Benim için her şey evvel sesle başlıyor

Üşüyorum ancak aslında evdeyim ve içerisi soğuk değil. Kızım giriyor odaya; “Baba neden örttün battaniyeyi dizlerine, üşüyor musun, yükselteyim mi kombinin derecesini” diye soruyor. Ben de o ana kadar bunun hiç farkına varmıyorum aslında. Üşüme sebebimse aslında soğuk değil. Dinlediğim radyo tiyatrosundan o denli etkilendim ki öykünün geçtiği o karlı ortamı güya şahsen ben yaşıyorum.

Graham Greene’in yazdığı ‘İstanbul Treni’ romanından uyarlanan bu radyo tiyatrosusunda kahramanımız Carol, Şark Ekspresi’yle İstanbul’a gitmeye çalışıyor. Trende yolu öteki beşerlerle kesişiyor. Oyunun bir kısmında iki bayan heyecanla konuşuyorlar. Lakin ben bu karakterlerin birbirlerine söyledikleri kelamlara değil, art plandaki ‘dip ses’ dediğimiz seslere odaklanıyorum. Tren istasyonunun, esen rüzgârın ve ortamdaki tüm hareketlerin sesini duyuyorum.

Radyo tiyatrosunu çok seviyorum. Hatta dinlemediğim oyun yoktur diyebilirim. Tekrar dinlediklerim de oluyor. Her seferinde öbür öteki sesler duyuyorum, farklı hisler hissediyorum. Bu oyunun en başından itibaren soğuktan kelam ediliyor ve ben zihnimin ötesinde fizikî olarak o ortamı yaşıyorum. “Radyo tiyatrosu mu kaldı artık” diyebilirsiniz lakin size çabucak şunu söyleyeyim: ‘Hayattan imajları çıkarırsak geriye sesler kalıyor.’ İşte o sesler de benim hayatım oluyor. Doğduğum günden
bu yana uzun metrajlı bir oyun oynuyorum. Çocukken bu oyun evvel sesli ve görüntülüydü. Sonra o imajlar çıktı hayatımdan, artık seslerle oynuyorum. Ben size dokunana kadar hepiniz seslerden ibaretsiniz. Her şey evvel sesle başlıyor, dokununca cisme dönüşüyor.

Birçok sesin olduğu bu radyo tiyatroları bu yüzden benim için çok özel. ‘İstanbul Treni’ne geri dönersek; karakterler trenin geçtiği yerlerden bahsederken ben de onlarla camdan görüntüyü izlediğimi hayal ediyorum. Anlatılanları biraz ben de başımda kurguluyorum. Senaryoya da bağlı kalıyorum doğal ki. Oyunda kaçanla kaçıyor, kovalayanla kovalıyorum. Çoklu sahnelerde birtakım karakterlere kendimi daha yakın hissediyorum. Radyo tiyatrosu olduğu için replikler de daha betimleyici oluyor, kalanı aklımla ben tamamlıyorum. Sıcacık odamda başladığım bu macerada oyunun kahramanlarıyla birlikte üşümeye başlıyorum.

Tren yoluna devam ediyor. Macaristan’da bir şatonun önünden geçiyor, lapa lapa kar yağıyor… Bir bayan ve bir erkek romantik konuşmalar yapıyor ancak ben o şatoyu düşünüyorum. Ne kadar gösterişli sanki, etrafında ne var? Neyse ki oyunu yöneten ve yazan unutmuyor bizi. Hem romantizme devam ediyor hem de şatoyu anlatıyor. Birden tren duruyor ancak oyun hızlanıyor. Heyecanım artıyor. Bir kaçış, bir kurtuluş… Bir orta her şey aykırı gidiyor. Derken tren kalkıyor ve tekrar hızlanıyor. Hava yavaş yavaş ısınmaya başlıyor zira İstanbul’a geliyor tren. En sonunda ben de kendi hayatıma, meskenime, gerçeklere geri dönüyorum…

Sadece âlâ dileklerim var hayata dair, elimden gelen hiçbir şey yok, tıpkı oyundaki üzereyim. Duyuyorum, dinliyorum, kendimi bu macera dolu seyahatin içinde buluyorum. Zati herkes kendi oyunu içinde kendi uğraşını veriyor. Acısıyla, tatlısıyla yeni istasyonlar bizi bekliyor. Bu süreçte siz de radyoda bir kış tiyatrosu dinlemeye karar verirseniz aman sıkı giyinmeyi ihmal etmeyin.