Birlik tarihinde ilk: AB yönetimi neden Macaristan’ı boykot kararı aldı?

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, tarihinde ilk kez bir üye ülkeye karşı boykot kararı aldı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, komisyon üyelerinin artık, 1 Temmuz’da birliğin dönem başkanlığını devralan Macaristan’daki toplantılara katılmayacaklarını açıkladı.

Brüksel’deki kaynaklara göre bu karar, AB Dönem Başkanı Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın “barış misyonu” kapsamında Moskova ve Pekin’e yaptığı ziyaretlere duyulan tepki nedeniyle alındı.

Brüksel yönetimiyle, Rusya ile ilişkiler ve Ukrayna’ya destek başta olmak üzere birçok konuda görüş ayrılığı içinde olan Macaristan, AB Dönem Başkanlığı’nın ikinci haftasında birlik yönetimiyle karşı karşıya geldi.

AB TARİHİNDE BİR İLK

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 1 Ocak 2025 tarihine kadar dönem başkanlığını yürüyecek olan Macaristan’daki toplantılara arttık bakan göndermeyeceklerini duyurdu.

AB yönetimi, Macaristan’daki toplantılarda sadece bürokratlar tarafından temsil edilecek.

Von der Leyen’in açıklamasına göre, boykot kararı çerçevesinde AB Komisyonu’nun Budapeşte’ye olağan çalışma ziyareti de iptal edildi. Tüm komisyon üyeleri, geleneksel olarak, dönem başkanlığını devralan her ülkeye resmi blr ziyaret gerçekleştiriyordu.

Avrupa Parlamentosu da yeni AB Dönem Başkanı Orban’ın genel kurula yönelik olağan konuşmasını iptal etti.

Bu, AB tarihinde bir ilk. Daha önce hiçbir dönem başkanı ülkeye karşı böyle bir yaptırım uygulanmamıştı.

Getty Images Orban’ın Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping’i ziyareti, Çin’de bir haber bülteninde gösteriliyor.

Ursula von der Leyen, bu kararın “son gelişmeler ışığında” alındığını bildirdi. Brüksel’deki diplomatik kaynaklara göre bunun anlamı, Macaristan Başbakanı Orban’ın AB Dönem Başkanı olduktan sonra kendi kendine ilan ettiği “Barış misyonuna” yönelik açık bir tepki.

“BARIŞ MİSYONU” GÖRÜŞMELERİ

Orban, AB Dönem Başkanlığı’nı devraldıktan sonra Ukrayna’ya sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi.

Macaristan Başbakanı’nın bir sonraki durağı, AB’nin yaptırım uyguladığı Rusya oldu.

Orban’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moskova’da yaptığı görüşme, Ukrayna’nın işgalinden bu yana Moskova ile ilişkileri askıya alan AB ülkeleri ve Brüksel yönetiminde tepkilere yol açtı.

Orbán, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ardından, Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping’i ve ABD başkan adayı Donald Trump‘ı da ziyaret etti.

Orbán, bu ziyaretleri “AB Dönem Başkanı sıfatıyla değil, Macaristan Başbakanı olarak gerçekleştirdiğini” söylese de, birçok üye ülkenin tepkisini yumuşatmadı.

Birlik üyesi Estonya, Letonya ve Litvanya, Polonya, İsveç ve Finlandiya bu ziyareti protesto etmek amacıyla; Macaristan’ın düzenlediği gayri resmi toplantılara bakanları değil, sadece bürokratları gönderme kararı almıştı.

Bazı AB üyesi ülkelere göre, Orban, birlik adına haraket ediyor izlenimi vererek, dönem başkanlığı görevini kötüye kullanıyor.

Getty Images Orban, NATO zirvesinde.

Her 6 ayda bir dönüşümlü olarak görev yapan AB Dönem Başkanı ülkelerin, birlik adına dış politika konusunda görüş belirtme yetkisi yok.

Başta AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell olmak üzere, birçok Avrupalı yönetici, Orban’ın Putin’le ilk görüşmesini, AB politikaları açısından “kabul edilemez” olarak değerlendiriyor.

AB Komisyonu’nun aldığı boykot kararı, önümüzdeki 6 ay içinde, Avrupa’nın yasama önerilerine ilişkin karar alma sürecini zorlaştıracağı anlamına geliyor.

AB’deki karar sürecinde etkili olan komisyon ve Avrupa Parlamentosu’nun Budapeşte’ye yapacağı geleneksel ziyareti ertelemesi, yeni yasama yılındaki önerilerin de sekteye uğramasına neden olacak.

AB, DÖNEM BAŞKANLIĞINDAN RAHATSIZ

Donald Trump’ın ABD seçimlerinde kullandığı sloganı AB’ye uyarlayan Orban, “Make Europa Great Again” söylemiyle AB’nin yeni dönemdeki gündemini belirlemeyi amaçlıyordu.

Ancak komisyonun aldığı boykot kararının, Macaristan’a çok fazla haraket alanı tanımayacağı belirtiliyor.

Macaristan’ın dönem başkanlığından rahatsız olan AB yönetimi, Ukrayna ve Moldova ile tam üyelik müzakereleri, Rusya ve Belarus’a yeni yaptırımlar ve Ukrayna’ya mali destek konularını hızlı bir şekilde Belçika’nın dönem başkanlığında hayata geçirmişti.

Brüksel’deki AB kaynaklarına göre, Avrupa Parlamentosu seçimleri sonrası yeni oluşacak AB yönetimi ve hazırlıkları nedeniyle 6 aylık sürede AB’nin işleyişini etkileyecek yeni düzenlemeler gündeme gelmeyecek.

Bu nedenle de Orban yönetiminin AB’nin işleyişi konusunda çok fazla bir olumsuz etkisinin olmayacağı belirtiliyor.

Macaristan’a yönelik boykot kararını açıklayan Ursula von der Leyen’in ikinci dönem AB Komisyonu Başkanı olması için perşembe günü Avrupa Parlamentosu’nda oylama yapılacak.

AB kaynaklarına göre, von der Leyen, bu kararla, Avrupa Parlementosu’nda üçüncü en büyük grup olan Orban’ın kurduğu aşırı sağcı gruba karşı, diğer partilerin desteğini de almayı hedefliyor.