Çalışan emekli için yeni formül arayışı

Orta Vadeli Programı’nda (OVP) yer alan toplumsal güvenlik sistemi için atılacak adımlar netleşmeye başladı.

Resmi Gazete’de yayımlanarak kişisel olarak giren ve 2025-2027 yıllarını OVP’yi kapsayan, üç yıllık yol haritasını çizen, toplumsal güvenlik sistemi ile emeklilik düzenlemelerini de ortaya koymuştu. Programda 2025 yılının ikinci çeyreği için verilecek “Sosyal güvenlik rejiminin daha çok istihdamda tutulması teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal dengeyi önceleyen sistemler hayata geçirilerek sistem mali sürdürülebilirliği güçlendirilecektir” cümlesiyle anlatılmıştı. Bu anlaşmanın tartışılan düzenlemeleri de netleşmeye başladı.

Edinilen bilgilere göre, iktisat bürokrasisi toplumsal güvenlik politikasını dengeyi sağlamak için birçok seçenek göze çarpıyordu. Tartışılan teklifler ortada çalışan emeklilerden genel sıhhat sigortasının formülü öne çıktı. Yetkililer, alternatiflerin tartışıldığını belirtirken, belirli bir yaşa kadar emekli olup çalışanlardan genel sıhhat sigortası primi alınabileceğini belirtti.

YÜZDE 12.5’LİK PRİM KESİNTİSİ

Halen emeklilik devrine kadar çalışanlardan toplam yüzde 12,5 genel sıhhat sigortası primi kesiliyor. Bu primin yüzde 7.5’u patron tıslaması olurken, yüzde 5’i ise çalışan tıslaması oluyor. Emekli olduktan sonra emekli maaşını da alarak, sürekli devam edenlerde ise sistem değişiyor. Ancak her türlü bir çalışır durumda çalışanlardan yalnızca toplumsal güvenliğe dayanak primi kesiliyor. Ayrıyeten bir genel sıhhat sigortası primi teminatı söz konusu olmuyor.

Bu yetenek tartışılan modelde ise emekli maaşı alınarak çalışmaya devam edenlerden, belirli bir yaşa kadar genel sıhhat sigortasının başlatılması öngörülüyor.

YAŞ HUDUDUNDA NETLİK YOK

Yaş sonu için şu anda bir netlik bulunmazken, 55-60 yaş aralığında bir kriterin getirilebileceği belirtiliyor. Genel sıhhat sigortası primlerinin çalışanların aldığı maaştan kesileceği, paketteki primlerde işçi-işveren istikrarı olup olmayacağı bahislerinde ise süreler devam ettiği belirtiliyor. Yetkililer, “Sosyal güvenlik koşulları dengelerin oturması ve çalışmadan oluşan yeni yapı için bir grup kararın alınması gerekiyor. Seçenekler içinde bu gün yer alıyor. Ayrıca toplumsal güvenlikte sürdürülebilir bir istikrar kurulumu, çalışma olanağı da herkes için adil bir sistem içeriğini hedefliyoruz. Masadaki seçenekler benimsenirse, sonrasında yasal düzenleme süreci kelam konusu olacak” tabirlerini kullandı.

‘İKİNCİ EMEKLİLİK’ DÖNEMİ

Bir süre boyunca gündemde olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) de OVP’de yer almıştı. Ayrıca şu anda mecburi olmayan ve 45 yaş altı çalışanlara uygulanan BES’teki Otomatik İştirak Sistemi ikinci emeklilik olarak işlem görüyor. Bu uygulamayla çalışanların, patronların de katılımıyla hem SGK’dan emekli olabileceği hem de ikinci bir emeklilik imkanına kavuşacağı belirtiliyor. Lakin kimisi ise bunun kıdem tazminatını tehlikeye atabileceğine dikkat çekiyor. Mevut sistem çalışanları her ay brüt fiyatlarının yüzde 3’ünü BES’e (Bireysel Emeklilik Sistemi) aktarıyor. Devlet bunun yüzde 30’u kadar katkı yapıyor ve birikimler farklı şekillerde artıyor. Gelecekte bu sistemin kullanıcı katkısı. 10 yıl, 56 yaş olarak şu anda uygulanan kurallar yerine ulaştığında birikim sahibine toplu para ya da emekli maaşı ödenecek.