Ekonomik kriz kredi kartlarına da ulaştı

AKP’nin, Savunma Sanayi Destek Fonu’na aktarılmak üzere yıllık 70-80 milyar TL gelir artırıcı kalıcı “hizmet bedeli” teklifinde bulunması, bilhassa kredi kartı sahiplerinden alınması nedeniyle büyük tartışmalara yol açtı. Teklif teklifi limiti 100 bin TL ve üzerinde olan kredi kartı hamillerinden kartı başına yıllık 750 TL alınacak.

İşte bu adım, alım gücü süratle düşen geniş toplum bölümlerinin günlük hizmetleri için başvurulduğu kredi kartlarına yakından bakmayı gerektirir. TBB Risk Merkezi’nin Ağustos 2024 sonu prestijiyle yayımladığı bilgiyi kişisel kredi kartını kullanan “tekil kişi” sayısı son bir yılda 2 milyon 451 bin kişi artışla 37 milyon 930 bin kişi, borç meblağı ise yüzde 77,1 artışla 1,6 liraya çıktı. Ayrıyeten ortalama kredi kartı borcu (riski) 26 bin 49 liradan 43 bin 127 liraya yükseldi. Tekrar, kredi kartı borcu olanların yüzde 49,2’sinin kart limiti 100 bin TL’nin üstünde bulunuyor.

ZİHNİ HUDUT PROJESİ

AKP’nin yeni kaynak paketine ekonomistlerden değerli yansılar geldi. Mahfi Eğilmez, “İdarenin bu türlü bir yanılgıya düşeceğini sanmam ama yeniden de gerçekleşir: Kredi kartı limitinden de kullanılan krediden de vergi alınamaz. Kredi borcu. Vergi, borçludan değil krediyi veren alacaklıdan alınır. Bilimden uzaklaşmakça feci bir kavram karışıklığın içine giriyoruz” derken Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu’nun değerlendirmesi şöyle: “Çok mantıksız bir fikir! Ayrıyeten kredi kartı limiti sizin talebinize göre değil, bankanın kararıyla belirleniyor. Ayda 10 bin TL kart harcaması yapmayan, buna rağmen limiti 100 bin TL’yi geçen çok kişi var. Bunlarla ayda 1 milyon harcayan bireysel paranın karşılığını mı?”

Şenol Babuşcu, “Gelirden değil, ileride doğması mümkün borçtan vergilerin alınması, başka bir ülke var mı?” kayıt verileriken kol saatine gelen vergiyi anımsatan Uğur Gürses ise “Kurumsal olaylar ve kriz devirlerine mahsus bir durum; ‘cin fikirli’ birileri zihni hudut projeleriyle, uydurma vergi ya da fonlarla ortaya çıkar gelir. Hangi ‘elbiseyi’ giydirirlerse giydirsinler, esasen sonu burnunda halkın asabını daha da bozarlar” dedi.

‘BANKAYA YÜZDE 4’

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde kesilen yüksek kurul oranlarına dikkat çekerek “Esnafın kazanamadığı ortada ortada kurul olarak yer alıyor. Bilhassa 40-45 günde bu geri dönüşün işleyişi ile ilgili esnafın toplamı yüzde 3, bankanın kestiği komitesi yüzde 4’leri geçiyor. Ayrıyeten kredi kartlarındaki faiz de düşmeli” dedi.

SSDF’NİN GELİRİ 135.1 MİLYAR TL

AKP’nin yeni vergi paketinin münasebetinde, “Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na (SSDF) yeni kaynak yaratılıyor” vurgusu yapılırken, bu fonun da aktüel uyarı uyarısı gündeme getirildi.

Sayıştay’ın raporuna göre SSDF’nin 2023 yılı sarfiyatları 114,1 milyar TL, gelirleri ise 135,1 milyar TL oldu. Raporda gelirlerin ayrıntıları şu şekilde açıklandı: “SSDF’nin 2023 yılı faaliyet gelirleri; sermaye ve özgürlük gelirleri 5 milyar 253 milyon TL, alınan bağış ve yardımlar 5 milyon 331 bin TL, diğer gelirler 128 milyar 766 milyon TL, paha ve ölçü değişimleri gelirleri 1 milyar 85 milyon TL olmak üzere toplam 135 milyar 109 milyon TL oldu.”