Rusya: Tahıl Koridoru anlaşması sona erdi

Rusya Tahıl Koridoru anlaşmasının bugünden itibaren yürülükte olmayacağını ve öne sürdükleri şartlar karşılanmadığı sürece anlaşmaya dönmeyeceklerini açıkladı.

Tahıl Koridoru Anlaşması’nda anlaşmayı uzatma müzakereleri için son saatlere girilirken anlaşma kapsamındaki son gemi Pazar günü Odessa limanından ayrıldı.

Anlaşma kapsamında ağırlıklı olarak taşınan ürünler olan buğday, mısır ve soya fasulyesi vadeli işlemleri Chicago Ticaret Borsası’nda art arda üçüncü seansta da yükseldi.

Anlaşma, bir yıl önce imzalanmasından bu yana 32 milyon tondan fazla Ukrayna tahılının güvenli bir şekilde nakledilmesini sağlayarak dünya tahıl fiyatlarının düşmesine yardımcı olmuştu.

Bununla birlikte yeni gemilerin anlaşmaya katılması engellendiği için Temmuz ayında yalnızca yaklaşık 250 bin ton taşınmasıyla ivme son aylarda azalmıştı. Gemi teftişlerinin ağırdan alınması da ihracatçılara milyonlara mal olmuş ve alternatif ticaret yollarına yönelmelerine neden olmuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Cumartesi günü anlaşmayla ilgili taleplerinin karşılanmadığını belirtirken Rusya tarafından anlaşmanın sona erdiği ve talepleri karşılanmadığı sürece anlaşmaya geri dönmeyecekleri açıklaması geldi.

Rus yetkililer daha önce defalarca taleplerinin karşılanmaması durumunda ülkelerinin çekilebileceğini duyurmuştu. Dört farklı katılımcı tarafından yönetilen ortak merkez 29 başvuruya rağmen Haziran sonundan beri yeni gemilerin anlaşmaya katılmasını onaylamamıştı.

Bu durum koridorin neredeyse tamamen boşalmasıyla ihracat akışını sürdürmek için işbirliğinin mecburiyet haline geldiğine işaret ediyor.

Anlaşma ilk olarak Temmuz 2022’de kabul edilmiş ve o zamandan beri üç kez uzatılmıştı. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından haftasonu yapılan açıklamada TQ Samsun’un kalan son gemi olduğu belirtilmişti.

Son gemi Odessa limanın terk etti

Kayıtlar geminin Odessa limanını terk ettiğini ve teftiş edilmeyi beklediğini gösteriyor.

BM, anlaşmayı kurtarmak için Putin’e bir teklif gönderdi, ancak geçen haftanın sonlarına doğru henüz bir yanıt alamadı. Anlaşma ilk olarak Temmuz 2022’de kabul edildi ve o zamandan beri üç kez uzatıldı.

Birleşmiş Milletler hafta sonu yaptığı açıklamada, TQ Samsun’un kalan son gemi olduğunu söyledi. Sıralamalar, kargoyu yükledikten sonra Pazar günü Odesa limanından ayrıldığını ve denetimden geçmek için beklediğini gösteriyor.

Anlaşmanın sona ermesi, Ukrayna’nın 2023 hasadının artan miktarda Avrupa Birliği üzerinden nehir limanları, demiryolu ve kara yolları yoluyla sevkiyata zorlayacak. Önemli miktarda ürün zaten bu şekilde taşınmış olsa da tahıl daha uzun mesafelere taşındıkça lojistik maliyetler artıyor.

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle gıda krizi riskinin ortadan kaldırılması amacıyla oluşturulan “Tahıl Koridoru”ndan bugüne kadar 33 milyon tona yakın tahıl taşınmıştı.

Anlaşma kapsamında koridordan ihraç edilen tahılın yüzde 40’ı Avrupa’ya, yüzde 30’u Asya’ya, yüzde 13’ü Türkiye’ye, yüzde 12’si Afrika’ya ve yüzde 5’i Orta Doğu’ya taşındı.