yasa dışı faaliyetlerine son vermesi” gerektiğine dikkat çekilen kararda, Doğu Kudüs dahil işgal altındaki Filistin toprakları ve Gazze’de demografik yapı ve toprağına ait değişime karşı çıkıldı.

Kararda, zorla toprak elde etmenin yasa dışı olduğunun altı çizilerek, bunun iki devletli tahlili de baltaladığı tabir edildi.

Her türlü şiddetin derhal ve büsbütün sonlanması talep edilen kararda, buna askeri hücumlar, yıkım ve terör faaliyetlerinin de dahil olduğu bildirildi.

Kararda, tüm üye ülkeler ve BM’nin Filistin halkı ve Filistin idaresine ekonomik, insani ve teknik yardım sağlamaya devam etmeleri daveti yapılırken, Gazze’deki durumun çok müthiş olduğu vurgulandı.

UAD’nin istişare görüşüne nazaran, İsrail’in, yanlış aksiyonları nedeniyle yarattığı yıkımı ” tam olarak tazmin” etme yükümlülüğü olduğu anımsatılan kararda, milletlerarası hukuk uyarınca İsrail ve Filistin’in yan yana yaşayacağı iki devletli tahlile olan bağlılık teyit edildi.

İSRAİL’İN GOLAN TEPELERİ’NDEN ÇEKİLMESİ TALEBİ

BM Genel Konseyi’nde, Bolivya, Küba, Güney Kore, Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Umman, Katar, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Sudan, Suriye, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri, Venezuela ve Yemen tarafından sunulan karar tasarısı oylamaya sunuldu.

Tasarı, 8 “hayır” ve 64 “çekimser” oya karşı 97 “evet” oyuyla kabul edildi.

Kararda, zorla toprak elde etmenin milletlerarası hukuk ve BM Kaidesi’nin ihlali olduğunun altı çizilerek, İsrail’in 1967’den beri işgal altında olan Golan Tepeleri’nden çekilmemesinin ilgili BM Güvenlik Kurulu (BMGK) ve Genel Heyet kararlarına ters ve telaş verici olduğu tabir edildi.

Golan Zirveleri’nde İsrail’in “yerleşim ve inşa faaliyetlerinin” yasa dışı olduğu belirtilen kararda, İsrail’in 1981 yılında kabul edilen 497 sayılı BMGK kararını ihlal etmeye devam ettiğine dikkat çekildi.

Kararda, İsrail’in 14 Aralık 1981’de Golan Zirveleri’nde kanunlarını, yargısını ve yönetimini uygulama kararının hiçbir geçerliliğinin olmadığı ve BMGK tarafından da onaylandığı üzere kararsız olduğu aktarılarak, İsrail’in kelam konusu kararı geri çekmesi istendi.

Golan Zirveleri’nin süregelen işgalinin, fiilen ilhak teşkil ettiği bedellendirilen kararda, tıpkı vakitte bölgede kapsamlı ve kalıcı barış önünde de pürüz oluşturduğu bildirildi.

Kararda, İsrail’e, Suriye ve Lübnan’la tekrar görüşmelere dönme daveti yapılarak, İsrail’in ilgili BMGK kararlarına uygun bir formda Golan Tepeleri’nden çekilmesi bir defa daha talep edildi.

BM Genel Sekreteri’ne kararın uygulanması hakkında BM Genel Heyeti’ni bilgilendirmesi istenen kararda, tüm taraflara ve milletlerarası topluma barış sürecini yine başlatmak için efor sarf etme daveti yapıldı.

Kararda, tıpkı vakitte Suriye’deki barış sürecindeki duraksamanın derin telaş yarattığı kaydedilerek, barış görüşmelerinin tekrar başlamasının istendiği söz edildi.