AB ülkeleri enerji krizi için bir yeniden toplanıyor

AB dönem başkanı Çekya’nın çağrısı üzerine gerçekleştirilecek toplantıda, üye ülke bakanları Avrupa’daki enerji krizini tartışacak.

Enerji bakanları, ilk olarak elektrik fiyatlarını düşürmek amacıyla yoğun saatlerde elektrik talebini azaltmaya yönelik önlemleri, elektrik üretiminden aşırı gelir sağlayan şirketlerden katkı alınmasını ve fosil yakıt sektöründeki şirketlerin fazla karlarından dayanışma vergisi toplanmasını içeren teklifleri değerlendirecek.

AB Komisyonu tarafından hazırlanan teklifler, üye ülkelerin toplam elektrik tüketimlerini yüzde 10 oranında gönüllü biçimde düşürmelerini, en yoğun saatlerde elektrik tüketiminin zorunlu olarak yüzde 5 azaltılmasını, yenilenebilir, nükleer ve kömür gibi kaynaklardan elektrik üretenlerin gelirlerinin megavatsaat başına 180 euro ile sınırlandırılmasını ve fosil yakıt sektöründen ‘dayanışma katkısı’ adı altında vergi alınmasını içeriyor.

Bu önlemlerle AB ülkelerinin toplam 140 milyar euro kaynak toplaması, bununla vatandaşlara ve işletmelere destek sağlanması öngörülüyor.

Söz konusu tekliflerin üye ülkeler tarafından kabul edilmesi bekleniyor.

Enerji bakanları, daha sonra yüksek gaz fiyatlarını düşürmek için daha fazla politika seçeneği konusunda görüş alışverişinde bulunacak.

AB Komisyonu önceki planına ithal doğalgaza tavan fiyat getirilmesini dahil etmemişti. Aralarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, bu hafta AB Komisyonundan, ithal doğalgaza tavan fiyat uygulamaya yönelik plan hazırlamasını istedi.

AB Komisyonu, çözüm belgesini sundu

AB Komisyonu, doğal gaz konusunda atılabilecek yeni adımları ve uygulanabilecek ilave önlemleri içeren resmi olmayan bir belge hazırladı ve üye ülkelere sundu.

AB Komisyonu bu belgede doğalgaza geniş biçimde tavan fiyat getirilmesinin karmaşık olabileceği ve enerji güvenliği için risk oluşturabileceği uyarısında bulundu.

Son dönemde doğalgaz fiyatının çok yüksek olduğuna ve gaz piyasalarının şiddetli biçimde dalgalandığına işaret edilen belgede, AB Komisyonunun bu durumda gaz fiyatlarına müdahale gerektiği görüşünde olduğu belirtildi. Müdahalenin, piyasalardaki Rus etkisini zayıflatmayı, gaz alım maliyetlerini düşürmeyi ve elektrik üretiminde gaz fiyatlarının etkisini azaltmayı amaçlaması gerektiği kaydedildi.

Çeşitli müdahale seçeneklerinin yer aldığı belgede, AB Komisyonu’nun boru hattı ve gemilerle LNG ithalatı da dahil olmak üzere Rusya’dan gelecek doğal gaza tavan fiyat uygulanmasını uygun gördüğüne işaret edildi.

Başka bir önlem olarak Avrupa’ya doğalgaz tedarik eden Rusya dışındaki güvenilir ortaklarla olumlu ve yapıcı bir ortamda görüşmeler yapılarak daha düşük fiyatlar müzakere edilmesi istendi.

LNG tedarikçileriyle görüşülerek Avrupa’ya uygulanan fiyatların düşürülmesi konusu da belgede yer aldı. Avrupa gaz piyasalarında fiyatların belirlendiği TTF’nin de aşırı dalgalandığı, yeni bir sistemle Avrupa gaz piyasalarında fiyatların daha makul seviyelere indirilebileceği ifade edildi. Belgede, doğalgazdan elektrik üreten santrallerin fiyatlarını düşürmeye yönelik adımlar da yer aldı.

Tavana sıcak bakmayanlar var

Öte yandan, Almanya, Hollanda ve Danimarka gibi ülkeler bu aşamada doğalgaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyor. Gaza tavan fiyat getirilmesinin enerji arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın özellikle kış aylarında doğalgaz tedarikine zarar verebileceğini değerlendiriyor.

Enerji bakanlarının doğalgaza tavan fiyat uygulanması konusunu yoğun biçimde tartışması bekleniyor. Toplantının son kısmında ise Danimarka’nın, Almanya ve İsveç ile birlikte Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2’de yaşanan gaz sızıntıları konusunu gündeme getirmesi öngörülüyor.

AB ülkeleri bu sızıntıların bir rastlantı olmadığını, kasıtlı yapıldığını ve derinlemesine araştırılması gerektiğini düşünüyor.

Bakanlar, enerji arz güvenliği için alınabilecek ilave tedbirleri de toplantının bu kısmında değerlendirecek.