KKM gerilerken YUVAM hesaplarında tablo nasıl?

Ekonomi yönetimi kur korumalı mevduatlardan çıkış ile ilgili agresif adımlarına devam ederken şu ana kadar somut bir hamle atılmayan YUVAM hesaplarında 2022’ye kıyasla yavaşlama görülse de artışın devam ettiği görülüyor.

YUVAM hesabıyla ilgili veriler kamuoyuyla paylaşılmazken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ödemeler dengesi istatistiklerinde bazı veriler bu konuda sinyaller veriyor.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi söz konusu veri setinde yer alan yurt dışı kişilerin mevduatları verilerinden YUVAM hesaplarıyla ilgili fikir edinebilmenin mümkün olduğu görüşünde.

Bu verilere bakıldığında 2023’ün ilk 9 ayı itibariyle bu hesaplarda 2,6 milyar dolarlık artış yaşandığı izlendi. Eylül ayına bakıldığında ise bu hesaplarda 12 milyon dolarlık gerileme görüldü. Eylül ayı itibariyle son 12 aylık dönemde ise bu hesaplarda 6 milyar doları aşan artış kaydedildi.

YUVAM hesaplarının tasarruf sahibine sunulduğu 2022 yılında bu hesaplarda hızlı yükseliş kaydedilmişti. TCMB verilerine göre yurt dışı yerleşiklerin mevduatlarında 2022 Eylül ayında aylık olarak 1,8 milyar dolarlık artış görülmüştü.

12 aylık birikimli verilere bakıldığında ise 2023 Şubat ayı itibariyle 12 aylık artış 11,4 milyar dolar olarak kaydedilmişti.

Bu tarihten sonra 12 aylık verilere bakıldığında ivmenin yavaşladığı görüldü. Seçimlerin yaşandığı Mayıs ayı itibariyle 12 aylık artış 10 milyar doların altına geriledi. 2023 Eylül ayında ise son 12 aylık artış 6 milyar dolar seviyelerine kadar çekildi.

YUVAM hesaplarına şirketler de para yatırabiliyor

2022 yılı Şubat ayında yapılan duyuruyla TCMB’nin yurt dışındaki kişilerin tasarruflarını Türkiye’de değerlendirmesinin teşvik edilmesi için yurt içi bankalar nezdinde “Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşlar Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM)” hesaplarının açılmasına karar verdiği bildirilmişti.

Bu amaçla yurt dışında yaşayan vatandaşların, yurt dışı bankalardan transfer edecekleri Döviz tutarları karşılığında yurt içi bankalarda açtıracakları ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonlarını, Türk lirası cinsinden YUVAM hesaplarına dönüştürmeleri halinde teşvik sunulacağı bildirilmişti.

YUVAM hesapları 3, 6, 12 ve 24 ay vadeli olarak sunulurken hesap sahiplerine kur koruması ve hesapların vadelerine göre değişen oranlarda ilave getiri sağlandı.

YUVAM hesaplarına işleyecek faiz/kâr payı ile hesap açılışı ve vade sonundaki kur değişim oranı ve TCMB tarafından verilecek ilave getiri toplamı kıyaslanarak yüksek olan oran üzerinden mevduat ve katılım fonu sahibine ödeme yapıldı.

Bu hesaplara tüzel kişilerle birlikte yabancı özel ve tüzel kişilerin katılmasının da önü açılmıştı.