Tayvan’da gerilim yine yükseliyor

Çin Savunma Bakanlığı, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı’nın Taipei’yi ziyaretinin üstünden ABD Kongresi’nden bir heyetin adayı ziyaretine karşılık vermek amacıyla Tayvan etrafında yeni devriyeler düzenleyeceğini duyurdu.

Çin Savunma Bakanlığı Sözcüsü Qu Qian konuyla ilgili yaptığı açıklamada Tayvan etrafında hava ve deniz sahasında Pazartesi günü gerçekleştirilen devriye ve tatbikatların ABD-Tayvan dayanışmasına kararlı ve sağlam bir cevap olduğunu belirtti. Karar, senatör Ed Markey liderliğindeki heyetin adaya gerçekleştirdiği ve hala devam eden iki günlük ziyaret sonrasında geldi.

Çin bu ay başlarında gerçek mühimmatla gerçekleştirdiği ve Tayvan adası üzerinden balistik füzeler yolladığı tatbikatlardan farklı olarak bu kez ticari uçak ve gemiler için yasak bölge ilan etmedi. Çin savaş uçakları ve gemileri Pelosi’nin 2 Ağustos’ta gerçekleştirdiği ziyaretten beri ABD tarafından Tayvan Boğazı’nda iki ülkenin deniz sınırını belirleyen sınırı defalarca ihlal etmişti.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Markey heyetinin Tayvan Başkanı Tsai Ing-wen, Dışişleri Bakanı Joseph Wu ve milletvekilleriyle görüşeceği belirtildi. Tayvan’da bulunan ve “gayrı resmi ABD büyükelçiliği” olarak anılan Amerikan Enstitüsü’ne göre iki tarafın bölgesel güvenlik, ticaret, yatırım, küresel tedarik zincirleri ve iklim değişikliği gibi konuları görüşeceği kaydedildi.

Markey’nin ofisinden yapılan açıklamada heyetin Tayvan’a olan ABD desteğini ve Tayvan Boğazı’nda istikrar ve barışa olan desteğini yinelediği belirtildi. Açıklamaya göre toplantılar yarı iletken alanında yapılacak yatırımların da dahil olduğu belirli başlıkları tartışmak üzere politika ve iş dünyasından liderlerle yapılacak şekilde planlandı.

Pelosi’nin ziyareti sonrası gerilim yükselmişti

Pelosi’nin Tayvan’a olan ziyareti Çin’den güçlü tepkiler çekerek son birkaç on yılın en provokatif askeri tatbikatlarını yapmasına neden olmuştu.

Pekin, ziyareti, ABD’nin on yıllar önce Çin’in kendi toprakları olduğunu iddia ettiği Tayvan hükümetini resmen tanımama taahhüdünün ihlali olarak kınadı.

Pelosi, 25 yıldır Tayvan’a ulaşan en üst düzey ABD yetkilisi iken, diğer Kongre üyelerinin ziyaretleri on yıllardır olağandı. Tayvanlı liderle yaptığı görüşmede Pelosi, Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Demokrat Bob Menendez de dahil olmak üzere birçok ABD senatörünün bu yıl Pekin’den bir eleştiri tepkisi çekmeden ziyaret ettiğini hatırlattı.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin yine de Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Markey’nin ziyaretinin ülkenin ABD ile olan “Tek Çin” anlayışını “açıkça ihlal ettiğini” söyledi.

“Çin ulusal egemenliğini ve bölgesel bütünlüğünü savunmak için kararlı ve güçlü önlemler alacak” diyen Wang, “Tayvan bağımsızlığını savunan ayrılık güçlerle dayanışma içinde olan ve Tek Çin anlayışına meydan okuyan bir avuç ABD’li politikacı kendi güçlerini abartıyorlar ve mağlup olmaya mahkumlar” ifadelerini kullandı.