EBRD/Tuerkner: Depremin yeniden maliyeti 100 milyar doları bulabilir

Ülkeyi yasa boğan ve 11 ili etkileyen depremlerde ailesini ve sevdiklerini kaybeden herkese başsağlığı ve yaralılara acil şifalar dileyen Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner, bölgede çok hızlı hareket edilmesi gerektiğini dile getirdi.

Bloomberg HT yayınına katılan Tuerkner, işsizlik oranları ve gelir eşitsizliğinin yüksek olduğu için deprem bölgesinin kendileri için de önemli olduğunu altını çizerek, “Bölgede tekrar altyapıyı kurmak için belediyelerle ortak çalışacağız. Çalışmak için önceliğimiz deprem bölgesi olacak. Orada işleri tekrar yeniden hayata geçirebilmek için yardımcı olacağız mentor desteği vereceğiz. 2 milyar dolar portföyün o bölgeye aktarılmış durumda” ifadelerini kullandı.

“Zor zamanlarda işler devam etsin istiyoruz”

“Bizim çok hızlı hareket etmemiz gerekiyor” gerekiyor diyen Tuerkner, bazı finans kurumları ile birkaç program yürüttüklerini aktardı. Bölgede finans sektörünün de çok büyük sıkıntıları olduğunu dile getiren Tuerkner, “Orada borç verme sürecinin hâlâ devam etmesini istiyoruz. Biz şirketlerin ve hanehalklarının yeniden finansmanlarını sağlayabilmek istiyoruz, yeniden borçlanabilmelerini istiyoruz ve borçlarını ödeyebilir şekilde olmalarını istiyoruz. Bu zor zamanlarda işlerine ve üretimlerine devam etmelerini istiyoruz. Bu bizim ilk reaksiyonumuz olacak, şu anda geliştirmeye çalıştığımız bu” diye konuştu.

“Özel sektör için koşullar iyi değil”

Türkiye büyüme verilerinin kendi tahminlerini aştığını aktaran Tuerkner, yüksek enflasyon ve yükselen tüketici harcamalarına dikkat çekti. Büyümenin çoğunlukla iç tüketimden geldiğini ve son 20 yılın en büyük iç tüketimi yaşandığını aktaran Tuerkner, finansal sektörde çok karışık regülasyonlar yapıldığını belirtti.

Türkiye ekonomisine ilişkin, “Bence Özel Sektör için ekonomik koşullar çok da iyi değil, enflasyondan bahsettik ve bu hiçbir zaman kolay olmuyor. Cari açık yüksek ve ithalat ihracattan çok daha fazla yani her ne kadar ihracat yüksek olsa da ithalat her zaman daha yüksek oluyor. Enerji kalemi önemli bir kalem. Bir taraftan Türk Lirasının devalüe olma durumu var, TL’yi desteklemek için farklı önlemler alınıyor fakat bunlar ne kadar sürüdürülebilir bilmiyoruz” değerlendirmesi yapan Tuerkner, seçimlerin de var olan belirsizliğin önemli ayaklarından birini oluşturduğunu belirtti.

Tuerkner, 2023 için Türkiye büyüme beklentilerinin yüzde 3 olarak tahmin etti.

“Depremin büyümeye aşağı yönlü etkisi yüzde 1 olur”

Deprem konusuna yeniden dönmek istediğini dile getiren Tuerkner, deprem zarar tespit çalışmaları devam ediyor. Bölgedeki yıkımın maliyetini Dünya Bankası 34 milyar dolar olarak açıkladı. Fakat buraları yeniden inşaa etmek çok daha maliyetli olacaktır. Yeniden inşaanın 100 milyar dolara kadar yükselebileceği söyleniyor” diye konuştu.

Bunun büyüme üzerinde aşağı yönlü bir etkisi olacağını ancak depremin yılın başında olması, inşaatın hızlanacak olmasıyla büyümeye bir katkı yapacağını bu nedenle depremin büyümeye aşağı yönlü etkisi yüzde 1 civarında olabileceğini söyleyen Tuerkner, “Doğrudan yabancı yatırımlarda da Türkiye’de bir düşüş vardı. Makroekonomik süreçte oynaklık var ve uluslararası derecelendirme kuruluşlarının da Türkiye’nin notunu düşürdüğünü gördük. Bütün bunlar yabancı yatırımcı için teşvik edici değil ama bir taraftan da Türkiye’de uzun yıllardır bulunan yabancı yatırımcılar Türkiye ile ilgili çok mutlular. Bence uzun vadeli trend Türkiye için pozitif.

Türkiye’nin daha fazla yatırım çekmesi için stabiliteye ihtiyacı var ve makroekonomik ortamda da sakinliğe ihtiyacı var diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.