Putin, Esad’ın yardımına gelir mi

HTŞ ve kimi muhalif kümelerin Suriye’nin ikinci büyük kenti Halep’i ele geçirerek başşehir Şam üzerine yürüyeceklerini ilan etmesi Suriye iç savaşını bir anda 2015 yılı statükosuna geri getirdi. Artık Rusya’nın ikinci kere Beşar Esad’ı kurtarıp kurtarmayacağı tartışılırken Rusya lideri Vladimir Putin’in alacağı kararlar merakla bekleniyor.

KREMLİN: YORUM YOK

Esad’ın üç gün evvel gizlice geldiği Rusya başşehri Moskova’da Putin’in kurmaylarıyla Suriye’deki durumu görüştüğü argümanları süratle yayılırken Kremlin’in temaslarla ilgili en ufak ipucu vermemesi, hatta yorumsuz bırakması şimdiki durumun 9 yıl öncesine kıyasla çok farklı olduğuna işaret ediyor. Yıkıcı ve kanlı Ukrayna savaşıyla Rusya’nın kendi geleceğinin masaya yatırıldığı sırada Putin’in Ukrayna cephelerinden askerlerini çekip Esad’ın yardımına göndermek niyetinde olmadığını gösteriyor.

UÇAK YOK ASKER YOK

Putin’in bu krizde Esad’a tam güç takviye vermek niyetinde olmadığı Rusya’daki Ortadoğu uzmanları tarafından da lisana getiriliyor. 2015 yılında Rusya, Suriye’de İran ile birlikte hareket etmişti. Rus tarafı Esad’a havadan takviye verirken, İran da karadan Suriyeli muhalifleri eritmeye çalışmıştı. Günümüzde Ukrayna savaşı yüzünden ne Rusya’nın Suriye’deki Hmeymim hava üssüne gönderecek fazladan savaş uçağı ne de İran’ın Lübnan ve Gazze’deki muharebeler sonrası Suriye’ye göndereceği gücü kaldı.

LOJİSTİK DE ZOR

Batılı haber ajansları Putin’in önümüzdeki 72 saat içinde Suriye’ye yardım göndereceğini tez ederken lojistik faktör de önemli sorun. Rusya’nın nakliye uçaklarıyla Suriye’ye Hazar denizi, İran ve Irak üzerinden asker ve silah sevk etme teşebbüsü Irak-Suriye hudut bölgesinde bu uçakların avlanması riskiyle karşı karşıya. Hasebiyle Rusya’nın Esad’a yapabileceği yardım günümüzde Hmeymim üssünde konuşlanan 20 kadar savaş uçağının atabileceği bombalar ve Tartus limanında 4 Rus savaş gemisindeki mühimmatla kısıtlı.

HANGİ ÜLKE KRİZİN NERESİNDE
ABD’Lİ YETKİLİ: MÜDAHİL DEĞİLİZ

SURİYE’de terör örgütü DEAŞ ile uğraş çerçevesinde ABD’nin ülkenin doğusunda yaklaşık 700-800 askeri bulunuyor. ABD’de 20 Ocak’ta Joe Biden, başkanlık koltuğunu Donald Trump’a devredecek. Axios haber sitesine konuşan ABD’li bir yetkili Biden idaresi için HTŞ’nin harekâtının sürpriz olduğunu ve ABD’nin müdahil olmadığını belirtti. ABD’den resmi bir açıklama ise şimdi gelmedi. ABD, Suriye’de terör örgütü PKK/YPG ile işbirliği yapmayı tercih ederken, HTŞ saldırısı bir yandan da Trump’ın Suriye’den çekilmeyi tercih edebileceği savlarının yine konuşulduğu bir periyoda denk geldi.

NETANYAHU GÜVENLİK KABİNESİNİ TOPLADI

LÜBNAN’da çarşamba günü ateşkesin sağlanması sonrasında Suriyeli muhaliflerin HTŞ liderliğinde Halep’e harekât başlatmasının akabinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun cuma akşamı savunma yetkilileriyle acil bir toplantı yaptığı bildirildi. Esad rejimi devrinde Suriye’nin neredeyse çabucak hemen her yerinde Hizbullah ve öbür İran dayanaklı milislere hava saldırısı düzenleyen İsrail, radikal ögeler da içeren Suriyeli muhaliflerin ilerleyişini yakından takip ederken Suriye’deki istikrarsızlığın hudut aşan tesirleri olmasından telaş duyuyor.

İRAN, ŞAM’A DAYANAK ÇIKABİLİR Mİ

2016’da Suriye muhalifler İran’ın Rusya’dan Esad lehine Suriye’ye gelmesi davetinin akabinde Halep’te mağlubiyete uğrayıp çekilmek zorunda kalmıştı. Halep harekâtını şahsen İran İhtilal Muhafızları’nın Kudüs Kumandanı Kasım Süleymani yönetmişti. 2020’de Süleymani Bağdat’ta ABD İHA’sı ile öldürüldüğünden bu yana istikrarlar oldukça değişti. İsrail’in Gazze ve Lübnan savaşlarıyla yalnızca Hamas ve Hizbullah değil, bölgede vekil güçler aracılığıyla savaşan İran da oldukça kan kaybetti. Esad rejiminin destekçilerinden olan Tahran 2016’daki güç ve motivasyona sahip olmayabilir.

ARAKÇİ, TÜRKİYE VE SURİYE’Yİ ZİYARET EDECEK

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin bugün Suriye’yi ziyaret edeceği açıklandı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, Arakçi, başşehir Şam’da yetkililerle muhaliflerin akınları hakkında görüşme yapacak. Öbür yandan Arakçi Suriye ziyareti sonrası Türkiye’ye gelecek. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İran Dışişleri Bakanı’nın 2 Aralık Pazartesi günü Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştireceği belirtildi.