Türk bilim insanları geliştirdi: Epilepsi tedavisinde kullanılacak şapka tescil aldı

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde (BAİBÜ) toplumda “sara hastalığı” olarak bilinen, kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlı gelişen nörolojik rahatsızlık olan epilepsi tedavisinde kullanılacak şapka geliştirildi.

BAİBÜ Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güven Akçay, dünya çapında en yaygın ve ciddi beyin bozukluklarından biri kabul edilen epilepsinin tedavisine yönelik proje hazırladı. Yaklaşık 2 yıl süren çalışmaların sonunda Akçay, içerisine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla nöbet esnasında üretilen elektriksel aktivitenin hastalığın tedavisinde kullanılmasına yönelik “epilepsi tedavi şapkası” geliştirdi.

Cep telefonuna entegrasyonla yakınlarına ve kayıtlı olduğu sağlık kuruluşuna mesaj gönderilerek hasta ve nöbet seyrinin takip edilmesine imkan sağlayan şapka, Türk Patent Kurumu tarafından “faydalı model” tescili aldı. Epilepsi hastaları için giyilebilir teknoloji ürünü olarak geliştirilen şapkanın ticarileşmesi için çalışmalar devam ediyor.

Doç. Dr. Güven Akçay, şapkanın deneysel çalışmalarının tamamlandığını söyledi.

Epilepsi görülen hayvanlarda bu yöntemle uygulanan tedavinin etkinliğinin görüldüğünü aktaran Akçay, üzerinde çalışmaların devam ettiği şapkayı yaklaşık 6 ay sonra klinik düzeyde kullanılabilir hale getirmeyi hedeflediklerini kaydetti.

”BEYNE YERLEŞTİRİLEN ELEKTROTLAR SAYESİNDE”

Akçay, şapkanın epilepsi tedavisine katkı sağlayacağını dile getirerek şöyle devam etti:

“Beyne yerleştirilen elektrotlar sayesinde hastanın epileptik atak geçirdiği bilgisi, sistem tarafından algılanıyor ve transkraniyal doğru akım uyarımı (belirli bölgelere elektrotlar aracılığı ile doğru akım verilmesi ve bu yöntemle nöronların uyarılması/aktivitesinin değiştirilmesi işlemi) verilerek nöbet kontrol ediliyor. Şapka içerisine yerleştirilen elektrotlarla epilepsi nöbeti esnasında beyinde oluşan elektriksel uyarılar diğer elektrotlarla beyne gönderilerek nöbetin baskılanması amaçlanıyor. Ayrıca şapkanın cep telefonuna entegrasyonuyla hastanın nöbet geçirdiği bilgisi hem hasta yakınına hem de sağlık kuruluşuna iletiliyor.”

Şapkanın her hastaya özel tasarlanacağını belirten Akçay, “İlaç tedavisi yapılan hastalarımızı, şapkanın üzerine yerleştirilen elektrotlara doğru akım vererek tedavi etmeyi amaçlıyoruz. Şapkanın içerisine kişilere özgü bir elektrot yerleştiriyoruz. Kişilerde oluşan epilepsinin beyin bölgesi saptanıp beyin bölgelerine göre yerleşimleri yapılacak.” diye konuştu.

”ANINDA TERS UYARI”

Akçay, şapkadaki sensörlerin nöbet şiddetini de ölçtüğünü anlatarak “Anında ters uyarı vererek tedavi hedefliyoruz. Şapkayı tercih etmemizdeki amacımız, hastanın sosyal izolasyonu ortadan kaldırmak.” dedi. Doç. Dr. Akçay, herhangi bir yan etkisinin olmamasının, düşük maliyette olmasının ve kullanımının oldukça basit olmasının, şapkanın en büyük avantajları olduğunu sözlerine ekledi.

Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gürkan Öztürk de epilepsinin yaygın bir hastalık olduğuna, nöbet sırasında hastanın ciddi hayati tehlikeye maruz kalabildiğine dikkati çekerek bu anlamda “epilepsi tedavi şapkası”nın önemli bir çalışma olduğunu kaydetti. Öztürk, şapka sayesinde özellikle risk altındaki epilepsi hastalarının hekim gözetimi ya da hastane ortamı olmaksızın daha güvenli bir hayat sürebileceğini düşündüğünü dile getirerek çalışmasından dolayı Doç. Dr. Güven Akçay’ı tebrik etti.