Yüzyıllık bir geleneğin çağdaş yorumu: Bulletproof coffee | Öyküsü Tibet’in yüksek dağlarında başlıyor, gün uzunluğu süren bir güç ve zindelik sağlıyor

Gün geçmiyor ki yeni bir kahve tipi moda olmasın. Bazen ismini birinci kere dizilerde duyuyoruz bazen toplumsal medyada görüyoruz ve deneyince müptelası oluyoruz. Bugünlerde balkabaklı baharatlı lattelerden Hindistan cevizli flat white’lara kadar pek çok yeni kahve tipi moda oldu. Ancak şimdiye kadar duyduğunuz en tuhaf kahve ‘kurşun geçirmez kahve’ olabilir.

Yurtdışında ‘Butter Coffee’ olarak da bilinen tereyağ ve kahve karışımı ile elde edilen bu kahve, ABD’de fırtına üzere eserek milyonlarca dolarlık bir sanayi haline geldi. David Beckham ve müzikçi Ed Sheeran’ın da bu kahvenin hayranlarından olduğu biliniyor.

Son yılların en tanınan kahve trendlerinden biri olan Bulletproof Coffee’nin ortaya çıkış öyküsünü İç Hastalıkları uzmanı Dr. Aytaç Karadağ’dan dinledik:

“Aslında Bulletproof Coffee’nin öyküsü Tibet’in yüksek dağlarında başlıyor. 2004 yılında Silicon Valley’nin başarılı teknoloji girişimcilerinden Dave Asprey, Tibet’e yaptığı bir seyahat sırasında hayatını değiştirecek bir içecekle tanıştı. Deniz düzeyinden 5.000 metre yükseklikteki bir dağ geçidinde, lokal rehberinin kendisine ikram ettiği tereyağlı yak çayı, Asprey için tam bir dönüm noktası oldu. Soğuk ve yorucu bir tırmanışın ortasında içtiği bu klasik içecek, ona inanılmaz bir güç ve zihinsel berraklık sağlamıştı.

Bu tecrübeden derinden etkilenen Asprey, Amerika’ya döndüğünde bu klasik içeceği çağdaş dünyaya uyarlamak için kolları sıvadı. Yıllarca süren denemeler ve araştırmalar sonucunda, bugün tüm dünyada bilinen Bulletproof Coffee formülünü geliştirdi. 2009 yılında kendi blogunda paylaştığı tanım, kısa müddette internet dünyasında viral oldu ve kahve tutkunlarının vazgeçilmezi haline geldi.”

Peki nedir bu Bulletproof Coffee’yi bu kadar özel kılan?

Karadağ, her şeyin hakikat gereçler ve yanlışsız hazırlama tekniğiyle başladığını, klasik tanımın hayli kolay görünse de, her adımın kendine mahsus ehemmiyeti olduğunu söyledi ve düzgün bir Bulletproof Coffee için püf noktalarını bizimle paylaştı:

“Öncelikle bu kahve için taze demlenmiş, kaliteli filtre kahve gerekiyor. Buna iki yemek kaşığı tabiatta beslenmiş hayvan tereyağı ve bir-iki yemek kaşığı MCT yağı yahut hindistan cevizi yağı ekleniyor. Bu materyalleri bir ortaya getirdikten sonra, karışımı blenderda 20-30 saniye kadar köpüklü ve kremamsı bir kıvam alana kadar karıştırmak gerekiyor. İşte bu kadar kolay görünen bu tanım, aslında yüzyıllık bir geleneğin çağdaş yorumu.”

Bu özel kahvenin yararlarının da en az öyküsü kadar ilgi cazibeli olduğunu söz eden Karadağ, bilimsel araştırmaların Bulletproof Coffee’nin vücudumuza olan tesirlerini doğruladığını söyledi ve bu hususta yapılan araştırmalardan örnekler verdi:

Journal of Nutrition’da yayımlanan bir araştırma, içeriğindeki MCT yağının güç metabolizmasını optimize ettiğini gösteriyor. Bu sayede içenler, gün uzunluğu süren bir güç ve zihinsel berraklık yaşadıklarını belirtiyor.

Neuroscience Letters mecmuasında yayımlanan diğer bir çalışma ise, MCT yağının beyin işlevlerini güzelleştirdiğini ortaya koyuyor. Beynimizin %60’ının yağlardan oluştuğu düşünüldüğünde, kaliteli yağların bilişsel performansa olan katkısı daha düzgün anlaşılıyor.

Metabolizma üzerindeki tesirleri de dikkat cazip. International Journal of Obesity‘de yayımlanan araştırmalar, MCT yağının yağ yakımını artırdığını gösteriyor. İçeriğindeki sağlıklı yağlar sayesinde uzun mühlet tok tutması ve kan şekerini dengelemesi de, bilhassa kilo denetimine dikkat edenler için değerli bir avantaj sağlıyor.

Health Clevelandclinic’e konuşan Diyetisyen Kayla Kopp, bu trendin ardındaki kanıyı ve denemeye paha olup olmadığı hakkında şunları söyledi:

“Pek çok insan, aralıklı oruç yapanlar ve düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı keto diyetini uygulayanlar ortasında tanınan olan bu kahve karışımının yağ kaybına yardımcı olabileceği, güç düzeylerini ve zihinsel berraklığı artırabileceği tarafında argümanları var. Kafein elbette gücünüzü artırabilecek güçlü bir uyarıcıdır lakin bu kahvenin hayranları, bu içeceğin güne uyanık bir başlangıç yapmanızı sağlamasının tek nedeninin kafein olmadığını söylüyor.”

Kayla Kopp, MCT yağının güç düzeyinizi artırabileceğini, bunun da onu kahvedeki kafeinin güçlü bir ortağı haline getirebildiğini söyledi ve bu yapıyı şöyle anlattı:

“Tipik olarak, bedeniniz beslenme yoluyla aldığı yağları yağ dokusunda, yani kaslarınızın etrafındaki ve içindeki yağda depolar. Lakin MCT direkt karaciğerinize masraf ve burada işlenerek keton cisimcikleri ismi verilen güçlü enerji parçacıklarına dönüştürülür. Başka yağ tiplerine nazaran çok daha süratli sindirildiği için, daha süratli güç patlamalarına yol açabilir.”

Karadağ, vakitle bu temel tanım üzerine çeşitli varyasyonların da geliştirildiğini, kimilerinin MCT yağı yerine hindistan cevizi yağı kullanmayı tercih ederken, kimilerinin tarçın ve vanilya özütü ekleyerek farklı tatlar yakalamayı denediğini, protein açısından zenginleştirmek isteyenlerin kollajen protein tozu eklerken, baharat severlerin tarçın, kakao ve zencefil üzere eklerle kendi özel karışımlarını yarattığını tabir etti.

Karadağ, her hoş şeyde olduğu üzere, Bulletproof Coffee tüketirken de kimi noktalara dikkat etmek gerektiğinin altını çizdi ve tüketimi konusunda değerli ihtarlarda bulundu.

— Standart bir Bulletproof Coffee’nin yaklaşık 400-500 kalori içerdiğini unutmamak kıymetli. Kilo denetimine dikkat edenler, bunu günlük kalori hesaplarına dahil etmeli.

— Kalp hastalığı riski taşıyanlar yahut kolesterol sorunu olanların ise, bu içeceği tüketmeden evvel kesinlikle tabiplerine istişareleri öneriliyor.

— En düzgün sonuç için kahvaltıdan evvel yahut kahvaltı yerine tüketilmesi tavsiye ediliyor, zira öğlenden sonra tüketimi uyku sistemini etkileyebiliyor.

Merak edenler için kıymetli bir nokta da içeceğin günlük tüketimiyle ilgili. Bu bahiste uzmanlar, herkesin beden yansısının farklı olabileceğini, bu yüzden tüketime yavaş yavaş başlanması gerektiğini vurguluyor.

Karadağ, bu kahvenin olağan kahveden en büyük farkının, içerdiği sağlıklı yağlar sayesinde daha uzun müddetli güç sağlaması ve tok tutması olduğunu söyledi ve ekledi: “Vejetaryenler ve veganlar için de alternatifler mevcut; tereyağı yerine Hindistan cevizi yağı yahut avokado yağı kullanılabiliyor.”

Sonuç olarak Bulletproof Coffee’nin çağdaş ömrün ağır temposunda güç ve odaklanma muhtaçlığına yönelik klâsik bir tahlilin yeni yorumu olarak karşımıza çıktığını belirten Karadağ, yanlışsız materyaller ve hazırlama tekniğiyle, gününüze güçlü bir başlangıç yapmanızı sağlayabileceğini söylüyor.

Halk sıhhati beslenme kılavuzları konusunda uzman olan Dr. Harcombe ise bu kahve hakkında daha farklı yorumlar yapıyor ve kurşun geçirmez kahvenin aslında kilo almanıza neden olabileceğini söylüyor.  

Daily Mail’e konuşan Dr. Harcombe, “Bilimsel ispatlara dayanarak, tereyağı tehlikeli değildir fakat bilhassa besleyici de değildir. Yani kurşun geçirmez kahve inançsız değil, ancak yeniden de dikkatli olunması gerekir.” dedi.

Harcombe, diyetinize fazladan yağ eklemeye başlarsanız, tükettiğiniz öteki her şeyin karbonhidrat açısından çok çok düşük olduğundan emin olmanız gerektiğini, kurşun geçirmez bir kahve içip akabinde bir kek yiyebileceğinizi düşünmemenizi, bunun kilo almanıza neden olacağını söyledi ve ekledi:

“Sonuç olarak, yağ doyurucu olsa da ve bu nedenle beşerler tereyağı ve yağ eklenmiş kahve içtikten sonra kendilerini daha tok hissedebilirler fakat kilo vermek istiyorsanız, daha fazla yağ değil daha az karbonhidrat tüketmeniz fark yaratır.”