Türkiye’nin 2021 Ar-Ge harcaması Amazon’un altıda birinde kaldı

TÜİK, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2021 verilerini yayımladı.

Buna göre, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcaması 2021 yılında 2021 yılında bir önceki yıla göre 26 milyar 965 milyon TL artarak 81 milyar 922 milyon TL’ye yükseldi. TÜİK verilerine göre, ülkedeki AR-Ge harcamaları 9,12 milyar dolar oldu.

Dünyanın en çok Ar-Ge harcaması yapan şirketi Amazon, 2021 yılında 56,05 milyar dolarlık Ar-Ge yatırımına imza attı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye’nin Ar-Ge yatırımı ise 2021’de 9,12 milyar dolar. Bu rakamlar Türkiye’nin Ar-Ge harcamasının Amazon’un altıda birinde kaldığını gösterdi.

GSYH içindeki payı yüzde 1,13

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2020 yılında yüzde 1,09 iken, 2021 yılında 7 trilyon 248 milyar 789 milyon TL’lik GSYH içindeki oranı yüzde 1,13’e yükseldi.

Ar-Ge harcamalarının 2021 yılında yüzde 62,4’ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının yüzde 25,1’ini, yükseköğretim yüzde 10,6’sını, yurt dışı kaynaklar yüzde 1,9’unu ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak yüzde 0,04’ünü finanse etti.

221 bin 811 kişi Ar-Ge’de çalıştı

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2021 yılında toplam 221 bin 811 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2021 yılında yüzde 67,4’ü mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 28,2’si yükseköğretimde ve yüzde 4,4’ü kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2021 yılında 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 32,1’ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı yükseköğretimde yüzde 45,7, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette yüzde 30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise yüzde 26,6 oldu.

En fazla harcama Ankara’da

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2021 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 31,9’unu gerçekleştiren Ankara olurken bunu yüzde 28,5 ile (İstanbul) ve yüzde 9,8 ile Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 29,5’i İstanbul, yüzde 19,3’ü Ankara ve yüzde 8,0’ı Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova bölgesinde istihdam edildi.

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2021 yılında gerçekleştirilen 57 milyar 884 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 52,9’u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının yüzde 85,2’si, 250 ve üzeri çalışan sayısına sahip olan girişimler tarafından yapıldı.

En fazla harcama yüksek teknoloji faaliyetlerine

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2021 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 32 milyar 773 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 47,5’inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında yüzde 35,3’tü. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 39,6’sı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, yüzde 8,3’ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve yüzde 4,6’sı düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.