Kamyon sürücüleri ve inşaatçılar yazılımcıları solladı. 2025 yılının beğenilen meslekleri aşikâr oldu
Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayımlanan 2025 Mesleklerin Geleceği Raporu, çarpıcı bir tablo ortaya koydu. Son 5 yıl içinde talep görecek meslekler ortasında tepede, çiftlik işleri, tarım çalışanları, inşaat ustaları ve kamyonla teslimat hizmetleri var. Yazılım mesleği geri sıralarda yer aldı. Birebir periyotta, değeri azalacak meslekler içinde kasiyerlik, yönetici asistanlığı ve paklık vazifelileri yer aldı. Ömür maliyetlerindeki artış ve global enflasyon, meslekleri şekillendiriyor.
Rapor, 2030 yılına kadar iş gücü piyasasında yaşanacak dönüşümün mesleklerin yüzde 22’sini etkileyeceğini ortaya koyuyor.
Dönüşüm sonucunda 170 milyon yeni rol oluşurken, 92 milyon rolün ortadan kalkacağı ve buna bağlı olarak net 78 milyonluk bir iş artışı gerçekleşeceği öngörülüyor.
Teknolojik ilerlemeler, demografik değişimler, jeoekonomik tansiyonlar ve ekonomik baskılar, bu dönüşümün esas itici güçleri olarak dünya genelindeki dalları ve meslekleri tekrar şekillendiriyor.
2030 yılına kadar işgüc piyasasını yönlendirecek temel etkenler şöyle:
– Ömür maliyetlerindeki artış, iş gücü piyasasında dönüşüme neden olan esas etkenlerden biri olarak öne çıktı.
– Patronların yarısı, artan maliyetlerin iş modellerini dönüştüreceğini öngörüyor.
– Global enflasyonda gözlenen gerilemeye karşın, fiyat baskıları ve yavaşlayan ekonomik büyümenin 2030’a kadar dünya genelinde 6 milyon işi ortadan kaldıracağı iddia ediliyor.
2025 YILINDA EN BEĞENİLEN MESLEKLER NELER?
Rapora nazaran, en çok istek görecek 5 meslek şöyle sıralandı:
1- Çiftlik personelleri, tarım işçileri
2- Hafif kamyon ve teslimat hizmetleri
3- Yazılım ve uygulam geliştiricileri
4- İnşaat çalışanları
5- Mağaza satış elemanları
2025 YILINDA GÖZDEN DÜŞECEK MESLEKLER NELER?
Rapora nazaran, en az istek görecek 5 meslek şöyle sıralandı:
1- Kasiyerler ve bilet gişesi çalışanları
2- İdari ve yönetici asistanları
3- Bina bakımı ve paklık çalışanları
4- Gereç kayıt ve stok işleri
5- Baskı işleri
ŞİRKETLER YAPAY ZEKAYA YÖNELİYOR
Yapay zekâ, iş modellerini değerli ölçüde dönüştürüyor. Global ölçekte patronların yarısı, yapay zekânın sunduğu yeni fırsatları kıymetlendirmek emeliyle faaliyetlerini tekrar konumlandırmayı planlıyor. Bu değişime yönelik en yaygın yaklaşım, çalışanların tekrar maharet kazanmasına yahut marifetlerini geliştirmesine yatırım yapmak.
İşverenlerin yüzde 77’si bu doğrultuda adım atacağını belirtiyor. Bununla birlikte, yüzde 41’i yapay zekânın otomatikleştireceği kimi misyonlar nedeniyle iş gücünü azaltmayı öngörüyor. Patronların neredeyse yarısıysa, yapay zekâdan etkilenen konumlardaki çalışanlarını farklı departmanlara kaydırmayı planlayarak hem maharet açığını kapatmayı hem de teknolojik dönüşümün insan üzerinde yaratabileceği olumsuz tesirleri hafifletmeyi hedefliyor.
Hızla gelişen teknolojiler, iş dünyası önderleri, siyaset yapıcılar ve çalışanları iş birliğine zorluyor. Tüm paydaşların, bir yandan iş gücünü bu değişimlere hazırlamaya çalışırken öbür yandan da dallar ve ülkeler ortasında ortaya çıkabilecek işsizliği önlemek için sorumluluk alması gerekecek.
Raporda, bu değerlendirmelerin ışığında, en çok talep görecek meslekler de sıralandı
EN ÇOK TALEP GÖRECEK MESLEKLER NELER?
Raporda, bu değerlendirmelerin ışığında, en çok talep görecek meslekler de sıralandı. En çok ilgi görecek 5 meslek, bilgi çözümleyici ve bilgi bilimcileri, yapay zeka ve zakine tahsili uzmanı, büyük beri uzmanı, dijital pazarlama ve strateji uzmanı ve proses otomasyon uzmanı.
Listenin tamamı ise şöyle:
Veri Çözümleyici ve Bilgi Bilimcileri
Yapay Zeka ve Makine Tahsili Uzmanı
Büyük Bilgi Uzmanı
Dijital Pazarlama ve Strateji Uzmanı
Proses Otomasyon Uzmanı
İş Geliştirme Uzmanı
Dijital Dönüşüm Uzmanı
Bilgi Güvenliği Analisti
Yazılım ve Uygulama Geliştiricileri
Nesnelerin İnterneti (Iot) Uzmanı
Proje Yöneticisi
İşletme Hizmetleri ve İdare Müdürü
Veritabanı ve Ağ Uzmanları
Robotik Mühendisi
Stratejik Danışman
Yönetim ve Tertip Analistleri
Fintech Mühendisi
Mekanik ve Makine Tamircileri
Organizasyonel Gelişim Uzmanları
Risk İdaresi Uzmanı
ANKETE 1000 ŞİRKET KATILDI
Dünya çapında 1.000’in üzerinde şirketin iştirakiyle hazırlanan rapor, günümüzde iş dünyasının dönüşümünün önündeki en büyük mahzurun marifet açığı olduğuna işaret ediyor.
İşverenlerin yüzde 63’ü, karşılaştıkları en kıymetli zorluğun maharet eksikliği olduğunu vurgularken, mevcut işlerde gerekli hünerlerin yaklaşık yüzde 40’ının değişmesi bekleniyor.
Yapay zekâ, büyük bilgi ve siber güvenlik alanlarındaki teknoloji hünerlerinin talebi süratle artarken, yaratıcı düşünme, dayanıklılık, esneklik ve çeviklik üzere insani maharetler de kritik ehemmiyetini koruyacak. Süratle değişen iş piyasasında, her iki marifet çeşidini de barındıran bir birleşik marifet setinin giderek daha gerekli hale gelmesi bekleniyor.
YAPAY ZEKA VE GÜÇ ÖNE ÇIKIYOR
Ön saflarda yer alan roller ile bakım ve eğitim üzere temel bölümlerin, 2030’a kadar en yüksek iş artışını yaşaması bekleniyor. Yapay zekâ ve yenilenebilir güç alanındaki gelişmeler de iş piyasasını yine şekillendirerek teknoloji yahut uzmanlık gerektiren birçok rolde talebi artırıyor. Buna karşılık, grafik dizayncılar da dahil olmak üzere rutin birtakım rollerin talebinde gerileme gözleniyor.
Raporda, “Üretken yapay zekâ ve süratle değişen teknolojik ekosistem hem eşsiz fırsatlar sunuyor hem de önemli riskler yaratarak kesimleri ve iş gücü piyasalarını dönüştürüyor,” görüşü hakim.
DÜNYANIN EN BEĞENİLEN YETENEKLERİ HANGİLERİ OLACAK?
Raporda, 2030 yılında öne çıkacak maharetler de sıralandı.
1- Yapay zeka ve büyük veri
2- Siber güvenlik
3- Teknolojik okuryazarlık
4- Yaratıcı düşünme
5- Dayanıklılık ve esneklik
6- Merak ve yaşan uzunluğu öğrenme
7- Liderlik ve toplumsal etki
8- Yetenek yönetimi
9- Analitik düşünme
10- Çevresel sorumluluk
TARIM, KAMYON NAKLİYATI, İNŞAAT ÖNDE
Tarım personelleri, kuryeler ve inşaat emekçileri üzere ön saflardaki roller, 2030 prestijiyle en büyük mutlak iş artışını yakalayacak. Nüfus eğilimleri ve temel dallardaki artan taleple birlikte hem hemşireler üzere bakım kesimi çalışanları hem de eğitim alanındaki profesyoneller için kıymetli bir büyüme öngörülüyor. Yapay zekâ, robotik ve bilhassa yenilenebilir güç ile etraf alanlarındaki gelişmelerin ise bu uzmanlıkları gerektiren rollere olan talebi artırması bekleniyor. Öte yandan, kasiyerler ve idari asistanlar üzere aslında gerileme eğiliminde olan rollere, üretken yapay zekânın yarattığı dönüşüm nedeniyle grafik tasarımcıların da eklenmesi dikkat çekiyor.
NÜFUS YAŞLANIYOR SIHHAT ÖNE ÇIKIYOR
Demografik değişimler de iş gücü piyasasında değerli rol oynuyor. Yüksek gelirli ülkelerdeki yaşlanan nüfus, sıhhat hizmetlerine olan talebi artırırken, düşük gelirli ülkelerdeki artan çalışma çağındaki nüfus, eğitim kesiminde büyümeyi tetikliyor. Tüm bu farklılıklar, yetenek idaresi, eğitim ve mentorluk odaklı iş gücü stratejilerini zarurî hale getiriyor.
Jeopolitik tansiyonlar ise işletmelerin yüzde 34’ü için en büyük tasa kaynağı durumunda. Ticaret kısıtlamaları ve endüstriyel siyaset değişimleri de birçok şirketin stratejilerini yine şekillendiriyor. Kimi şirketler, offshoring yahut reshoring siyasetleriyle pozisyon değişikliğine gitmeyi planlıyor. Tüm bu gelişmeler, siber güvenlik üzere alanlardaki marifetlere olan talebin daha da artmasına yol açıyor.
TÜRKİYE’NİN BEĞENİLEN MESLEKLERİ NEDİR?
Genişleyen dijital erişimin, 2025-2030 devrinde Türkiye’de iş gücü piyasasında kıymetli değişimlere yol açması bekleniyor. Türkiye’de durum, ülkede faaliyet gösteren firmaların yapay zekâ ve robotik üzere teknolojileri daha ağır biçimde benimsemesinin önünü açacak.
Ayrıca Türkiye’deki şirketlerin yüzde 60’ı, güç teknolojilerinin iş modellerini dönüştüreceğini öngörüyor. Bu beklentiler, ülkede en süratli büyümesi öngörülen iş rolleri listesinde de kendini gösteriyor: Robotik Mühendisleri, Yenilenebilir Güç Mühendisleri ve Otonom ve Elektrikli Araç Uzmanları, önümüzdeki devirde öne çıkması beklenen meslekler ortasında yer alıyor.
İşverenler, Türkiye’de 2030 prestijiyle iş başında gereken becerilerinyüzde 44’ünün değişeceğini kestirim ediyor; bu oran, global ortalama olan yüzde 39’un üzerinde seyrediyor. Yapay zekâ ve büyük data, teknolojik okuryazarlık ile siber ağ ve güvenlik, ülkede en süratli büyümesi beklenen marifetler olarak gösteriliyor. Bunun yanı sıra, çok lisanlı yetkinliklerin değerinin de global ortalamaya nazaran daha yüksek bir artış göstermesi dikkat çekiyor.