Dış ticarette 800 milyon dolarlık ‘tombul parmak’

SELÇUK OKTAY

Dış ticaret verilerinde öncü veri ile nihai veri arasında Eylül ayında yanlış yapılan bir beyanname işlemi nedeniyle daha önce görülmemiş bir makas yaşandı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Eylül dış ticaret verilerine göre dış ticaret açığı 9,6 milyar dolar olarak kaydedildi. Ticaret Bakanlığı’nın öncü niteliğindeki verilerinde ise açığın 10,4 milyar dolar olduğu belirtilmişti.

İki veri seti karşılaştırıldığında manşet dış ticaret açığı verisindeki farkın ithalattan kaynaklandığı görüldü. TÜİK verilerine göre Eylül’de ithalat 32,2 milyar dolar olarak kaydedilirken, Ticaret Bakanlığı’nın öncü verisinde bu 33 milyar olarak bildirilmişti.

Fasıllara bakıldığında aradaki 800 milyon dolarlık farkın büyük bölümünün de mineral yakıtlar grubunda oluştuğu izlendi.

Konuyla ilgili Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan TÜİK, söz konusu farkın redreseli bir işlemden kaynaklandığını belirtti. Yanlış bir beyanname dolayısıyla iki veri arasında fark yaşandığına dikkat çekilirken Ticaret Bakanlığı’na yansıyan verilerde dikkate alınan beyannamelerde yaşanan düzeltmelerin TÜİK verilerine yansıdığı belirtildi.

Redrese nedir?

Gümrük idarelerine mevzuatlarda belirtilen esaslara göre beyan veriliyor. Beyanname kullanarak yapılan müracaatlarda, beyanname üzerinde yapılan hata muayene memuru tarafından tespit edilirse buradaki yanlışlığı düzeltmek için “redrese” adı verilen işlem gerçekleştiriliyor.

İlgili mevzuata göre, başka bir eşyanın beyanı sonucunu doğurmaması kaydıyla, beyan sahibinin talebi üzerine beyannamede yer alan bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine, gümrük idarelerince izin veriliyor.