KAGİDER/Erdem: Türkiye’de kadınların yüzde 70’i işgücünün dışında

Sabancı Üniversitesi ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) iş birliği ile hazırlanan, “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı: Genel Eğilimler, Bölgesel ve Demografik Farklar, Tutumlar” isimli raporun sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı.

Sabancı Üniversitesi açıklamasına göre rapor, Türkiye’de kadınların işgücüne katılımına dair mevcut durum, bölgeler arasındaki ekonomik, sosyal ve demografik farklar ve bunların zaman içindeki dönüşümüne dair önemli bulgular içeriyor.

Sabancı Üniversitesi Altunizade Dijital Kampüs’te gerçekleştirilen etkinliğin açılış konuşmalarını KAGİDER Başkanı Emine Erdem ve Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı Meltem Müftüler Baç yaptı.

Raporda yer alan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hane Halkı İşgücü Anketleri 2021 verilerine göre Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki işgücüne katılım oranı toplam yüzde 51,4; bu oran erkeklerde yüzde 70,3 kadınlarda ise sadece yüzde 32,8. Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranları OECD ortalamasının çok altında kalıyor.

Kadınların işgücüne katılımının önündeki engellerin derinlemesine araştırılması için mevcut durumu ve zaman içindeki dönüşümü verilerle ortaya koymanın önemli olduğu düşüncesi ile yola çıkılan raporda, TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi ve Dünya Değerler Anketi 2018 yılı sonuçları kullanılarak oluşturulan betimsel istatistikler sunuluyor.

Son 15 yılda kadınların istihdamı ve işgücüne katılımında meydana gelen değişimin ekonomik nedenleri veriler ışığında tartışılıyor. Ayrıca, toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik tutumlar demografik özelliklere göre inceleniyor ve kadınların işgücüne katılımıyla ilişkisi tartışmaya sunuluyor.

Raporda kadınların istihdam edildikleri işlerin nitelik ve beceri taleplerine bakıldığında son on yılda yüksek nitelikli işlerde istihdamın azaldığı, düşük nitelikli işlerde istihdamın arttığı; pandeminin işgücüne katılımın üzerindeki olumsuz etkisinin erkeklere nazaran kadınlarda daha fazla olduğu ve kadınların eğitim seviyesi arttıkça pandeminin yarattığı olumsuz etkinin arttığı; üniversite sayılarındaki artışın kadınların eğitim düzeyini arttırdığı ancak yüksekokul mezunu kadınların istihdamında sektörel farkların dikkat çektiği; İstanbul’da her üç genç kadından birinin ne istihdam ne eğitimde yer aldığı; kadınların ücretli işgücünde yer almasına yönelik tutumlar ile işgücüne katılımları arasında paralellik gözlendiği gibi bulgular yer alıyor.

2004-2021 yılları arasında niteliksiz işlerde kadın istihdamının yüzde 3 artarken, nitelik gerektiren işlerde kadın istihdamının yüzde 21’lerden 11’lere gerilediğini kaydedilen raporda, yönetici pozisyonundaki kadınların oranının 2004 yılında yüzde 7 seviyesinden 2021 yılında yüzde 20 seviyesine ulaştığı, bu oranın 2021 yılı için OECD ülkelerinin ortalamasının altında olduğu belirtildi.

“Raporun Türkiye’de iş gelişimi için önemli katkılarda bulunacağını düşünüyoruz”

Açıklamada görüşlerine yer verilen Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı Meltem Müftüler Baç, dünya ve Türkiye olarak oldukça zor dönemlerden geçildiğini ifade etti.

Müftüler Baç, “Kovid-19, Rusya-Ukrayna savaşı ve küresel ekonomik kriz ile devam eden sürecin getirdiği birçok farklı sorun var. Bunların bir bölümü de bu rapora yansıdı. KAGİDER’in desteğiyle hazırladığımız bu raporun Türkiye’de iş gelişimi için oldukça önemli katkılarda bulunacağını düşünüyoruz.” açıklamasını yaptı.

KAGİDER Başkanı Emine Erdem de “17 Mayıs’ta TÜİK tarafından açıklanan 2023 yılı ilk çeyrek işgücü istatistiklerine göre bugün ülkemizde çalışma yaşındaki 32 milyon 934 bin kadının sadece 11 milyon 857 bini işgücünde.” ifadelerini kullandı.

Erdem, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Cumhuriyetimizin 100’ncü yılına girdiğimiz 2023 yılında kadınların %70’i işgücünün dışında. Kadınların işgücüne dahil olmama nedenleri arasında birçok engel olduğunu biliyoruz ancak toplumsal cinsiyet eşitsizliği, cinsiyet rolleri ve kalıplar kadınların iş yaşamına girmesinin önündeki en önemli engel. Kadınların işgücüne katılımı ve işgücünde kalmaya devam etmeleri ile hem toplumda hem şirketlerde eşit fırsatlara ulaşmaları ile fakirliğin azalacağını ve daha zengin bir dünya olacağını biliyoruz.

Güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma için; kadınlarla erkeklerin toplumsal yaşamın tüm alanlarına tam ve eşit olarak katılımları, kadının çalışma hayatında hak ettiği yeri alması, işgücüne aktif bir biçimde katılması ve üretimde söz sahibi olması anahtar bir role sahip. Raporun çıktıları bize önümüzdeki resmi daha net gösteriyor. Sorunları net görebildiğimiz zaman doğru çözümler için çalışabiliriz.”