Çin’de Şi Cinping üçüncü kez ÇKP Genel Sekreteri seçildi

Çin Komünist Partisinin dün sona eren 20. Ulusal Kongresi’nin ardından bugün ilk toplantısını yapan partinin en üst yönetim organı Merkez Komite, Şi Cinping’i yeniden genel sekreter seçti.

Devlet Başkanı Şi, 2012 ve 2017’de seçildiği göreve yeniden gelirken, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zıdong’dan bu yana parti liderliğini iki dönemden fazla sürdüren ilk lider oldu.

Merkez Komite, ilk toplantısında kendi içinde 25 kişilik Siyasi Büro’yu, 10 kişilik Merkezi Askeri Komisyonu, 7 kişilik Daimi Komite’yi ve Genel Sekreteri belirledi.

Toplantının ardından Genel Sekreter Şi ve yeni seçilen Daimi Komite’nin diğer üyeleri Li Çiang, Vang Huning, Cao Lıci, Li Şi, Cai Şi ve Ding Şueşiang, protokol sırasıyla basının karşısına çıktı.

Daimi Komite’ye dört yeni isim seçilirken, üyelerin tamamının Şi’ye yakın isimler olması dikkati çekti. Daimi Komite üyeleri protokole göre şu şekilde sıralandı:

Şi Cinping: Çin Devlet Başkanı olarak üçüncü dönemine başlayacak Şi, Mao’dan bu yana iktidarı iki dönemi aşan ilk lider oldu. Şi Cinping beş yıl daha görev yapacak.

Li Çiang: 63 yaşındaki Şanghay’ın parti başkanının, görevdeki Li Keqiang’ın istifa etmesinin ardından Mart ayında Çin’in bir sonraki başbakanı olması bekleniyor. Bu Şi Jinping’den sonra en yüksek rütbeli pozisyon. Mevcut Başbakan Li Keqiang ve seleflerinin aksine Li, başbakan yardımcısı olarak hizmet etmedi veya merkezi hükümette herhangi bir kapasitede çalışmadı.

Cao Lıci: 65 yaşındaki Licı Merkezi Disiplin Komitesi Başkanı olarak görev yapıyor.

Vang Huning: Komünist Parti Merkez Komitesi Birinci Sekreteri olarak görev yapan Huning etki alanı geniş bir parti teorisyeni olarak biliniyor.

Cai Şi: Pekin Parti Sekreteri olarak görev yapan Cai, Şi’nin en güvendiği isimlerden biri olarak biliniyor. Cai daha önce Pekin Kış Olimpiyatları’nı denetlemişti.

Li Şi: Li, Çin’in güney ekonomik merkezi olan Guangdong eyaletinin şu anki parti başkanı. Güvenilir bir Şi müttefiki olarak, yolsuzlukla mücadele örgütünü denetlemesi bekleniyor.

Ding Şueşiang: ÇKP Genel Ofisi Direktörü Şi’nin yakın yardımcılarından olarak görülen Şueşiang, il düzeyinde parti şefi veya valisi olarak deneyimi olmamasına rağmen, geniş çapta önde gelen bir aday olarak görülüyordu.

Genel Sekter Şi Cinping, Merkezi Disiplin Komitesi Başkanı Cao Lıci ve ÇKP Merkez Komitesi Birinci Sektereri Vang Huning Daimi Komite’deki yerlerini korurken, Şanghay Parti Sekreteri Li Çiang, Pekin Parti Sekreteri Cai Şi, Guangdong Parti Sekreteri Li Şi ve ÇKP Genel Ofisi Direktörü Ding Şueşiang yeni seçilen isimler oldu.

Şi, komite üyelerini takdim için yaptığı konuşmada, geçen on yılın iki “yüzyıl hedefinden” ilki olan “her yönüyle ortalama refaha sahip toplum yaratma hedefine ulaşıldığı”, gelecek on yılın “her yönüyle güçlü modern bir sosyalist toplum yaratmak” olacağını belirtti.

Şi, Çin karakterinde sosyalist modernleşme ile Çin ulusunun yeniden canlanma rüyasını gerçekleştireceğine inandığını ifade etti.

İktidar piramidinin tepesindeki isimler

ÇKP’nin merkezi yönetimi, her yönetim organının yetkilerini kendi seçtiği daha sınırlı sayıdaki temsilciden oluşan bir üst organ aracılığıyla kullandığı ve sonunda iktidarın en tepede ÇKP Genel Sekreteri’nde cisimleştiği bir piramit yapısını andırıyor.

Tek parti iktidarının olduğu, devlet ile parti yönetiminin iç içe geçtiği ve çakıştığı ülkede ÇKP’nin tepe yönetiminin nasıl şekilleneceği, devlet ve hükümet organlarının yapılanmasını da doğrudan etkiliyor.

Daimi Komite’ye seçilen üyeler, ileriki aylarda devlet ve hükümet görevlerine atanıyor. ÇKP Genel Sekreteri devlet başkanlığına, diğer isimler ise başbakanlık, meclis başkanlığı, danışma meclisi başkanlığı, devlet başkanı yardımcılığı, başbakan yardımcılığı görevlerine getiriliyor.

Mao’dan bu yana iktidarı iki dönemi aşan ilk lider

ÇKP Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı Şi Cinping’in, kongrenin iktidarını üçüncü döneme taşıyarak Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zıdong’dan bu yana parti liderliğini iki dönemden fazla sürdüren ilk lider oldu.

Şi’nin 2023’ün martında yapılacak Çin Ulusal Halk Kongresi (ÇHUK) toplantısında üçüncü kez devlet başkanlığı seçilerek iktidarını üçüncü döneme taşıması bekleniyor.

Çin Anayasası’nda 2018’de yapılan değişiklikle devlet başkanının görev süresini iki dönemle sınırlayan kural kaldırılmış, böylece Şi’nin liderliğini üçüncü döneme taşımasının önü açılmıştı.

Şi’nin 10 yıllık iktidarı döneminde partinin yönetim kadrolarını şekillendirirken kendisinden sonra gelecek lidere işaret etmeyen tercihlerde bulunması, iktidarını belirsiz süreyle sürdürme niyetinin göstergesi olarak yorumlanmıştı.

Şi’nin, yakın gelecekte Genel Sekreter, Devlet Başkanı ve Merkezi Askeri Komisyon Başkanı olarak parti, devlet ve ordunun başında olmayı sürdürecek.

Eski Çin lideri salondan çıkarıldı

Eski Çin Devlet Başkanı ve Komünist Parti Genel Sekreteri Hu Cintao, partinin Pekin’deki 20. Ulusal Kongresi’nin kapanış oturumunda, anlaşılmayan sebeple görevliler tarafından salonun dışına alındı.

Kapanış oturumunda, Merkez Komite’nin seçilmesinin ardından basın mensuplarının salona alındığı sırada, ön sırada Devlet Başkanı ve Genel Sekreter Şi Cinping’in solunda oturan Hu ile onun yanındaki Meclis Başkanı Li Canşu ile arasında diyalog geçtiği görüldü.

Şi, görevlileri çağırarak zihni karışmış görünen 79 yaşındaki eski lidere yardım etmelerini istedi. Görevliler Hu’yu ikna edemeyince koltuk altından tutarak sandalyesinden kaldırmaya çalıştı.

Önce bundan memnun olmadığı, dışarı çıkmak istemediği gözlenen Hu, bir süre sonra iş birliği yaparak görevliler eşliğinde salonu terk etti.

Hu, çıkarken Başbakan Li Kıçiang’ın omzuna dokunarak destekleyici bir jest yaptı.

Eski liderin neden salondan çıkarıldığıyla ilgili henüz açıklama yapılmazken, sağlık sorunu sebebiyle olabileceği tahmin ediliyor.

Hu Cintao, 2002-2012 yıllarında Çin Devlet Başkanlığı ve ÇKP Genel Sekreterliği görevlerinde bulunmuştu. Şi Cinping, 2007-2012 yıllarında Hu’nun yardımcılığını yürütmüştü.