Ticaret Bakanlığı açıkladı: 889 milyon lira ceza kesildi

Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şöyle:

Ticaret Bakanlığı olarak adil ve rekabetçi bir iç piyasa ile istikrarlı bir iç ticaret ortamı tesis etmekle birlikte, tüketici mağduriyetlerini ortadan kaldırmak amacıyla başta gıda ve temel ihtiyaç malzemeleri olmak üzere çeşitli sektörlerde yoğun denetim faaliyetleri yürütülmektedir. Bu çerçevede gerekli tüm hukukî ve idarî tedbirler hızlı bir şekilde alınmaktadır. 

Bu hassasiyete binaen motorlu kara taşıtları piyasasındaki arz ve talep dengesizlikleri sonucu ikinci el otomobil satışlarında yaşanan fiyat artışları ile stokçuluk ve sıfır taşıta erişim sıkıntılarını ortadan kaldırmak amacıyla alınan makroekonomik tedbirlerin yanında, ihtiyaç duyulan düzenlemeler Ticaret Bakanlığı olarak gecikmeksizin hayata geçirilmiştir. 

Bu kapsamda, motorlu kara taşıtları piyasasında ortaya çıkan aşırı ve adil olmayan fiyat artışlarının ve stokçuluğun önüne geçilmesini temin etmek üzere, 16 Ağustos 2022 tarihinde yürürlüğe alınan ve piyasa üzerindeki olumlu etkisini göz önünde bulundurarak 1 Ocak 2025 tarihine kadar uzatılan 6 ay – 6 bin kilometre düzenlemesi olarak bilinen pazarlama ve satış kısıtlaması kapsamında bugüne kadar yaklaşık 52 Milyon TL, son 1 yılda otomobil yetkili bayisi ile oto galerilere yaklaşık 17 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır. Ayrıca motosikletler de aynı düzenlemelerin kapsamına alınmıştır.

Bunun yanı sıra, ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanmasına kısıtlama getirilmiştir. Söz konusu düzenlemeye aykırı hareket edenlere Ticaret Bakanlığı tarafından son 1 yılda yaklaşık 90 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır.

Diğer taraftan, ilk tescil motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden yetkili bayilerin, tüketicinin ilk tescil motorlu kara taşıtlarına ulaşmasını zorlaştırıcı faaliyetlerde bulunması yasaklanmıştır. Söz konusu düzenlemeye aykırı faaliyette bulunduğu tespit edilen yetkili bayilere stokçuluk kapsamında Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu eliyle uygulamanın yürürlüğe girmesinden itibaren yaklaşık 294 Milyon TL, son 1 yılda ise yaklaşık 219 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır. Bu bayilerin ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgeleri iptal edilerek, bu işletmelerin 1 yıl süreyle ikinci el taşıt ticaretiyle iştigal etmeleri engellenmiştir.

Ticaret Bakanlığı olarak özellikle yaşanan deprem felaketinden sonra, gayrimenkul sektöründe yaşanan gerçeklikten uzak spekülatif fiyat artışları sonucu oluşan tüketici mağduriyetlerini ortadan kaldırmak ve sektörde adil, rekabetçi ve istikrarlı bir piyasa yapısını yeniden tesis etmek üzere çalışmalarımız titizlikle sürdürülmektedir. Bu kapsamdaki çalışmalarımızda ise ilan platformlarından temin ettiğimiz konut ilanlarına yönelik inceleme ve denetimlerimiz devam etmekte olup, vatandaş mağduriyetine yol açanlar hakkında idari para cezaları uygulanmaktadır.

Bu kapsamda, konut ilan fiyatlarında fahiş artış yaparak piyasayı ve serbest rekabeti bozan ve tüketici mağduriyetine sebep olan emlak işletmelerine son 1 yıl içinde yaklaşık 89 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır. Bu denetim çalışmalarımıza ek olarak Ticaret Bakanlığımızca otomotiv, emlak ve kuyum sektörlerinde yetki belgesi almaksızın faaliyette bulunduğu tespit edilen işletmelere uygulama başladığı an itibariyle yaklaşık 75 Milyon TL, son 1 yılda ise yaklaşık 72 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır.

Ticaret Bakanlığı olarak 81 ilimizde fahiş fiyat artışı kapsamında denetimlerimiz aralıksız bir şekilde devam etmektedir. Bu kapsamda, 2023 yılı Temmuz ayından bugüne 81 ilimizde toplam 36.059 işletme ve 261.653 ürün, uygulamanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ise bugüne kadar 89.376 firma ve 567.455 ürün denetlenmiştir. Yapılan inceleme ve denetimlerin Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu toplantılarında değerlendirilmesi neticesinde; Kurul tarafından bugüne kadar 286 Milyon TL, son 1 yılda ise fahiş fiyat artışından 155 milyon TL idari para cezası kararı alınmıştır. 

Ticaret Bakanlığı olarak iç piyasamızı bozucu eylem ve fiillerle birlikte, vatandaşlarımızın ihtiyaç duyduğu temel ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, bu noktalarda mağduriyet doğurabilecek her türlü girişime karşı yaptığımız çalışmalar neticesinde bugüne kadar başta gıda sektörü olmak üzere fahiş fiyat artışlarından dolayı 286 Milyon TL, 294 Milyon TL’si stokçuluk faaliyetleri olmak üzere otomotiv sektörüne 457 Milyon TL, emlak sektörüne 121 Milyon TL, kuyum sektörüne 25 Milyon TL olmak üzere toplamda yaklaşık 889 Milyon TL idari para cezası uygulanmıştır.

Uyguladığımız müeyyidelerin yanında 29 Mayıs 2024 tarihinde yürürlüğe giren “Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile fahiş fiyat ve stokçuluk fiillerine karşı cezalar artırılmıştır. Fahiş fiyat fiiline karşı idari para cezası üst sınırı 1 milyon TL’ye; stokçuluk fiiline karşı idari para cezası üst sınırı ise 12 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Yine; bir takvim yılında en az 3 defa stokçuluk yaptığı tespit edilenlerin iş yerlerinin 6 güne kadar kapatılması mümkün hale getirilmiştir.

Ticaret Bakanlığı olarak uygulamaya koyduğumuz idari düzenlemeler ve denetimlerimiz neticesinde ticari hayattaki adil rekabet ortamını koruyarak, istikrarlı ve rekabetçi bir şekilde büyümeleri sağlanmaktadır. Bunun yanında, denetimlerimizi 81 ilde aralıksız bir şekilde devam ederek manipülatif ve bilinçli fahiş fiyat artışlarından vatandaşlarımızın etkilenmesinin önüne geçilecektir. Bu hassasiyetlerimiz ve önceliklerimiz neticesinde Ticaret Bakanlığı olarak ilave tedbirlerin alınması gerektiğinde tereddüt edilmeden hayata geçirilmeye devam edilecektir.