TÜRSAB Başkanı: Türkiye’ye gelen ve harcama kapasitesi yüksek turist oranı azalıyor

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Yönetim Kurulu Başkanı Firuz Bağlıkaya, Türkiye’de konaklama fiyatlarının rekabetin ortaya çıkmasıyla turistin tarafının değiştirdiğini söyledi. 2025’e bakan vizyonda bulunmanın güç olduğuna dikkat ederek Firuz Bağlıkaya ile turizmi ve bölümün sorunlarını anlattık.

2024’ün oğlu çeyreğine girdik. Turizm bakanı her ay rekorların kırıldığını söylüyor. Ne diyeceksiniz, hakikaten rekor var mı, nasıl gideceksinizR?

Rekor kendi performansında bir muvaffakiyet olarak görülebiliyor ama biz dünya performansında bir iş yapıyoruz. Turizm Akdeniz havzasında en değerli varlığından biri, herkes buna değer veren ve önemli bir yarış var. İspanya, Yunanistan, İtalya sürdürülebilir, ekolojik turizm ehemmiyet veriyor bazı bölgelerine turist kotası ortaya koyuyor. Biz daha o basamakta değiliz. Türkiye’de turizm gelirleri birkaç sefer revize edildi. Gelen kişi sayılarını pasaport girişlerinde yapıyorlar. Bunu diğer ülkelerle karşılaştırınca aslında bir numarayız, üç numara denecek bir durum yok. Zira İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan’a giden turist sayılarındaki artış bizden daha fazla.

TEMMUZ-AĞUSTOSTA DÜŞÜŞ

Yılsonunda 60 milyon turist ve 60 milyar dolarlık turizm geliri maksimum fiyat mı?

Dünya turizminin kriterleri var. Mesela konaklamayanları turist söylemiyor. Örneğin günübirlik gelenlerin yüzde 70’i kalmıyor. Bunların sayılardan ayrılması gerekiyor. Türkiye bir turizm ülkesi ve her geçen gün gelişiyor. Temmuz-ağustos döneminde Türkiye’de bir turistin patlaması yaşandı. Memleketler arası miktarı temmuz-ağustosta Antalya’nın sürdüğü çok sıcak olduğu ile ilgili imaj oluştu. Ayrıyeten bu devir otellerinin en değerli olduğu devir. Sınıfların rekabet fiyatlarının üzerinde olduğu için taraf değiştiriyor. Eylül-ekimde fiyatlar normal makul kapasiteye geldi ve bulunan doluluklar arttı.

Bu doluluklar korunabilir mi?

Turizmde eser çeşitlemesine gidilmesi gerekiyor. Kıyılarımız, otellerimiz çok hoş lakin cümbüş yok. Aktiflik çok az. Bilhassa körfez sermayesi Akdeniz’e çok devasa yatırımlar yapıyorlar. Birleşik Arap Emirlikleri’nden elde edilen Mısır’da bir dağılım yatırım radarına alındı, burada 600 bin civarında yatak kapasitesi var. Burada bize rakip olacak demektir. Avrupalılar çekilecek. Rakiplerin büyümesi bizim için tehlike manasına gelir.

ZAMAN DARALİYOR

Yani Türkiye’nin yatak miktarını artırması gerekiyor mu?

Deniz kum güneş her yerde var. Daha fazla birleştirmenin çıkarılması gerekiyor. Biz turizm yüzyılı projesi başlatıldık emelimiz turizmi çeşitlendirmek. Rekabet edilemeyecek başarıları arttırmak istiyoruz. Mesela Sagalassos antik kentiyle, Salda vadisiyle rekabet edebilecek ülke yok. Bunlar öne çıkmazsa her geçen sene turizm gelirimizin düşmesine neden oluyor. Gecelik konaklama gelirlerimiz turizm harcamalarımız düşmeye başlar. Suudi Arabistan Kızıldeniz’e neon projesi yapıyor. Trilyon’daki bir proje. Kayak merkezi yapıyorlar. Oralarda cümbüşe ait çok değerli projeler var, kumarhaneler yapıyorlar. Bunlara karşı bizim de hazırlık işlemlerimiz gerekiyor. Kitle turizminden biraz daha özel eserlerimizi ön plana çıkararak turist çekmeliyiz. Yoksa bu yıl ya da gelecek yıl âlâ olabilir ama 8-10 yıl saydığım bilgisayarlarki projeler bizim için makus olur. Vakit daralıyor, adım atmak gerekiyor.

Bu yıl bilhassa varlıklı turist ağırlayan zengin dert dikkat çekti, Fiyatlar neden bu kadar arttı?

Türkiye’ye gelen harcama kapasitesi yüksek turist oranı azalıyor. Harcama kapasitesi düşük turist oranı artıyor. Antalya’ya gelecek bir turistin rekabet edeceği bir fiyat marjı var, biraz üstten çıktığın vakit, “Ben nedenli Antalya’ya gideyim Fransa’ya Nice’e giderim” diyor. Fakat Kapadokya’ya gelen turistin mukayese yapacağı öteki bir yer yok. 1000 dolarsa 100 dolar, 3 bin dolarsa 3 bin dolar veriyor. Oralarda da yatakların ayrıntılarına dikkat edilmesi gerekiyor. Bilinçsiz bir yatak kapasitesi artışı var. Yoksa orada da Fiyatlar düşecek.

KAYNAĞA ULAŞMADA EZA VAR

2025’e bakan vizyonlarınız neler?

Para kaynağına ulaşmada bu yılın önemli kahırına dikkat çektik. Faizler çok yüksek, kimsenin kredisi alamadı. Çok yüksek faizler. Döviz kredisi alan firma sayısı çok az. Faizlerin azalmasıyla birlikte biraz rahatlama olabilir. Fakat 2025’in nasıl geçeceğini öngöremiyoruz.

TATİLİ ERKEN PLANLAYIN

Yüksek enflasyon karşısında geliri eriyen yerli turist tatil yapamayacak duruma geldin mi?

Erken rezervasyondan yararlanmak gerekiyor. Artık kasım-aralık dönemlerinde erken rezervasyon var. Neredeyse yüzde 50 indirimle ve taksitle satılıyor. Ancak haziran arasında karar vererek temmuzda tatile giderseniz ucuz yer bulamazsınız. Bir de tercihleri ​​biraz daha turistin az olduğu bölgelerde hakikat yapmak gerekiyor. Mesela kuzeyi Ayvalık bölgesini daha fazla tercih etmek gerekiyor.

Bu bilgisayar ortamında erken rezervasyona ilgi olur mu?

Erken rezervasyondan çekinilecek bir şey yok. Kıymetli ala bunu öngörmeye başlıyorsunuz. Tatili erken planlamak gerekiyor. Bir dönem gidişat düzgünsa, son ana kalmaksak otel fiyatlarına yetişmek de sıkıntı oluyor. Beşerler maddi imkânı yoksa tatil için akrabalarının, arkadaşlarının meskenine gidiyor.

150 ACENTE KAPANDI

İşletmeler sıkıntı periyottan geçiyor, iflaslar konkordatolar var, sizin dalda acentelerde durum nedir?

Türkiye’deki genel iktisat nasıl gidiyorsa tüm bölümlerin oranları değişmektedir. Seyahat acentelerinin büyük kısmı aile işletmesidir. Bizim 15 bin üyemiz var, bu devirde 150 civarında acente kapanmıştır. Bu bizim için büyük bir sayıdır. Kapanmadan fazla dokümanlar devrediliyor.

Maliyetler çok arttı. İşinizi yönetirken vizyonda bulunabiliyor musunuz?

Döviz beklendiği kadar artmadı. Artmayınca TL oranları yüksek gitti. Orada bir sıkıntı yaşandı. Herkes bir biçimde fedakârlık yapıyor. Seyahat acenteleri de bulunan, taşımacı arkadaşlar da üzerine düşeni yaptı, sorun da dikkat çekti.

Gelecek periyotta ezalar artar mı?

Bizim tüm işlem döviz kuruna bağlıdır. Dövizin kuruyla enflasyonu giderse kahır yok. Ancak enflasyon yüksekse ve döviz o oranda artmıyorsa zahmetli geçiyor iş. Güç oluyor.

Türkiye’nin çevresindeki savaşlar var, İran-İsrail nüfusu, İsrail Lübnan, bunların turizmi nasıl değişiyor?

Savaşın olduğu yerde turizm olmaz. Rusya ile Ukrayna topraklarında bulunan iki vatandaşı da bireysel olarak tatilde kalabilmektedir.