“TCMB Başkanı almayın diyor ama hiçbir banka yüzde 20’lerle kredi vermiyor”

Sanayinin farklı kesimlerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun ithamlarına yönelik tepkiler gelmeye devam ediyor.

Bloomberg HT yayınına katılan Şeref Fayat, finansmana erişim maliyetinin yüksek olduğunu, bankaların yüzde 20 seviyelerinde kredi kullandırmadığını söyledi.

Fayat, TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nun iş dünyasında tepki yaratan açıklamalarına ilişkin yayında şu ifadeleri kullandı:

Sayın Kavcıoğlu’nun iki eleştirisine de katılmadığımı söylemek isterim. Hiçbir sanayici stok yapmak istemez. Çünkü stok yapmak çok maliyetlidir. Sanayiciler ‘Keşke ürünler gelse de akış halinde sürekli üretim yapabilsek’ diyor. Bunun mümkün olmadığı zamanlar oluyor. Özellikle tedarik zincirindeki problemler, sanayicileri mecburen üretim devam edebilsin diye enflasyondan korunmak ve üretime devam etmek için stok yapmak zorunda bırakıyor. Bir stokçuluk suçu olsa olsa toptancılarda olabilir. Onların üzerine gidilmeli.

Finansmana ulaşım maliyeti çok yüksek

Sayın Kavcıoğlu yüksek faizle kredi almayın diyor. Ancak finansmana ulaşım maliyeti çok yüksek.

Hiçbir banka yüzde 20 seviyelerinde kredi vermiyor. Bilançonuza göre %30-50 arasında oranlar talep ediliyor. Bunu da nakit akışında sıkıntı yaşayan firmaların kullanması gerekiyor.

Konu sadece bununla sınırlı değil. En önemli ulaşılamayan kredi bence özellikle ihracatçılar açısından sevk sonrası reeskont kredileridir. Uzun yıllardır çok iyi işleyen bir mekanizmaya sahipti. Biz 2-3 ay vadesi olan alacağımızı Eximbank’tan iskonto ederek tahsil ederdik ve bunun da faizi çok düşüktü.

O para bize TL yollanırdı. Diyelim 100 bin euro aldınız, karşılığı TL gelirdi, doğal bir sistemdi. Mecburen Döviz borçlanırdık döviz öderdik. Ortaya fazladan bir TL çıkmazdı. Bunu alamayan sanayici TL reeskont kredilerine başvuruyordu. Zaten onlar da fatura ile ödeniyordu.

Sanırım TCMB Başkanı’nın ilettiği konu daha önceki TL reeskont kredilerinin bankalar tarafından denetlenmemesinden kaynaklanıyor olabilir. Sanırım orda suistimaller yapılmış. Sayın Kavcıoğlu bunu yapanları da biliyoruz diyor. O firmalara kredi verilmeyebilir, bunlar engellenebilir.

Dövize erişim çok zor

Sanayicilerin işi döviz biriktirmek değildir. Biz işimizi mümkün olduğu kadar minimum stok ve minimum sermaye ile döndürmeye çalışırız. Çünkü en büyük sıkıntı işletme sermayesini çevirebilmektir.

Bildiğiniz gibi özellikle son dönemde hammadde TL bazında en az üçe katlamış durumda. İşletmeciler şu an bu işletme maliyetleri ile ekstra bir stok yapmak istemeyecektir.

Döviz erişimi çok zor, şu an eğer döviz kredisi kullanmak isterse bir sanayici, yüzde 12’ler gibi bir faiz ödemek zorunda.

Hiçbir sanayici döviz riskini yüzde 12-13 ile portföyüne almak istemez, zaten onun için özellikle döviz reeskont kredilerine ihtiyacımız var.

Dolayısıyla sanayici uygun faiz ile döviz finansmana ulaşabilirse zaten TL reeskont kredisine de ihtiyaç olmaz, böylece sorgulanmasına da gerek kalmaz.