“İngiltere bir yıl faizi 15 yılın zirvesinde bırakabilir”

İngiltere Merkez Bankasının (BoE), Aralık 2021’den beri 14 kez üst üste yaptığı faiz artışlarının ardından Eylül ve Kasım toplantılarında daha fazla sıkılaşmaya ara verdi.

Para Politikası Kurulu, son iki toplantıda politika faizini son 15 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25’te sabit tuttu.

Enflasyonun Eylül’de yıllık bazda yüzde 6,7’ye gerilediğini ve ekimde yüzde 5’in biraz altına gerilemesini beklediklerini belirten BoE Başkanı Andrew Bailey, enflasyonun hedeflenen yüzde 2 seviyesine gerileyene kadar yeterince uzun süre faiz oranlarının yüksek kalacağının mesajını verdi.

İngiltere’nin en eski bağımsız ekonomik araştırma enstitüsü Ulusal Ekonomik ve Sosyal Araştırma Enstitüsü (NIESR) Başekonomisti Ahmet Kaya, BoE’nin para politikasında agresif bir sıkılaşmaya gittiğini ve bunun enflasyon üzerindeki etkisinin henüz tam anlamıyla görülmediğini söyledi.

“İngiliz ekonomisinde düşük ama resesyona girmeden büyüme performansı göreceğiz”

Politika faizini yüzde 5,25 seviyesinde bırakmanın sıkılaşmanın etkisini görmek için yeterli olduğunu kaydeden Kaya, “Faiz oranının sabit tutulması sıkılaşmanın devam etmediği anlamına gelmiyor. BoE’nin dünkü para politikası özetine göre de faiz oranları, daha önce tahmin edilenden daha uzun süre yüksek kalacak. Bu da bize önümüzdeki yılı da kapsayacak şekilde faiz oranlarının yüksek kalacağını ima ediyor.

Şu an İngiltere ve diğer gelişmiş ülkelerde faiz oranlarının zirve noktalara geldiğini düşünüyoruz. Bu noktadan sonra faiz oranlarında yeni bir artış beklememekle birlikte, uzun bir süre bu faiz oranlarının İngiltere ve gelişmiş ülkelerde yüksek kalmasını bekliyoruz. İngiliz ekonomisi için bizim tahminimiz, önümüzdeki yılın son çeyreğine kadar faiz oranlarının sabit tutulacağı yönünde” şeklinde konuştu.

Kaya, İngiltere’de manşet enflasyonda belirgin bir gerileme olmasına rağmen gıda ve enerji fiyatları hariç tutulan çekirdek enflasyon ve hizmet sektörü enflasyonunun hedeflenen seviyelerin çok üzerinde olduğunu anlattı.

Bu nedenle sıkı para politikasının uzun sürmesini beklediklerini dile getiren Kaya, para politikasındaki agresif sıkılaşmaya rağmen İngiliz ekonomisinin beklenenden daha dayanıklı tablo gösterdiğini vurguladı.

Kaya, ekonomik aktivitenin zayıfladığına ilişkin göstergelerin ancak üçüncü çeyrekte görülmeye başlandığına işaret ederek, “Bizim öngörümüz, üçüncü çeyrekte İngiliz ekonomisinin sabit kalacağı yönünde ama dördüncü çeyrekte yüzde 0,2’lik büyüme bekliyoruz. Dolayısıyla, beklentimiz düşük ama resesyona girmeden bir büyüme performansı göreceğimiz yönünde. Bu kısa vadeli göstergeler uzun vadeli perspektifimizle de uyumlu. Şu an itibarıyla ne bu yıl ne de 2024 için İngiliz ekonomisinde bir resesyon beklemiyoruz” dedi.

İngiltere ve diğer gelişmiş ekonomilerin faiz artışlarına rağmen beklenenden daha fazla dayanıklılık göstermesinin en önemli sebebinin, hane halkının Kovid-19 dönemindeki tasarruflarının talep tarafını güçlü tutması olduğunu söyleyen Kaya, aslında ertelenmiş bir talep görüldüğünü bildirdi.

Enflasyona yönelik riskler yukarı, büyümeye yönelik riskler aşağı yönlü

Kaya, Orta Doğu’daki jeopolitik gerilime bağlı olarak özellikle enerji fiyatlarına yönelik riskler oluştuğunu ifade etti.

Petrol fiyatlarında bir miktar artış görüldüğünü ancak artışın büyük boyutlara ulaşmadığını kaydeden Kaya, Orta Doğu ve Rusya-Ukrayna savaşı dahil olmak üzere jeopolitik gerilimin İngiliz ekonomisi için en önemli risk olarak gördüklerini dile getirdi.

Kaya, hali hazırda ülkedeki enflasyonun G7 ülkelerinden daha yüksek olduğuna dikkati çekerek, “İngiltere’deki enflasyon Avro Bölgesi’nin neredeyse iki katı. Bunun da en önemli sebeplerinden biri enerji fiyatlarının ikincil düzeydeki etkisi, yani çekirdek enflasyon üzerindeki etkisi. O yüzden, petrol fiyatlarındaki muhtemel bir artış İngiliz ekonomisinin negatif yönde çok ciddi şekilde etkilenmesine yol açabilir. Tüm bu sebeplerle, enflasyon tahminimize yönelik riskler yukarı yönlü, büyümeye yönelik riskler de aşağı yönlü” değerlendirmesinde bulundu.

ING Think Gelişmiş Piyasalar Ekonomisti James Smith, BoE’nin faiz kararı sonrası paylaştığı analizinde, sıkılaşma döngüsünün tamamlandığını belirtti.

Para politikasındaki sıkılaşmanın ekonomideki tüm etkilerinin henüz görülmediğini vurgulayan Smith, “Ancak, piyasalarda gelecek yazdan sonra faizlerde indirime yönelik beklentinin doğru olduğunu düşünüyoruz. Sıkılaşmanın etkisiyle gelecek ağustos itibarıyla çekirdek enflasyonun yüzde 3’ün altına gerileyeceğini öngörüyoruz ve böylece BoE’nin ayağını frenden çekebileceğini düşünüyoruz.

Öngörümüz, BoE faiz oranlarında kademeli bir gevşemeye giderek, mevcut yüzde 5,25 seviyesinden 2025’in ortası itibarıyla yüzde 3’ün üzerine çekeceği yönünde” şeklindeki değerlendirmesini paylaştı.